امنیت اطلاعات چیست
امنیت اطلاعات (InfoSec) به معنای حفاظت از اطلاعات مهم در برابر دسترسی، افشا، استفاده، تغییر یا اختلال غیرمجاز است. این مفهوم تضمین میکند که دادههای حساس سازمانی برای کاربران مجاز در دسترس باشند، محرمانه باقی بمانند و از یکپارچگی آنها محافظت شود.
امنیت اطلاعات که بر اصولی خاص استوار است، به طور مداوم تکامل مییابد تا از محیطهای ترکیبی و چند ابری در برابر تهدیدات همیشه در حال تغییر محافظت کند. با توجه به ماهیت پویا و پیچیده این تهدیدات، تیمهای مختلف باید برای بهروزرسانی فناوریها و فرآیندهای دفاعی با یکدیگر همکاری کنند.
امنیت دیجیتال اطلاعات، که به آن امنیت داده نیز گفته میشود، امروزه بیشترین توجه متخصصان امنیت اطلاعات را به خود جلب کرده و تمرکز زیادی روی آن است.
انواع امنیت اطلاعات یا information security چیست
اصطلاحات امنیت اطلاعات، امنیت فناوری اطلاعات (IT)، امنیت سایبری و امنیت داده اغلب به اشتباه به جای یکدیگر استفاده میشوند. با اینکه این حوزهها با یکدیگر همپوشانی دارند و از هم تأثیر میپذیرند، تفاوت اصلی آنها در دامنه پوشش است:
۱- امنیت اطلاعات (Information Security)
امنیت اطلاعات (Information Security) یا به اختصار InfoSec یک اصطلاح گسترده است که تمام تلاشهای سازمان برای حفاظت از اطلاعات را شامل میشود. امنیت اطلاعات میتواند حفاظت از داراییهای فناوری اطلاعات فیزیکی، نقاط پایانی، دادههای رمزنگاریشده، امنیت شبکه و حتی اسناد کاغذی را در بر بگیرد.
این حوزه شامل همه اشکال اطلاعات (دیجیتال یا غیردیجیتال) است و هدف آن حفاظت از محرمانگی، یکپارچگی و دسترسپذیری دادهها است.
۲- امنیت فناوری اطلاعات (IT Security)
بهطور خاص بر حفاظت از داراییهای فناوری اطلاعات، از جمله مراکز داده، سختافزارها، نرمافزارها و شبکهها تمرکز دارد. این حوزه شامل حفاظت از دادههای ذخیرهشده روی تجهیزات دیجیتال است، اما اطلاعات غیردیجیتال (مانند اسناد کاغذی) را در بر نمیگیرد.
۳- امنیت سایبری (Cybersecurity)
این حوزه بر حفاظت از سیستمها، شبکهها و دادههای دیجیتال در برابر تهدیدات سایبری مانند حملات هکری، بدافزارها و فیشینگ تمرکز دارد. امنیت سایبری فقط به حفاظت از دادههای دیجیتال و سیستمهای آنلاین میپردازد و دادههای فیزیکی یا آنالوگ را پوشش نمیدهد.
۴- امنیت داده (Data Security)
شامل حفاظت از دادههای دیجیتال در برابر دسترسی غیرمجاز، تخریب یا سرقت در تمام مراحل چرخه عمر آنها است. امنیت داده به جنبههای فیزیکی (مانند سختافزار و دستگاههای ذخیرهسازی)، مدیریتی (مانند سیاستها و فرآیندها) و منطقی (مانند نرمافزارها و مجوزهای دسترسی) توجه دارد.
۵- امنیت فیزیکی (Physical Security)
بر حفاظت از زیرساختهای فیزیکی سازمان، از جمله مراکز داده، دفاتر، دستگاهها و حتی کارکنان تمرکز دارد. این حوزه شامل تدابیری مانند کنترل دسترسی فیزیکی، دوربینهای نظارتی و حفاظت در برابر بلایای طبیعی است.
