کارت ملی و شناسنامه از جمله اسناد هویتی هستند که همیشه در معرض خطر جعل قرار دارند. انتخاب و استفاده از هویت غیرواقعی با کارت ملی یا شناسنامه جعلی، یکی از اشکال رایج جعل به شمار می‌رود. طبق قانون، جعل کارت ملی و شناسنامه جرم تلقی شده و دارای مجازات مخصوصی است. در ادامه این مقاله از وبلاگ یوآیدی، قصد داریم روش‌های تشخیص کارت ملی جعلی، شناسنامه جعلی و به صورت کلی، نحوه‌ی تشخیص سند جعلی از اصلی را بررسی کنیم.
تشخیص شناسنامه جعلی
شناسنامه به عنوان یکی از اسناد هویتی معتبر، شهروندان را از حقوق اجتماعی و قانونی برخوردار می‌سازد و پایه‌گذار نظم و قانون در جامعه است. روابط و تراکنش‌های قانونی اغلب بر اساس شماره شناسنامه درج شده انجام می‌شود.
با این حال، افرادی هستند که به منظور دستیابی به مزایای نامشروع، اقدام به جعل اسناد هویتی کرده و با استفاده از شناسنامه جعلی دست به اعمال غیرقانونی می‌زنند. تشخیص شناسنامه جعلی در ایران روش‌های متعددی دارد که در برخی موارد می‌تواند به‌صورت دستی و در موارد دیگر با کمک ابزارهای تخصصی انجام شود. برخی از رایج‌ترین روش‌های تشخیص شناسنامه جعلی در ایران عبارتند از:
- کیفیت چاپ و نوع کاغذ
شناسنامه‌های اصلی روی کاغذهای مخصوص با بافت منحصر‌به‌فرد چاپ می‌شوند که کیفیت و ضخامت آن متفاوت از کاغذهای معمولی است. شناسنامه‌های جعلی معمولاً روی کاغذهایی با کیفیت پایین‌تر چاپ می‌شوند.
همچنین چاپ در شناسنامه‌های اصلی با وضوح بالا و دقت انجام می‌شود. در شناسنامه‌های جعلی ممکن است متن‌ها کمی تار یا با فاصله‌های نامنظم چاپ شوند.
- وجود هولوگرام و سایر نشانه‌های امنیتی
شناسنامه‌های جدید حاوی هولوگرام‌هایی هستند که تحت زاویه‌های مختلف تغییر رنگ می‌دهند و به سختی قابل جعل هستند. در شناسنامه‌های جعلی، هولوگرام‌ها معمولاً طرح‌های ساده‌تری دارند یا حتی فاقد تغییرات رنگی مناسب هستند.
علاوه بر هولوگرام، نوارهای خاصی در شناسنامه‌های جدید وجود دارد که در زیر نور UV درخشندگی خاصی دارند. نبود این نوارها یا عدم درخشندگی آن‌ها می‌تواند نشانه جعلی بودن باشد.
- اطلاعات شخصی و مقایسه با دیگر مدارک
تمامی اطلاعات مندرج در شناسنامه اصلی باید با اطلاعات ثبت‌شده در سایر مدارک مانند کارت ملی هماهنگ باشد. ناسازگاری در تاریخ تولد، شماره سریال یا حتی نام پدر می‌تواند نشانه‌ای از جعل باشد. از طرفی دیگر، عکس موجود در شناسنامه باید شفاف و با وضوح بالا باشد. در شناسنامه‌های جعلی ممکن است عکس بی‌کیفیت، تار، یا به‌خوبی جاگذاری نشده باشد.
- استفاده از سیستم‌های الکترونیکی و MRZ
بسیاری از سازمان‌ها و ادارات دولتی از طریق سامانه‌های الکترونیکی و APIهای ثبت احوال، صحت اطلاعات شناسنامه را بررسی می‌کنند. در صورت مغایرت با اطلاعات ثبت احوال، به جعلی بودن سند پی برده می‌شود.
توجه داشته باشید که شناسنامه‌های جدید دارای ناحیه‌ای با کد گذاری مخصوص (MRZ) هستند که تنها توسط دستگاه‌های خاص قابل خواندن است. اطلاعات رمزگذاری‌شده در این ناحیه در صورت جعلی بودن شناسنامه خوانده نمی‌شود.
