خطرات هوش مصنوعی در جهان

همانطور که مشاهده کردید، خطرات هوش مصنوعی بسیار متنوع و گسترده هستند و اگر از همین ابتدای راه، قوانین و مقررات درستی برای استفاده از آن وضع نشود، به احتمال زیاد، این خطرات گسترش پیدا کرده و مشکلات بسیار زیادی را برای انسان‌ها به همراه خواهند آورد.

۱) به خطر افتادن حریم خصوصی انسان‌ها

یکی از بزرگترین نگرانی‌هایی که کارشناسان در مورد مضرات هوش مصنوعی بیان می‌کنند، مربوط به حریم خصوصی داده‌های کاربران و امنیت اطلاعات است. با این که قانون حفظ حریم خصوصی در سال ۱۹۹۲ تصویب شد، اما همچنان شرکت‌های زیادی آن را رعایت نمی‌کنند.

با قدرت گرفتن هوش مصنوعی، احتمال این که قوانین این حوزه به کل زیر پا گذاشته شود، بسیار زیاد است و بسیاری از کارشناسان در این رابطه هشدارهایی داده‌اند؛ اما خود کاربران می‌توانند تا حدودی جلوی نشت اطلاعات را با استفاده از روش‌های احراز هویت مناسب و ایمن بگیرند.

فرایندهای احراز هویت، به بخش قابل توجهی از پلتفرم‌ها، شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌ها، ابزارهای آنلاین و آفلاین، وب‌سایت‌ها و سامانه‌ها تبدیل شده است. احراز هویت آنلاین، به دلیل رونق گرفتن شبکه‌های آنلاین بیش از پیش اهمیت پیدا کرده و آینده هوش مصنوعی می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در این حوزه ایفا کند.

به عنوان مثال، در مورد سامانه‌ها و وب‌سایت‌های داخلی، از جمله احراز هویت‌هایی که ایرانی‌ها نیاز دارند، احراز هویت سامانه سجام و سامانه ثنا هستند. برای این منظور، یوآیدی از پیشرفته‌ترین زیرشاخه‌ها و فناوری‌های هوش مصنوعی نظیر یادگیری ماشین و تشخیص چهره استفاده کرده است.

به لطف استفاده از این فناوری‌ها، یوآیدی قادر است حتی بدون نیاز به پسوردهای پیچیده و فراموش شدنی که اغلب کاربران را به دردسر می‌اندازند، تنها با تشخیص آنلاین و در لحظه چهره کاربران، فرایند احراز هویت آن‌ها را تکمیل کند.

۲) تعصبی عمل کردن هوش مصنوعی

یک افسانه رایج وجود دارد که هوش مصنوعی یک سیستم رایانه‌ای و بی طرف است! اما این امر زمانی قابل قبول خواهد بود که داده‌های قرار داده شده در اختیار AI نیز چنین شرایطی را داشته باشند.

اگر داده‌ها مغرضانه، ناقص و تعصبی باشند، تجزیه و تحلیل‌های هوش مصنوعی هم چنین خواهند بود و احتمال سوءگیری اجتماعی و به خطر افتادن بسیاری از مردم به وجود می‌آید.

۳) به مشکل خوردن تعاملات انسانی، از خطرات هوش مصنوعی در آینده

این که انسان‌ها و ربات‌ها چگونه با هم ارتباط خواهند داشت؟ امروزه به یکی از سوالات مهم کاربران، کارشناسان و مخالفان هوش مصنوعی بدل شده است. این سوال قبلا بیشتر یک پرسش اگزیستانسیالیستی بود تا یک نگرانی جمعی، اما اکنون به دلیل نفوذ این تکنولوژی در جای جای زندگی انسان‌ها، بسیار پر رنگ‌تر شده است.