۶- امنیت ابری (Cloud Security)
شامل اقدامات حفاظتی برای دادهها، برنامهها و زیرساختهایی است که در محیطهای ابری ذخیره یا اجرا میشوند. با افزایش استفاده از خدمات ابری، امنیت ابری به یکی از مهمترین حوزههای امنیت اطلاعات تبدیل شده است.
۷- امنیت نقطه پایانی (Endpoint Security)
به حفاظت از دستگاههای کاربر نهایی، مانند لپتاپها، تلفنهای همراه و دستگاههای IoT، در برابر تهدیدات سایبری میپردازد. این حوزه اغلب شامل استفاده از آنتیویروسها، فایروالها و ابزارهای نظارتی است.
سه اصل مهم امنیت اطلاعات
اصول امنیت اطلاعات که به اختصار به عنوان مثلث CIA شناخته میشوند و پایه و اساس امنیت اطلاعات را تشکیل میدهند، در توسعه سیاستها و رویههای امنیتی نقش حیاتی دارند و عبارتاند از:
۱- محرمانگی (Confidentiality)
این اصل تضمین میکند که اطلاعات فقط برای افراد مجاز قابل دسترسی باشد و از دسترسی غیرمجاز جلوگیری میکند. برای حفظ محرمانگی، از روشهایی مانند رمزنگاری، استفاده از کلمات عبور قوی، احراز هویت چند عاملی و کنترلهای دسترسی استفاده میشود.
۲- یکپارچگی (Integrity)
این اصل به معنای اطمینان از صحت و کامل بودن اطلاعات است؛ به طوری که دادهها در طول ذخیرهسازی، انتقال یا پردازش بدون تغییرات غیرمجاز باقی بمانند. برای حفظ یکپارچگی، از تکنیکهایی مانند امضای دیجیتال، هشینگ و کنترل نسخهها استفاده میشود.
مقاله پیشنهادی: امضای دیجیتال چیست
۳- دسترسپذیری (Availability)
این اصل تضمین میکند که اطلاعات و سیستمها در زمان نیاز برای کاربران مجاز در دسترس باشند. برای حفظ دسترسپذیری، از راهکارهایی مانند پشتیبانگیری منظم، استفاده از سیستمهای افزونه (Redundancy)، برنامههای بازیابی پس از حادثه و نگهداری مستمر سیستمها بهرهبرداری میشود.
این سه اصل بهعنوان پایههای امنیت اطلاعات شناخته میشوند و در توسعه سیاستها، رویهها و راهکارهای امنیتی نقش حیاتی دارند. با رعایت این اصول، سازمانها میتوانند از اطلاعات خود در برابر تهدیدات مختلف محافظت کرده و اعتماد کاربران و مشتریان را جلب کنند.
مقاله پیشنهادی: احراز هویت چیست
اصول امنیت اطلاعات
همانگونه که در بخش قبل نیز اشاره شد اصول امنیت اطلاعات شامل محرمانگی، یکپارچگی و دسترسپذیری است که میتوانند پایههای امنیت اطلاعات را شکل دهند. بنابراین باید به عنوان یکی از مهمترین ارکان امنیت اطلاعات مورد توجه قرار گیرند.
امنیت اطلاعات در سازمان
امنیت اطلاعات در سازمانها به مجموعهای از اقدامات و فرآیندها اطلاق میشود که هدف آنها حفاظت از دادهها و اطلاعات حساس سازمان در برابر دسترسیهای غیرمجاز، افشا، تغییر یا تخریب است. این اقدامات به سازمانها کمک میکنند تا از داراییهای اطلاعاتی خود محافظت کرده و اعتماد مشتریان و ذینفعان را جلب کنند.
