یکی از جرم‌هایی که در هر جامعه‌ای اتفاق می‌افتد، جعل اسناد و مدارک است. جعل‌کنندگان اسناد و مدارک با هدف رسیدن به اموال سایرین این اقدام غیرقانونی را انجام می‌دهند. جعل اسناد درجه پیچیدگی‌های مختلفی دارد. به همین دلیل، قانونگذاران با استفاده از روش‌های گوناگون و پیشرفته (مانند یادگیری ماشین) همواره در تلاش برای مبارزه با جعل اسناد و مدارک هستند. جعل اسناد و مدارک و سرقت هویت یکی از نگرانی‌های مهم برای دولت‌ها، مصرف‌کنندگان و صاحبان مشاغل است و این امر در فضای مجازی نیز بسیار مشاهده میشود. جعل‌کنندگان سایبری همواره در حال یافتن راه های جدیدی هستند تا از طریق جعل هویت کسب و کارها هستند. خدمات آنلاین از جمله کارگزاری‌ها، بانک‌ها، صرافی‌های دیجیتال و سایر مشاغل ارائه‌دهنده خدمات مالی باید مدارک و اسناد را به صورت آنلاین احراز هویت کنند و مانع از جعل مدارک شناسایی شوند. اما راه حل شناسایی مدارک و اسناد جعلی چیست؟ در این مطلب تصمیم داریم تا به بررسی راه‌های شناسایی مدارک و اسناد جعلی بپردازیم. با ما همراه باشید.
جعل اسناد و مدارک چیست و چگونه انجام میشود؟
جعل اسناد به این معناست که فردی بدون اجازه صاحب یک سند (مانند کارت ملّی، سند ملک و …) اقدام به ایجاد نوشته، مهر و امضا کند و یا با مخدوش کردن یک سند در آن تغییر ایجاد کند. جعل در بسیاری از اسناد رخ می‌دهد اما رایج‌ترین آن‌ها جعل شناسنامه، جعل پاسپورت، جعل سند ملک و جعل سند خودرو است.
جعل سند و مدرک یکی از جرایم اصلی در از بین بردن آسایش و نظم عمومی است و در نظام اقتصادی کشور اخلال ایجاد می‌کند و باعث ضرر و زیان مالی میشود.
با توجه به این ارتباطات و مبادلات در سطح داخلی جوامع و سطوح بین‌المللی توسعه و پیشرفت داشته است، لازم است تا قانونگذاران با تدوین مقررات و ضوابط، راه‌هایی را برای جلوگیری از بر هم خوردن آسایش و نظم عمومی در نظر بگیرند.
روش‌های شناسایی جعل اسناد و مدارک
جعل هویت یکی از چالش‌های مهمی است که بانک‌ها و شرکت‌های مالی مانند صرافی‌های ارزهای دیجیتال با آن مواجهند. فرایند تأیید اسناد و احراز هویت به شیوه‌ی سنتی در دنیای امروزی غیر قابل اعتماد است و سرعت آن پاسخگوی نیاز امروز نیست.
خوشبختانه پیشرفت‌های مدرن در تکنولوژی یادگیری ماشین (ML) و فناوری های هوش مصنوعی (AI) راه حل نوین شناسایی مدارک و اسناد جعلی است. یوآیدی، اولین سرویس احراز هویت دیجیتال (e-KYC) در ایران، به دو روش مدرن زیر مدارک و اسناد جعلی را شناسایی می‌کند:
- منطقه قابل خواندن برای ماشین (Machine Readable Zone)
- API تایید هویت
در ادامه به بررسی این دو راه حل شناسایی مدارک و اسناد جعلی می‌پردازیم.
شناسایی مدارک و اسناد جعلی به کمک Machine Readable Zone
MRZ یا Machine Readable Zone یک منطقه خاص در اسناد و مدارکی مانند کارت شناسایی است که اطلاعات شخصی دارنده سند را در برمی‌گیرد. امروزه تقریباً در هویت رسمی یا مدارک سفر هر کشور MRZ وجود دارد که حاوی اطلاعات محرمانه رمزگذاری شده است. به طور کلی، MRZ دارای دو یا سه خط با متن فونت OCR (تشخیص نوری نویسه) است.
اسناد مبتنی بر MRZ به عنوان اسنادی تلقی می‌شوند که به کمک OCR قابل خواندن هستند؛ دستگاه متون موجود در این اسناد را می‌خواند و در صورت تفاوت فونت، جعلی بودن آن‌ها مشخص میشود.
دستگاه چگونه کد MRZ را می‌خواند؟
منطقه قابل خواندن توسط ماشین (MRZ) شامل خطوط/کدهای قابل خوانش برای ماشین است که شامل اطلاعات و داده‌های دارنده سند و شماره‌های تشخیص جعلی بودن سند (مشهور به چکسام یا چکسام) است.