- بررسی مهر برجسته و امضای مسئول ثبت احوال
شناسنامه‌های اصلی دارای مهر برجسته هستند که با لمس کردن قابل تشخیص است. شناسنامه‌های جعلی معمولاً فاقد مهر با برجستگی کافی و کیفیت مناسب هستند. امضای مسئول ثبت احوال در شناسنامه اصلی باید با امضای نمونه ثبت‌شده مطابقت داشته باشد. هرگونه تفاوت در این بخش می‌تواند نشانه جعلی بودن سند باشد.
این روش‌ها توسط افراد آگاه و نهادهای مرتبط برای تشخیص شناسنامه جعلی استفاده می‌شوند تا از اصالت شناسنامه‌ها اطمینان حاصل شده و به جلوگیری از تخلفات کمک کنند.
تشخیص کارت ملی جعلی
با توجه به پیشرفت تکنولوژی و افزایش دقت در ساخت کارت‌های شناسایی، تشخیص کارت ملی جعلی به خصوص نوع هوشمند آن، نیازمند دقت و بررسی دقیق‌تر است. در زیر به برخی از روش‌های معمول برای تشخیص کارت ملی جعلی اشاره می‌کنیم:
- کارت‌های ملی هوشمند دارای تراشه‌ای هستند که اطلاعات فرد را به صورت رمزنگاری شده ذخیره می‌کند. این تراشه باید به درستی در کارت تعبیه شده باشد و هنگام خواندن اطلاعات، خطایی نداشته باشد.
- هولوگرام‌های روی کارت ملی هوشمند بسیار دقیق و پیچیده هستند و با تغییر زاویه دید، تصاویر متفاوتی را نمایش می‌دهند. هولوگرام‌های جعلی معمولا کیفیت پایین‌تری دارند و تصاویر آن‌ها واضح و شفاف نیست.
- تمام اطلاعات موجود در تراشه کارت با امضای دیجیتال محافظت می‌شوند. این امضا تضمین می‌کند که اطلاعات کارت دستکاری نشده است.
- بسیاری از کارت‌های ملی هوشمند علائم امنیتی پنهانی دارند که با دستگاه‌های مخصوص قابل مشاهده هستند.
- تصاویر و متن‌های روی کارت باید با کیفیت بالا و وضوح کامل چاپ شده باشند. هرگونه تاری، محو شدگی یا خطای چاپی می‌تواند نشان دهنده کارت ملی جعلی باشد.
- کارت ملی هوشمند از مواد خاصی ساخته می‌شود که مقاومت بالایی در برابر سایش و خراشیدگی دارند. کارت ملی جعلی ممکن است از مواد با کیفیت پایین‌تری ساخته شده باشد.
- اطلاعات نمایش داده شده روی نمایشگر دستگاه کارتخوان باید با اطلاعات مندرج روی کارت مطابقت داشته باشد.
تشخیص کارت ملی جعلی به صورت صددرصدی و تنها با بررسی ظاهری امکان‌پذیر نیست. در صورت داشتن هرگونه شک و تردید، بهتر است از روش‌های استعلام آنلاین یا مراجعه به دفاتر ثبت احوال استفاده کنید.
مقاله پیشنهادی: احراز هویت با کارت ملی
استعلام اصل بودن کارت ملی
تشخیص کارت ملی جعلی، خصوصاً با وجود کارت‌های ملی هوشمند جدید، نیازمند بررسی ویژگی‌های خاصی است که در کارت‌های اصلی به‌دقت طراحی شده‌اند. در بالا به صورت کامل، این ویژگی‌های ظاهری کارت ملی فیک را خدمتتان معرفی کردیم.
برای شناسایی کارت ملی تقلبی و استعلام اصل بودن کارت ملی هوشمند، می‌توانید از این ۲ روش ستفاده کنید:
۱- مراجعه به سامانه‌های ثبت احوال
با استفاده از شماره ملی یا کد ملی، می‌توانید از سامانه‌های ثبت احوال استعلام کنید تا از صحت اطلاعات کارت اطمینان حاصل کنید.