با توجه به تهدیدات سایبری رو به افزایش و پیچیده، سازمانها باید به طور مستمر فناوریها و فرآیندهای دفاعی خود را بهروزرسانی کنند. این امر نیازمند همکاری تیمهای مختلف و استفاده از راهکارهای امنیتی متنوعی مانند امنیت برنامههای کاربردی، امنیت زیرساخت، رمزنگاری، پاسخ به حوادث، مدیریت آسیبپذیریها و برنامههای بازیابی پس از فاجعه است.
پیادهسازی یک سیستم مدیریت امنیت اطلاعات (ISMS) میتواند به سازمانها در انطباق با الزامات قانونی و قراردادی کمک کرده و درک بهتری از مسائل قانونی مربوط به سیستمهای اطلاعاتی فراهم کند. این سیستمها با ایجاد ساختارهای مدیریتی مناسب، به حفظ محرمانگی، یکپارچگی و دسترسپذیری دادهها کمک میکنند و از خسارات جبران ناپذیر ناشی از نقض امنیت اطلاعات جلوگیری مینمایند.
اهمیت امنیت اطلاعات در سازمانها
- حفاظت از داراییهای اطلاعاتی
اطلاعات سازمانی شامل دادههای مالی، اطلاعات مشتریان، اسرار تجاری و سایر دادههای حساس است که نیاز به حفاظت دارند.
- جلوگیری از خسارات مالی
نقض امنیت اطلاعات میتواند منجر به خسارات مالی قابل توجهی شود؛ بهعنوان مثال، میانگین هزینه نقض دادهها در سال ۲۰۲۳ به ۴.۴۵ میلیون دلار رسید.
- حفظ اعتبار سازمان
وقوع حوادث امنیتی میتواند به شهرت و اعتبار سازمان آسیب برساند و اعتماد مشتریان را کاهش دهد.
- انطباق با مقررات قانونی
بسیاری از صنایع ملزم به رعایت مقررات سختگیرانهای در زمینه حفاظت از اطلاعات هستند و عدم رعایت آنها میتواند منجر به جریمههای سنگین شود.
مقاله پیشنهادی: فیشینگ چیست و انواع آن کدام است
گام های پیاده سازی امنیت اطلاعات در سازمانها
- تدوین سیاستهای امنیتی
ایجاد و اجرای سیاستها و رویههای امنیتی که نحوه دسترسی، استفاده و حفاظت از اطلاعات را تعیین میکنند.
- آموزش کارکنان
برگزاری دورههای آموزشی برای افزایش آگاهی کارکنان نسبت به تهدیدات امنیتی و نحوه مقابله با آنها.
- استفاده از فناوریهای امنیتی
بهرهگیری از ابزارها و فناوریهای پیشرفته مانند فایروالها، سیستمهای تشخیص نفوذ، رمزنگاری و احراز هویت چندعاملی.
- ارزیابی و مدیریت ریسک
شناسایی و ارزیابی ریسکهای مرتبط با امنیت اطلاعات و اتخاذ تدابیر مناسب برای کاهش آنها.
- پاسخ به حوادث و بازیابی
تدوین برنامههای پاسخ به حوادث امنیتی و برنامههای بازیابی پس از وقوع حوادث برای اطمینان از تداوم کسبوکار.
با اجرای این اقدامات، سازمانها میتوانند سطح امنیت اطلاعات خود را بهبود بخشیده و در برابر تهدیدات مختلف مقاومت کنند.
در نهایت، امنیت اطلاعات نه تنها به حفاظت از دادهها کمک میکند، بلکه با ایجاد اعتماد در میان مشتریان و ذینفعان، به بهبود اعتبار و موقعیت رقابتی سازمان نیز منجر میشود.
تفاوت امنیت اطلاعات با امنیت سایبری
علی رغم وجود شباهتهای زیاد، تفاوتهای کلیدی نیز بین امنیت اطلاعات و امنیت سایبری وجود دارد که میتوان در این موارد خلاصه کرد:
امنیت اطلاعات (Information Security)
امنیت اطلاعات یک اصطلاح جامع است که تمامی تلاشهای سازمان برای حفاظت از اطلاعات را در بر میگیرد. این شامل امنیت داراییهای فیزیکی فناوری اطلاعات، امنیت نقاط انتهایی، رمزنگاری دادهها، امنیت شبکه و موارد دیگر میشود.
