تمدید قرارداد کار چگونه انجام می‌پذیرد؟

تمدید قرارداد کار به معنی تجدید یا ادامه قرارداد کاری است که به صورت موقت تنظیم شده است. این تجدید معمولا با همان شرایط قبلی و برای مدت مشخص است. برای روشن شدن موضوع تمدید قرارداد کار و بررسی جزئیات مربوط به این موضوع، پیشنهاد می‌کنم در این مطلب از یوآیدی همراهمان باشید.

قبل از این که بخواهیم به جزئیات تجدید قرارداد کار بپردازیم، بهتر است بدانید که تمدید قرارداد کار معمولا دارای دو نوع است :

• تمدید صریح
• تمدید ضمنی

رضایت هر دو طرف کارگر و کارفرما، یکی از مهمترین شرایط مورد نیاز برای تمدید قرارداد کار است. از مزایا و آثار آن نیز می‌توان به از بین نرفتن مزایای کارگر و دریافت حقوق با نرخی که حداقل آن حقوق تصویب شده توسط شورای عالی کار است. بر اساس قانون کار، حقوق و تکالیف هر یک از طرفین قرارداد و قوانین حاکم بر این رابطه کاری به صورت دقیق مشخص و پیش‌بینی می‌شود. تمدید قرارداد کار نیز از جمله این مسائل هستند. این تجدید و اعتبار قانونی آن معمولا انواع مختلفی دارد و با رعایت شرایط و مقررات مربوطه قابل انجام است. زیرا تنها تحت این شرایط است که در سامانه روابط کار اعتبار قانونی خواهد داشت.

در این مقاله از یوآیدی قصد داریم به بررسی تک تک جزئیات مربوط به تجدید قرارداد و شرایط مربوط به آن بپردازیم. بنابراین برای پاسخ به سوالات خود در این زمینه ما را همراهی کنید.

تمدید قرارداد کار به چه ترتیبی انجام می‌شود؟

بحث تمدید یا تجدید قراردادکار از جمله مهمترین مسائلی است که در روابط بین کارگر و کارفرما مطرح می‌شود. زیرا این مهم نیز مانند سایر موارد شرایط و خواص مربوط به خود را دارد که آگاهی از دو طرف قرارداد از آن‌ها بسیار حائز اهمیت خواهد بود. چرا که هر قراردادی قابل تمدید نیست. بنابراین به بررسی عمیقی در این زمینه نیاز خواهد بود.

قرارداد کار چیست؟

بر اساس ماده ۷ قانون کار، قرارداد کار عبارت است از توافق نامه کتبی یا شفاهی که بر اساس آن کارگر در قبال دریافت حق‌الزحمه، کاری را به صورت موقت یا غیر‌موقت، برای کارفرما انجام می‌‌دهد. از این رو به توافقی که در آن، کارگر انجام کاری را بر عهده می‌گیرد و کارفرما هزینه این کار را می پردازد،قرارداد کار گفته می‌شود که دو نوع دائم و موقت دارد.

از طرفی نیز لازم به توضیح است که انقضای مدت قرارداد و عدم تجدید صریح یا ضمنی آن یکی از راه‌های اتمام قرارداد کار است. از این رو می‌توان گفت تمدید یا تجدید قرارداد کار تنها برای قراردادهای موقت میسر است. با توجه به توضیحات ارائه شده می‌توان چنینی جمع‌بندی کرد که در مجموع قرارداد کار موقت که برای مدت و کار مشخصی میان کارگر و کارفرما منعقد می‌شود، قابل تمدید است. 

شرایط و نحوه تمدید قرارداد کار

طبق قانون کار که در حقیقت قانون اصلی تنظیم روابط بین کارگر و کارفرما است، تمدید قرارداد نیز باید با شرایط و ضوابط خاصی صورت گیرد. بنابراین شرط قانونی بودن حتی در این مورد نیز باید رعایت شود.