۲- استفاده از سامانه‌های احراز هویت
برخی سامانه‌ها مثل وب سرویس احراز هویت آنلاین یوآیدی امکانی را فراهم می‌کنند که در این روش، علاوه بر بررسی اطلاعات، از شما خواسته می‌شود تا یک عکس سلفی بگیرید و با عکس موجود در کارت مقایسه شود.
این وب سرویس‌ها با استفاده از سیستم‌های الکترونیکی (API) و اطلاعات سامانه ثبت احوال، اطلاعات افراد را با داده‌های ثبت احوال مقایسه می‌کنند تا صحت کارت ملی تأیید شود و احراز هویت جعلی صورت نگیرد.
احراز هویت آنلاین، به دلیل رونق گرفتن شبکه‌های آنلاین بیش از پیش اهمیت پیدا کرده و آینده هوش مصنوعی می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در این حوزه ایفا کند.
به عنوان مثال، در مورد وب‌سایت‌های داخلی که به احراز هویت نیاز دارند، می‌توان به سامانه ثنا اشاره کرد. که برای این منظور نیز یوآیدی از پیشرفته‌ترین زیرشاخه‌ها و فناوری‌های هوش مصنوعی برای طراحی وب سرویس احراز هویت خود استفاده کرده است.
به لطف استفاده از این فناوری‌ها، یوآیدی قادر است حتی بدون نیاز به پسوردهای پیچیده و فراموش شدنی که اغلب کاربران را به دردسر می‌اندازند، تنها با تشخیص آنلاین و در لحظه چهره کاربران، فرایند احراز هویت آن‌ها را تکمیل کند.
برای دریافت سرویس ثبت احوال در کسب‌وکار خود، از طریق فرم با کارشناسان یوآیدی ارتباط بگیرید.
تشخیص سند جعلی از اصلی
جعل اسناد و مدارک به یک معضل غیرقابل اجتناب تبدیل شده و تشخیص سند جعلی از اصلی، به خصوص با پیشرفت تکنولوژی جعل، نیازمند دقت و آگاهی از برخی نکات خاص است. نکات کلی برای تشخیص سند جعلی از اصلی عبارتند از:
- اسناد اصلی معمولا روی کاغذ با کیفیت بالا و با استفاده از دستگاه‌های چاپ پیشرفته چاپ می‌شوند. کاغذهای جعلی ممکن است نازک‌تر یا ضخیم‌تر باشند و کیفیت چاپ آن‌ها پایین‌تر باشد.
- بسیاری از اسناد دارای هولوگرام، نوارهای امنیتی یا علائم آب هستند که با تغییر زاویه دید یا نور تغییر رنگ می‌دهند. این علائم در اسناد جعلی معمولا کیفیت پایین‌تری دارند یا اصلاً وجود ندارند.
- امضا و مهر موجود در سند باید با نمونه اصلی مطابقت داشته باشد. امضاهای جعلی معمولا با دست نوشته می‌شوند و ممکن است طبیعی به نظر نرسند.
- تمام اطلاعات مندرج در سند باید دقیق بوده و با یکدیگر همخوانی داشته باشند. هرگونه تناقض یا خطای تایپی می‌تواند نشان‌دهنده جعلی بودن سند باشد.
- اگر نمونه‌ای از سند اصلی در دسترس دارید، آن را با سند مورد نظر مقایسه کنید. تفاوت‌های جزئی در اندازه، رنگ یا فونت می‌تواند نشان‌دهنده جعلی بودن سند باشد.
- در سند مالکیت، به مهر و امضای ثبت اسناد، شماره سریال سند، مشخصات ملک و مالک، و تطابق اطلاعات با سامانه‌های ثبت اسناد توجه کنید.
- در سندی مثل گواهینامه، کیفیت عکس، مهر و امضا، و اطلاعات مندرج در گواهینامه را بررسی کنید. همچنین، می‌توانید از سامانه‌های استعلام گواهینامه استفاده کنید.
- در مورد مدارک تحصیلی، مهر دانشگاه، امضای مسئولین، شماره سریال مدرک، و تطابق اطلاعات با سامانه‌های آموزشی را بررسی کنید.