امنیت اطلاعات نه تنها به حفاظت از دادههای دیجیتال، بلکه به حفاظت از اسناد کاغذی، رسانههای فیزیکی و حتی گفتار انسان نیز میپردازد.
امنیت سایبری (Cybersecurity)
امنیت سایبری به طور خاص بر حفاظت از سیستمهای اطلاعات دیجیتال در برابر تهدیدات اینترنتی متمرکز است. هدف آن محافظت از دادهها و داراییهای دیجیتال در برابر تهدیدات سایبری است.
منیت سایبری تنها به حفاظت از دادههای دیجیتال میپردازد و شامل حفاظت از دادههای کاغذی یا آنالوگ نمیشود.
بهطور خلاصه، امنیت سایبری زیرمجموعهای از امنیت اطلاعات است که به طور خاص بر حفاظت از دادهها و سیستمهای دیجیتال در برابر تهدیدات سایبری تمرکز دارد، در حالی که امنیت اطلاعات دامنه وسیعتری دارد و شامل حفاظت از تمامی اشکال اطلاعات، چه دیجیتال و چه فیزیکی، میشود.
روشهای ایمن سازی اطلاعات
روشهای ایمنسازی اطلاعات در حوزه امنیت اطلاعات به چند دسته کلی تقسیم میشوند. این دستهها شامل مجموعهای از اقدامات و تکنیکهایی هستند که برای حفاظت از اطلاعات سازمانی به کار گرفته میشوند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
امنیت فیزیکی (Physical Security)
- حفاظت از سختافزارها، تجهیزات و محیطهای فیزیکی ذخیرهسازی اطلاعات در برابر دسترسی غیرمجاز یا آسیبهای فیزیکی.
- استفاده از روشهایی مانند قفلهای فیزیکی، سیستمهای نظارت تصویری (CCTV)، کنترل دسترسی به محیط و محافظت در برابر بلایای طبیعی.
امنیت شبکه (Network Security)
- محافظت از شبکهها در برابر تهدیدات سایبری مانند حملات هکرها، ویروسها و بدافزارها.
- شامل استفاده از فایروالها، سیستمهای تشخیص و جلوگیری از نفوذ (IDS/IPS)، رمزنگاری ارتباطات و مدیریت دسترسی شبکه.
امنیت دادهها (Data Security)
- حفاظت از دادهها در طول چرخه حیات آنها از ایجاد تا حذف.
- استفاده از تکنیکهایی مانند رمزنگاری، کنترل دسترسی مبتنی بر نقش، و پشتیبانگیری منظم برای جلوگیری از از دست رفتن اطلاعات.
امنیت نرمافزار (Application Security)
- ایمنسازی برنامههای نرمافزاری در برابر آسیبپذیریهایی که ممکن است توسط مهاجمان سوءاستفاده شوند.
- تست نفوذ (Penetration Testing)، توسعه امن نرمافزار (Secure SDLC) و بروزرسانی منظم برنامهها.
آموزش و آگاهی کارکنان
- افزایش دانش و آگاهی کارکنان درباره تهدیدات امنیتی مانند فیشینگ، مهندسی اجتماعی و نحوه استفاده امن از سیستمها.
- ایجاد سیاستهای امنیتی داخلی و ارائه آموزشهای مستمر.
مدیریت دسترسیها (Access Management)
- تضمین این که فقط افراد مجاز به اطلاعات حساس دسترسی دارند.
- استفاده از روشهایی مانند احراز هویت چندمرحلهای (MFA)، مدیریت هویت و دسترسی (IAM) و حداقل دسترسی لازم (Least Privilege).