شرایط تمدید قرارداد

اولین شرط از شرایط تمدید قرارداد عقد شده بین کارفرما و کارگر این است که از نوع قرارداد موقت برای انجام کار مشخص در مدت معین باشد. زیرا تجدید قرارداد در مورد قراردادهای دائمی با توجه عدم وجود محدودیت زمانی بی معنی هستند.

از سوی دیگر نیز توجه داشته باشید که تمدید و تجدیدی قرارداد تنها در صورت رضایت هر دو طرف قابل انجام است. بنابراین توافق هر دو طرف شرط اساسی تمدید قرارداد است و غیر از این در تمدید قرارداد ممکن نخواهد بود. 

نحوه تمدید قرارداد

بر اساس قانون کار انقضای قرارداد موقت و عدم تجدید صریح یا ضمنی آن یکی از روش‌های پایان قرارداد کار است. با توجه به این موضوع می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که نحوه تمدید قرارداد کاری بین کارگر و کارفرما به دو شکل امکانپذیر است. در ادامه این دو روش با تعریفی کوتاه مورد بررسی قرار می‌گیرند:

۱) تمدید صریح قرارداد کار

در این روش از تجدید یا تمدید پس از به اتمام رسیدن مدت زمان قرارداد موقت، توافقی صریح بین کارگر و کارفرما مبنی بر ادامه کار با شرایط قبلی صورت می‌گیرد. بنابراین توافقی مبنی بر کمیت و کیفیت کار نیز صورت خواهد گرفت.

۲) تمدید ضمنی قرارداد کار

در تمدید ضمنی قرارداد کار پس از به پایان رسیدن مدت قرارداد کار، بدون هیچ صحبت و توافقی کارگر با شرایط قبلی به کار خود ادامه می‌دهد. کار فرما نیز معمولا سکوت کرده و شرایط فعلی کارگر را می‌پذیرد. بنابراین بدون این که صحبتی انجام شود. انجام کارها و ادامه قرارداد کار به صورت ضمنی مورد پذیرش قرار می‌گیرد.

تمدید قرارداد چه آثاری به دنبال دارد؟

در صورتی که شرایط تمدید قرارداد در کسب و کاری وجود داشته باشد، مطابق با مقررات و شرایط قانون کار باید به صورت ضمنی یا صریح فرآیند تمدید قرارداد صورت بگیرد. اما مسئله اینجاست که پس از تمدید، آثار آن شامل حال کارگر و کارفرما خواهد شد. در ادامه به بررسی این آثار می‌پردازیم:

• حتی اگر تمدید قرارداد با شرایط قبل نیز انجام شود و تمامی شرایط و ضوابط دقیقا مشابه سال قبل باشدف عموما پرداخت حداقل حقوق توسط کارفرما مطابق با حداقل حقوق تصویب شده در شورای عالی کار خواهد بود. بنابراین هر گونه تمدید صریح یا ضمنی برای سال جدید با حقوق سال جدید مطابقت خواهد داشت. از این رو نیازی به نگرانی کارگران نخواهد بود.
• نکته قابل توجهی که در مورد تمدید قراداد باید مورد توجه قرار گیرد این است که هر گونه تمدید ضمنی یا صریح به معنای تبدیل شدن قرارداد به قرارداد دائم نیست. بنابراین تجدید هر قرارداد فقط همان قرارداد را پیش خواهد برد.
• با تمدید هر قرارداد امامی مزایای کارگر اعم از حق سنوات و … نیز که به دوره قبلی کار او مربوط است به او تعلق خواهد گرفت. بنابراین مطالبه این حق و حقوق و مزایا از سمت کارگر هیچ گوه منع قانونی ندارد و باید به آن عمل شود.
• در صورت تمدید ضمنی، قرارداد جدید فقط برای همان مدتی که قرارداد قبلی اعتبار داشت، معتبر خواهد بود. بنابراین انتظار ادامه آن بیش از زمانی که قرارداد قبلی اعتبار داشت، غیر منطقی خواهد بود.