با در نظر گرفتن این نکات و در صورت داشتن هرگونه شک و تردید، بهتر است با کارشناسان مربوطه مانند کارشناسان پلیس آگاهی یا کارشناسان اسناد مشورت کنید. جعل اسناد به طور مداوم در حال پیشرفت است و تشخیص آن‌ها ممکن است نیاز به تخصص و تجهیزات خاصی داشته باشد. بنابراین، به هیچ عنوان به یک روش خاص برای تشخیص سند جعلی تکیه نکنید و از چندین روش برای تأیید صحت سند استفاده کنید.
شناسایی مدارک جعلی
شناسایی مدارک جعلی به دلیل پیشرفت تکنولوژی جعل، کاری حساس و پیچیده شده است. با این حال، با توجه به نکات ذکر شده و با کمی دقت و آگاهی، می‌توان احتمال خطا را به حداقل رساند.
نکات کلیدی برای تشخیص مدارک جعلی:
- اسناد اصلی معمولا روی کاغذ با کیفیت بالا و با چاپ دقیق تولید می‌شوند.
- هولوگرام‌ها، نوارهای امنیتی، علائم آب و سایر علائم امنیتی در اسناد اصلی با دقت بیشتری طراحی و اجرا می‌شوند.
- امضا و مهر باید با نمونه اصلی مطابقت داشته و طبیعی به نظر برسند.
- تمام اطلاعات باید دقیق، منطقی و با هم همخوانی داشته باشند.
- در صورت امکان، سند مورد نظر را با نمونه اصلی مقایسه کنید.
- برای اطمینان از صحت سند، از سازمان‌های مربوطه استعلام بگیرید.
- این دستگاه‌ها می‌توانند در تشخیص برخی علائم امنیتی پنهان مفید باشند.
نکات مهم دیگری که برای تشخیص اسناد جعلی می‌توانند به شما کمک کنند:
- به هیچ عنوان به یک روش خاص برای تشخیص سند جعلی تکیه نکنید.
- در صورت داشتن هرگونه شک و تردید، با کارشناسان مربوطه مشورت کنید.
- اطلاعات مربوط به ویژگی‌های امنیتی اسناد به طور مداوم به روز می‌شود.
در نهایت، تشخیص مدارک جعلی نیازمند تجربه، دقت و آگاهی از تکنیک‌های جعل است. با رعایت نکات ذکر شده و استفاده از روش‌های مختلف، می‌توان احتمال خطا را به حداقل رساند و از افتادن در دام کلاهبرداران جلوگیری کرد.
تکنولوژی های شناسایی جعل اسناد و مدارک
احراز هویت جعلی یکی از چالش‌های مهمی است که بانک‌ها و شرکت‌های مالی مانند صرافی‌های ارزهای دیجیتال با آن مواجهند. فرآیند تأیید اسناد و احراز هویت به شیوه‌ی سنتی در دنیای امروزی غیر قابل اعتماد است و سرعت آن پاسخگوی نیاز امروز نیست.
خوشبختانه پیشرفت‌های مدرن در تکنولوژی یادگیری ماشین (ML) و فناوری های هوش مصنوعی (AI) راه حل نوین شناسایی مدارک و اسناد جعلی است. یوآیدی، اولین سرویس احراز هویت دیجیتال (e-KYC) در ایران، به دو روش مدرن زیر مدارک و اسناد جعلی را شناسایی می‌کند:
- منطقه قابل خواندن برای ماشین (Machine Readable Zone)
- API تایید هویت
شناسایی مدارک و اسناد جعلی به کمک Machine Readable Zone
MRZ یا Machine Readable Zone یک منطقه خاص در اسناد و مدارکی مانند کارت شناسایی است که اطلاعات شخصی دارنده سند را در برمی‌گیرد. امروزه تقریباً در هویت رسمی یا مدارک سفر هر کشور MRZ وجود دارد که حاوی اطلاعات محرمانه رمزگذاری شده است. به طور کلی، MRZ دارای دو یا سه خط با متن فونت OCR (تشخیص نوری نویسه) است.