پایش و نظارت (Monitoring and Auditing)
- نظارت مداوم بر فعالیتهای شبکه و سیستمها برای شناسایی تهدیدات و فعالیتهای مشکوک.
- اجرای ممیزیهای منظم برای ارزیابی انطباق با سیاستهای امنیتی.
این روشها به صورت ترکیبی و هماهنگ برای تضمین حفاظت از اطلاعات و مقابله با تهدیدات مختلف به کار گرفته میشوند.
احراز هویت در زمینه امنیت اطلاعات چه نقشی دارد؟
احراز هویت (Authentication) در زمینه امنیت اطلاعات نقشی اساسی و حیاتی دارد. این فرآیند به شناسایی و تایید هویت کاربران یا سیستمها کمک میکند تا اطمینان حاصل شود که فقط افراد یا دستگاههای مجاز به منابع و اطلاعات حساس دسترسی دارند.
نقشهای کلیدی احراز هویت در امنیت اطلاعات شامل موارد زیر است:
- با احراز هویت، فقط کاربران تأیید شده میتوانند به سیستمها و دادهها دسترسی پیدا کنند و این مانعی برای سوء استفادهکنندگان ایجاد میکند.
- احراز هویت تضمین میکند که اطلاعات تنها برای افراد مجاز در دسترس باشد و این اصل محرمانگی اطلاعات را تقویت میکند.
- با شناسایی کاربران معتبر، احراز هویت مانع تغییرات غیرمجاز در دادهها و سیستمها میشود و به حفظ یکپارچگی آنها کمک میکند.
- احراز هویت به سازمانها امکان میدهد تا فعالیتهای کاربران را ردگیری کرده و در صورت وقوع حادثه امنیتی، مسئولیتپذیری را افزایش دهند.
روشهای احراز هویت میتواند شامل رمز عبور، بیومتریک، کارتهای هوشمند و احراز هویت چندمرحلهای (MFA) باشد. ترکیب این روشها میتواند امنیت بیشتری فراهم کند و دسترسی به اطلاعات حساس را بهخوبی مدیریت کند.
یوآیدی یک پلتفرم احراز هویت دیجیتال (e-KYC) در ایران است که با استفاده از فناوریهای هوش مصنوعی، فرآیند احراز هویت کاربران را بهصورت آنلاین و در لحظه انجام میدهد.
وب سرویس احراز هویت یوآیدی امکان احراز هویت غیرحضوری را برای سامانههای مختلف فراهم کرده است. این خدمات به سازمانها و کسب و کارها کمک میکند تا فرآیندهای احراز هویت کاربران خود را به صورت آنلاین، سریع و با دقت بالا انجام دهند، هزینهها را کاهش داده و تجربه کاربری بهتری ارائه دهند.
اگر قصد استفاده از این وب سرویس احراز هویت را دارید، میتوانید به راحتی همین حالا درخواست خود را ثبت کنید تا مشاوران ما در سریعترین زمان ممکن هماهنگیهای لازم را انجام دهند.
برای دریافت سرویسهای احراز هویت api در کسبوکار خود، از طریق فرم با کارشناسان یوآیدی ارتباط بگیرید.
سوالات متداول
امنیت اطلاعات شامل مجموعه اقداماتی است که برای حفاظت از اطلاعات در برابر دسترسی غیرمجاز، افشا، تغییر یا تخریب به کار گرفته میشود.
محرمانگی (Confidentiality)، یکپارچگی (Integrity)، و دسترسیپذیری (Availability).
امنیت اطلاعات دامنه وسیعتری دارد و شامل حفاظت از تمامی انواع اطلاعات (دیجیتال و فیزیکی) است، در حالی که امنیت سایبری به طور خاص بر حفاظت از دادهها و سیستمهای دیجیتال متمرکز است.
امنیت اطلاعات از داراییهای حیاتی سازمان محافظت میکند، اعتماد مشتریان را جلب مینماید و از خسارات مالی و اعتباری ناشی از حملات جلوگیری میکند.