با یک مثال می‌توان این سوال را به صورت کامل مورد بررسی قرار داد. در سال ۲۰۱۸، یک خودروی خودران که توسط شرکت اوبر استفاده می‌شد، در یک تصادف رانندگی با یک عابر پیاده برخورد کرد و آن عابر کشته شد. دادگاه نیز حکم صادر کرد که نیروی پشتیبان وسیله‌ی نقلیه تخلف کرده، چرا که به جای تمرکز روی اتومبیل، با گوشی بازی می‌کرد.

چنین مواردی می‌توانند به مرور زمان و با گسترش هوش مصنوعی در زندگی افراد، رنگ بیشتری به خود گیرند و مشکل ساز شوند.

۴) مسئولیت قانونی با کیست؟

زمانی که هوش مصنوعی اشتباهی مرتکب می‌شود، مسئول آن کیست؟ استفاده کننده هوش مصنوعی یا سازنده هوش مصنوعی؟ چنین مشکلات قانونی با فراگیر شدن هوش مصنوعی در صنایع مختلف می‌توانند واقعا دردسر ساز باشند.

۵) فقدان شفافیت و قابلیت توضیح، از مضرات هوش مصنوعی

درک مدل‌های هوش مصنوعی و یادگیری عمیق، حتی برای کسانی که به صورت مستقیم با این فناوری کار می‌کنند، دشوار است. همین مورد منجر به عدم شفافیت در مورد چگونگی و چرایی نتیجه‌گیری هوش مصنوعی می‌شود و توضیحی در مورد اینکه الگوریتم‌های هوش مصنوعی از چه داده‌هایی استفاده می‌کنند یا اینکه چرا ممکن است تصمیم‌های مغرضانه یا ناایمن بگیرند، ارائه نمی‌کند.

۶) از دست رفتن مشاغل به دلیل اتوماسیون سازی 

اتوماسیون شدن مشاغل مبتنی بر هوش مصنوعی یک نگرانی مبرم است، زیرا این فناوری در صنایعی مانند بازاریابی، تولید و مراقبت‌های بهداشتی پذیرفته شده و امروزه روز نیز به شدت استفاده می‌شود.

به گفته مک‌کینزی، تا سال ۲۰۳۰، حدود ۳۰ درصد از مشاغل موجود در کشور آمریکا، به هوش مصنوعی واگذار شده و اتوماسیون خواهند شد. گلدمن ساکس هم بیان می‌کند که ۳۰۰ میلیون شغل تمام وقت ممکن است به دلیل اتوماسیون سازی مبتنی بر هوش مصنوعی از بین برود.

همانطور که ربات‌های هوش مصنوعی باهوش‌تر و ماهرتر می‌شوند، همان وظایف به انسان‌های کمتری نیاز خواهند داشت و در حالی که تخمین زده می‌شود که هوش مصنوعی تا سال ۲۰۲۵، ۹۷ میلیون شغل جدید ایجاد کند، بسیاری از کارمندان مهارت‌های مورد نیاز برای این نقش‌های فنی را نخواهند داشت و اگر شرکت‌ها نیروی کار خود را ارتقاء ندهند، ممکن است از ورطه پیشرفت عقب بمانند.

۷) دستکاری‌های اجتماعی از طریق الگوریتم‌های هوش مصنوعی

دستکاری اجتماعی نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین خطرات هوش مصنوعی (ai) به شمار می‌رود. شاید برای شما هم سوال باشد که دستکاری اجتماعی چطور انجام می‌شود؟ برای پاسخ به این سوال، می‌توان از این مثال استفاده کرد.

سیاستمداران و قانون گذاران برای این که بتوانند دیدگاه‌های خود را ترویج و تبلیغ کنند، به پلتفرم‌هایی نیاز دارند که ابزارهای سوشال مدیا مثل اینستاگرام، تیک تاک و X، بهترین نمونه‌ها هستند. این ابزارها در حال حاضر برای رصد کاربران و نمایش محتواهای مورد پسند شما، از الگوریتم‌های هوش مصنوعی استفاده می‌کنند.