اسناد مبتنی بر MRZ به عنوان اسنادی تلقی می‌شوند که به کمک OCR قابل خواندن هستند؛ دستگاه متون موجود در این اسناد را می‌خواند و در صورت تفاوت فونت، جعلی بودن آن‌ها مشخص می‌شود.
دستگاه چگونه کد MRZ را می‌خواند؟
منطقه قابل خواندن توسط ماشین (MRZ) شامل خطوط/کدهای قابل خوانش برای ماشین است که شامل اطلاعات و داده‌های دارنده سند و شماره‌های تشخیص جعلی بودن سند (مشهور به چکسام یا چکسام) است.
برای خواندن این منطقه و اطلاعات کدگذاری شده، از یک دستگاه خاص استفاده می‌شود که مجهز به فناوری تشخیص و تبدیل متن (سیستم OCR) برای خواندن داده‌های MRZ و تأیید آن‌ها است.
برای دسترسی به داده‌های MRZ، داده‌های کد شده از طریق اسکن به دست می‌آیند و سپس در قالب الکترونیکی ذخیره می‌شوند. بعد از آن که مدارک و اسناد اسکن شدند و منطقه قابل خواندن توسط ماشین تشخیص داده شد، متن کدگذاری شده شناسایی و تجزیه و تحلیل می‌شود تا داده‌های مورد نظر استخراج شود.
یک سیستم تشخیص نوری کاراکترهای چاپی (OCR) محاسبه چکسام از داده‌های استخراج شده را فراهم می‌کند. سپس، چکسام‌های محاسبه شده با چکسام‌های اصلی مقایسه می‌شوند تا داده‌ها تایید شوند.
شناسایی مدارک و اسناد جعلی به کمک API
استعلام اطلاعات هویتی کاربران، یکی از ضروری‌ترین مراحل احراز هویت کاربران توسط کسب و کارها می‌باشد. کسب و کارها با استفاده از API ثبت احوال ، می‌توانند با دریافت کد ملی و تاریخ تولد کاربران، اطلاعات هویتی مانند نام و نام خانوادگی، نام پدر و سایر اطلاعات هویتی کاربران را نمایش دهند.
برای دریافت سرویس ثبت احوال در کسب‌وکار خود، از طریق فرم با کارشناسان یوآیدی ارتباط بگیرید.
جعل اسناد و مدارک چه در دنیای واقعی و چه در دنیای مجازی یکی از معضلاتی است که امنیت و آرامش جامعه را برهم می‌زند. استفاده از راه حل مناسب، مدرن و پیشرفته برای شناسایی مدارک و اسناد جعلی کمک می‌کند تا از بروز جرم جلوگیری شود.
یوآیدی به کمک وب سرویس احراز هویت API کمک می‌کند تا مدارک و اسناد جعلی به شیوه‌ای پیشرفته و دقیق شناسایی شود و امنیت کسب و کارها و کاربران حفظ شود.
سوالات متداول
- کیفیت پایین چاپ و کاغذ
- هولوگرام‌های بی‌کیفیت یا بدون تغییر رنگ
- اطلاعات متناقض: عدم تطابق اطلاعات با سایر مدارک.
- عکس بی‌کیفیت
- مهر برجسته بی‌کیفیت و امضای غیر طبیعی
برای تشخیص کارت ملی جعلی هوشمند، می‌توان به بررسی عملکرد صحیح تراشه و تطابق اطلاعات با سامانه‌های ثبت احوال، بررسی کیفیت و جزئیات هولوگرام، اطمینان از صحت امضای دیجیتال و بررسی وجود علائم امنیتی پنهان با دستگاه‌های مخصوص پرداخت.
تطابق با نمونه اصلی و بررسی کیفیت، بررسی صحت شماره سریال در سامانه‌های ثبت اسناد، تطابق با اطلاعات ثبت شده و بررسی کیفیت کاغذ و چاپ سند از جمله این روش‌ها هستند.
با شناسایی مدارک جعلی مثل کارت ملی فیک و تقلبی، می‌توان از کلاهبرداری و سوء استفاده افراد سودجو جلوگیری کرد، امنیت اطلاعات شخصی و دارایی‌ها را بالا برد و از بروز تخلفات و جرایم ممانعت به عمل آورد.