جزئیاتی در مورد تمدید ضمنی قرارداد

همانگونه که در بخش‌های قبلی نیز به این موضوع اشاره شد، تجدید و ادامه قرارداد پس از اتمام اعتبار آن به دو روش قابل انجام است:

• تمدید صریح با مذاکره بین کارگر و کارفرما
• تمدید ضمنی یا تلویحی بدون مذاکره و ادامه همکاری با شرایط قبلی

ادامه کار توسط کارگر در کارگاه بدون بیان درخواست و عدم تسویه کارفرما با کارگر یا عدم درخواست ترک کار، به معنای تمدید ضمنی قرارداد است. بر این اساس نیز در چنین شرایطی گفته می‌شود که تمدید قرارداد به صورت خودکار انجام گرفته است. که با توجه به موارد گفته شده هیچ تغییری به غیر از حداقل حقوق در این نوع از تمدید قرارداد دست خوش تغییر نمی‌شود. از این رو می‌توان چنین برداشت کرد که هیچ نارضایتی در دو طرف قرارداد در این نوع تمدید وجود ندارد. چرا که در غیر این صورت صحبت برای توافق این نوع تمدید را به صریح تبدیل خواهد کرد.

در چه شرایطی تمدید قرارداد به صورت خودکار انجام نمی‌شود؟

در بخش‌های قبل بیش‌تر به بررسی این موضوع پرداختیم که تمدید تلویحی یا ضمنی قرارداد به چه ترتیبی انجام می‌شود. این در حالی است که ممکن است در برخی از مواقع صحبت در مورد شرایط و تغییر شرایط بتواند منجر به ادامه همکاری دو طرف شود. اما مسئله اینجاست که در این حالت ادامه همکاری به هیچ عنوان به معنای تمدید خودکار یا ضمنی قرارداد نیست. بلکه کار جدیدی با شرایط جدید و با قرارداد جدید آغاز می‌شود.

بر این اساس می‌توان گفت هر گونه درخواست اعم از افزایش حقوق، تغییر ساعت کاری و … حتی اگر منجر به ادامه دار شدن همکاری برای سال‌های متمادی و دفعات پشت سر هم شود نیز به معنای تمدید قرارداد کار نخواهد بود.

در شرایطی متفاوت نیز در صورتی که کارگر پس از اتمام زمان قرارداد خود از حضور در محل کار خود اجتناب کرده و درخواست پرداخت حقوق و مزایای معوقه خود را داشته باشد، هیچ توافق ضمنی یا صریحی بین طرفین انجام نمی‌گیرد و تمدید خودکار قرارداد نیز بی‌معنی خواهد بود. در چنین شرایطی گفته می‌شود که قطع همکاری صورت گرفته است.

توجه داشته باشید که حتی اگر پس از تمام شدن مدت زمان قرارداد، کارفرما به تسویه با کارگر پرداخته و کلیه حقوق قانونی او را به او بپردازد و سپس خواستار عدم همکاری کارگر با کارگاه مربوطه شود، تمدید خودکار قرارداد کار بین طرفین منتفی خواهد بود. بنابراین شرایط طرفین در این زمنیه بسیار تاثیرگذار خواهد بود. 

نتیجه‌گیری

در این مطلب نکات مربوط به تمدید قرارداد در کار و انواع آن را مورد بررسی قرار دادیم. آکاهی از این نکات می‌تواند نقش موثری در شکل‌گیری ذهنیت شما در مورد نحوه تمدید و تجدید قراردادهای کاری داشته باشد. بنابراین آگاهی از حقوق و مزایای کار نیز در این شرایط به مراتب برای شما ساده‌تر خواهد بود. به ویژه این که تشخیص ادامه یا عدم ادامه همکاری نیز با توجه به این اطلاعات برای شما ساده خواهد بود. از این رو می‌توانید تصمیم‌گیری بهتری حین فعالیت در کسب و کارهای مختلف داشته باشید.