 حال اگر هوش مصنوعی در این پلتفرم‌ها داده‌های کاربران را جمع‌آوری و در اختیار سیاستمداران قرار دهند، این افراد به سادگی می‌توانند با استفاده از الگوهای رفتاری شما، اهدافی را تعیین کنند که مقبولیت زیادی دارند!

شاید شما خودتان اصلا به این نوع تبلیغات کاری واکنشی نشان ندهید، اما در ناخودآگاه شما این گونه نیست. ناخودآگاه بسیار جست‌وجوگر و کنجکاو است و تاثیر پذیری بالایی دارد. به همین سادگی، تغییرات رفتاری در سطح وسیع (اجتماع داخل یک کشور و حتی جهان) به مرور زمان ایجاد می‌شود تا افراد سلطه‌گر به اهداف و امیال خود دست پیدا کنند.

۸) نظارت اجتماعی با فناوری هوش مصنوعی

در حال حاضر، دولت‌های زیادی از فناوری هوش مصنوعی برای اعمال کنترل دقیق بر شهروندان خود استفاده می‌کنند. کشور چین، یک مثال جامع و مناسب برای این امر است که در طول سالیان متمادی از این ابزارها برای رصد شهروندان، تشخیص چهره مردم در اماکن مختلف و … استفاده می‌کند.

در صورتی که هوش مصنوعی، از آن چه که امروز است، بیشتر توسعه داده شود و پیشرفت کند، آزادی اجتماعی و فردی افراد توسط دولت‌ها زیر پا گذاشته شده و مشکلات زیادی گریبان‌گیر شهروندان و مردم علی‌الخصوص، استفاده کنندگان ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی خواهد شد.

۹) نابرابری اجتماعی – اقتصادی، از مضرات هوش مصنوعی

در دنیایی که هوش مصنوعی جایگاه انسان را گرفته و همه چیز را کنترل می‌کند، دیگر برابری اجتماعی و اقتصادی، موجودیت ندارد و چنین مسائل مهمی که برای زندگی بشریت ملزوم بودند، کم‌رنگ و کم‌رنگ‌تر خواهند شد.

اگر داده‌هایی که در اختیار هوش مصنوعی قرار داده می‌شود، غلط باشند، وضعیت انسان‌ها روز به روز در هاله‌ای از ابهام فرو خواهد رفت و کارشناسان مخالف هوش مصنوعی، روی این مسئله پافشاری بسیار زیادی دارند.

۱۰) استفاده از هوش مصنوعی روی سلاح‌های خودکار نظامی

وقتی تکنولوژی بسیار مهم و حیاتی مثل هوش مصنوعی معرفی می‌شود، اقدامات لازم و مربوطه برای عدم استفاده از آن در صنایع نظامی و جنگی نیز صورت می‌پذیرد، اما همیشه افرادی هستند که قوانین را برای دستیابی به منافع شخصی زیر پا می‌گذارند.

جالب است بدانید که در سال ۲۰۱۶، بیش از ۳۰ هزار نفر شامل محققان هوش مصنوعی و رباتیک، سرمایه‌گذاران و سازندگان تجهیزات نظامی و … در یک نامه سرگشاده، نوشتند:

 “سوال کلیدی برای بشریت امروز این است که آیا باید یک مسابقه تسلیحاتی جهانی هوش مصنوعی را آغاز کرد یا از شروع آن جلوگیری کرد؟ اگر هر قدرت نظامی بزرگی با توسعه تسلیحات هوش مصنوعی پیشروی کند، یک مسابقه تسلیحاتی جهانی اجتناب‌ناپذیر رخ می‌دهد و نقطه پایانی این فناوری آشکار است، سلاح‌های خودمختار به کلاشینکف‌های فردا تبدیل خواهند شد.”