برای خواندن این منطقه و اطلاعات کدگذاری شده، از یک دستگاه خاص استفاده میشود که مجهز به فناوری تشخیص و تبدیل متن (سیستم OCR) برای خواندن داده‌های MRZ و تأیید آن‌ها است.
برای دسترسی به داده‌های MRZ، داده‌های کد شده از طریق اسکن به دست می‌آیند و سپس در قالب الکترونیکی ذخیره می‌شوند. بعد از آن که مدارک و اسناد اسکن شدند و منطقه قابل خواندن توسط ماشین تشخیص داده شد، متن کدگذاری شده شناسایی و تجزیه و تحلیل میشود تا داده‌های مورد نظر استخراج شود. یک سیستم تشخیص نوری کارکترهای چاپی (OCR) محاسبه چکسام از داده‌های استخراج شده را فراهم می‌کند. سپس، چکسام‌های محاسبه شده با چکسام‌های اصلی مقایسه می‌شوند تا داده‌ها تایید شوند.
شناسایی مدارک و اسناد جعلی به کمک API
جلوگیری از جعل اسناد به کمک API یکی از جدیدترین سرویس‌هایی است که توسط پلتفرم یوآیدی ارائه میشود. این پلتفرم تا چند وقت پیش، سرویس احراز هویت خود را به شکل SDK (کیت توسعه نرم افزار) ارائه می کرد. کیت توسعه نرم افزار یوآیدی در نسخه‌های تحت وب و نسخه مناسب با سیستم عامل اندروید و iOS ارائه میشد. اما یوآیدی به تازگی خدمات احراز هویت خود را به صورت API (رابط نرم افزاری) هم ارائه می‌دهد.
در واقع، در سرویس احراز هویت SDK نیاز است تا برای شناسایی مدارک و اسناد ارائه شده، از سازمان ثبت احوال کشور، استعلام گرفته شود؛ این در حالی است که در سرویس API برای شناسایی مدارک و اسناد جعلی نیاز به استعلام از سازمان ثبت احوال نیست و می‌توان اطلاعات هویتی کاربر و تشخیص چهره وی را با اطلاعاتی که در هر دیتابیسی ثبت شده مطابقت داد.
سرویس API اطلاعاتی را که کاربر یک بار در سیستم ثبت کرده فراخوانی می‌کند و سپس آن‌ها را با اطلاعات انطباق می‌دهد که کاربر در آن لحظه و در هنگام استفاده از پلتفرم ارائه می‌دهد. سرویس API زمانی کاربردی است که نیاز به بررسی مجدد و تایید هویت کاربر وجود دارد.
شناسایی مدارک و اسناد جعلی با API چگونه کار می‌کند؟
نحوه کار سرویس API برای شناسایی مدارک و اسناد جعلی به این ترتیب است که ابتدا شخص در سیستم مرحله احراز هویت را پشت سر می‌گذارد و به این ترتیب تصویری از چهره او در سیستم ثبت میشود. سپس یک شناسه هویتی (ID) برای او در نظر گرفته میشود. در صورتی که این فرد نیاز به تایید هویت مجدد داشته باشد، نیاز است تا یک عکس سلفی از خود بگیرد. در این مرحله، راه‌های تشخیص جعل هویت یوآیدی از جمله زنده بودن تصویر به کار گرفته میشود و از صحت عکس اطمینان حاصل میشود. در مرحله نهایی، عکس ثبت شده از فرد در سیستم توسط ID او فراخوانده میشود و با عکس سلفی او تطابق داده میشود. در صورتی که دو چهره تطبیق کامل داشته باشند، هویت فرد و عدم جعلی بودن مدارک و اسناد تایید میشود.
کلام آخر
جعل اسناد و مدارک چه در دنیای واقعی و چه در دنیای مجازی یکی از معضلاتی است که امنیت و آرامش جامعه را برهم می‌زند. استفاده از راه حل مناسب، مدرن و پیشرفته برای شناسایی مدارک و اسناد جعلی کمک می‌کند تا از بروز جرم جلوگیری شود. یوآیدی به کمک دو روش پیشرفته Machine Readable Zone و API کمک می‌کند تا مدارک و اسناد جعلی به شیوه‌ای پیشرفته و دقیق شناسایی شود و امنیت کسب و کارها و کاربران حفظ شود.
یوآیدی اولین سرویس احراز هویت دیجیتال در ایران است که به کمک جدیدترین روش های احراز هویت و با کمک احراز هویت ثنا و هوش مصنوعی کسب و کار شما را متحول می کند.