حال اگر این سلاح‌های خود مختار به دست افراد اشتباه بیفتند، دیگر نمی‌توان اقدام چندان خاصی کرد! هکرها، دیکتاتورها و افرادی که مخالف صلح جهانی هستند، با دستیابی به چنین تجهیزاتی می‌توانند انسان‌های بی‌گناه زیادی را قتل عام کرده و کل زندگی بشریت را به نابودی بکشانند.

۱۱) وقوع بحران‌های مالی، از خطرات هوش مصنوعی در آینده

امروزه، صنعت مالی پذیرای مشارکت فناوری هوش مصنوعی در فرآیندهای مالی و معاملات روزمره شده است. در نتیجه، معاملات الگوریتمی می‌تواند مسئول بحران مالی بعدی ما در بازارهای جهانی باشد.

در حالی که الگوریتم‌های هوش مصنوعی تحت تأثیر قضاوت یا احساسات انسان قرار نمی‌گیرند، اما زمینه‌ها، به هم پیوستگی بازارها و عواملی مانند اعتماد و ترس انسان را نیز در نظر نمی‌گیرند. پس این الگوریتم‌ها هزاران معامله را با سرعتی بسیار بالا انجام می‌دهند. همین امر می‌تواند توازن بازار را بر هم زده و منجر به سقوط ناگهانی و نوسان شدید بازارهای مالی شود.

البته، این بدان معنا نیست که هوش مصنوعی چیزی برای ارائه در دنیای اقتصاد ندارد! در واقع، الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند به سرمایه گذاران کمک کنند تا تصمیمات هوشمندانه و آگاهانه تری در بازار بگیرند. اما سازمان‌های مالی باید مطمئن شوند که الگوریتم‌های هوش مصنوعی و نحوه تصمیم‌گیری آن، احساسات انسانی را درک هم می‌کنند.

 ۱۲) از دست رفتن نفوذ انسانی، از خطرات هوش مصنوعی در پزشکی

اتکای بیش از حد به فناوری هوش مصنوعی می‌تواند منجر به از بین رفتن نفوذ انسانی و فقدان عملکرد انسانی در برخی از بخش‌های جامعه شود. 

به عنوان مثال، استفاده از هوش مصنوعی در مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند منجر به کاهش همدلی و استدلال‌های انسانی شده و به مرور زمان، خلاقیت و احساسات مردم کاهش یابد. جالب است بدانید که تعامل بیش از حد با سیستم‌های هوش مصنوعی می‌تواند حتی باعث کاهش مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی نیز شود.

۱۳) خودآگاهی و غیرقابل کنترل بودن هوش مصنوعی، مهم‌ترین خطر AI

این نگرانی وجود دارد که هوش مصنوعی آن‌قدر سریع پیشرفت کند که هوشیار شود و فراتر از کنترل انسان عمل کند. حتی گزارش‌هایی نیز از تیم‌های فعال در زمینه توسعه هوش مصنوعی منتشر شده که نشان می‌دهند این تکنولوژی در برخی مواقع، خلاف دستورات انسانی و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته عمل می‌کند.

تا به این‌جا با این موضوع که هوش مصنوعی چه خطراتی دارد، به صورت کامل و جامع آشنا شدید. اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید افراد سرشناس و شاخص زیادی مانند فیزیکدان افسانه‌ای، استیون هاوکینگ و ایلان ماسک، مدیر عامل تسلا و رهبر و مبتکر SpaceX نیز تا حدودی در دسته‌ی مخالفان هوش مصنوعی قرار دارند و هشدارهایی نیز در رابطه با سرعت پیشرفت این تکنولوژی و عواقبی که می‌تواند به دنبال داشته باشد، داده‌اند.

در مقابل این افراد، کسانی مانند بیل گیتس، یکی از بنیانگذاران مایکروسافت نیز معتقد هستند که دلیلی برای محتاطانه عمل کردن در مقابل هوش مصنوعی وجود ندارد، زیرا اگر این تکنولوژی به درستی مدیریت شود، می‌توان خطرات هوش مصنوعی را به حداقل رساند یا با آن‌ها مقابله کرد.