kyc چیست
kyc مخفف عبارت “Know Your Customer” یا “مشتری خودت را بشناس” است. این اصطلاح به مجموعه فرآیندهایی اشاره دارد که طی آن، هویت مشتریان توسط موسسات مالی، بانک‌ها، صرافی‌های ارز دیجیتال و سایر کسب‌وکارها مورد تایید و راستی‌آزمایی قرار می‌گیرد.
هدف اصلی kyc جلوگیری از فعالیت‌های غیرقانونی مالی مثل پولشویی، کلاهبرداری، تامین مالی تروریسم و سایر جرایم است. با اجرای دقیق فرآیندهای kyc، این موسسات می‌توانند از ورود و استفاده مجرمانه از خدمات خود جلوگیری کرده و محیطی امن‌تر برای فعالیت‌های مالی ایجاد کنند.
استفاده از kyc تنها به موسسات مالی محدود نمی‌شود؛ بلکه بسیاری از کسب‌وکارها در صنایع مختلف نیز ملزم به رعایت آن هستند. به طور خاص، در حوزه بانکداری، kyc بخشی جدایی‌ناپذیر از فرآیندهای معمول است و بانک‌ها موظفند قبل از افتتاح حساب یا ارائه خدمات مالی، هویت مشتریان خود را به طور کامل احراز هویت کنند.
در صنعت ارزهای دیجیتال نیز با توجه به افزایش نگرانی‌ها در مورد پولشویی و سایر فعالیت‌های غیرقانونی، رعایت قوانین kyc اهمیت بالایی دارد. صرافی‌های ارز دیجیتال و سایر پلتفرم‌های معاملاتی ملزم به اجرای فرآیندهای kyc برای شناسایی کاربران خود و نظارت بر تراکنش‌ها هستند.
به طور خلاصه، kyc یک ابزار حیاتی برای ایجاد اعتماد و امنیت در دنیای مالی و دیجیتال امروز است و به موسسات کمک می‌کند تا ضمن رعایت قوانین و مقررات، از خود و مشتریانشان در برابر جرایم مالی محافظت کنند.
مراحل kyc
فرآیند kyc، که برای تایید هویت مشتریان و جلوگیری از فعالیت‌های غیرقانونی طراحی شده، معمولاً شامل چند مرحله کلیدی است. این مراحل به موسسات کمک می‌کنند تا شناخت دقیقی از مشتریان خود داشته باشند و ریسک‌های مرتبط با آن‌ها را ارزیابی کنند. به صورت کلی، مراحل kyc عبارتند از:
۱. ثبت‌نام اولیه:
- این مرحله، نقطه شروع فرآیند kyc است.
- در این گام، مشتری اطلاعات اولیه خود را در سیستم ثبت می‌کند.
- این اطلاعات معمولاً شامل نام کامل، تاریخ تولد، آدرس، شماره تماس و آدرس ایمیل است.
هدف از جمع‌آوری این اطلاعات، ایجاد یک پروفایل اولیه برای مشتری و آغاز فرآیند احراز هویت است.
۲. ارائه مدارک هویتی:
در این مرحله، از مشتری خواسته می‌شود تا مدارک رسمی برای تایید هویت خود ارائه دهد.
این مدارک می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- کارت ملی
- پاسپورت
- گواهینامه رانندگی
- سایر مدارک شناسایی صادر شده توسط دولت
- در برخی موارد، ممکن است از مشتری خواسته شود تا دو نوع مدرک شناسایی ارائه دهد.
- همچنین، ممکن است مدارکی برای تایید آدرس محل سکونت مانند قبض آب و برق یا اجاره‌نامه نیز درخواست شود.
این مدارک برای اطمینان از صحت اطلاعات ارائه شده توسط مشتری و جلوگیری از سرقت هویت ضروری هستند.
۳. احراز هویت تصویری/ویدیویی:
- برای افزایش دقت و امنیت فرآیند احراز هویت، ممکن است از مشتری خواسته شود تا یک عکس یا ویدیو از خود ارائه دهد.
- این کار به منظور تطبیق چهره مشتری با تصویر موجود در مدارک هویتی و همچنین اطمینان از حضور واقعی فرد (Liveness Check) انجام می‌شود.
این مرحله به ویژه در فرآیندهای kyc آنلاین و غیرحضوری اهمیت زیادی دارد.
۴. بررسی اطلاعات توسط سیستم یا اپراتور:
- در این مرحله، اطلاعات و مدارک ارائه شده توسط مشتری مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرند.
- این بررسی ممکن است به صورت خودکار توسط سیستم‌های نرم‌افزاری یا توسط اپراتورهای انسانی انجام شود.
- در فرآیندهای خودکار، از فناوری‌هایی مانند OCR (تشخیص نوری کاراکتر) و هوش مصنوعی برای استخراج و تحلیل اطلاعات استفاده می‌شود.
هدف از این بررسی، اطمینان از صحت و کامل بودن اطلاعات، تشخیص هرگونه جعل یا تقلب در مدارک و ارزیابی ریسک مرتبط با مشتری است.
با طی شدن موفقیت‌آمیز این مراحل، فرآیند kyc به پایان می‌رسد و موسسه می‌تواند با اطمینان بیشتری به ارائه خدمات به مشتری بپردازد.
مقاله پیشنهادی: احراز هویت چیست
kyc verification چیست؟
“kyc Verification” یا “تأیید kyc” به فرآیند راستی‌آزمایی و تایید هویت مشتری در چارچوب مقررات “Know Your Customer” اشاره دارد. این مرحله، بخش حیاتی از فرآیند کلی kyc است و هدف آن اطمینان از این است که مشتری واقعاً همان کسی است که ادعا می‌کند یا خیر؟!
در این فرآیند، اطلاعات و مدارک ارائه شده توسط مشتری به دقت بررسی می‌شوند تا از صحت آن‌ها اطمینان حاصل شود. فرایند نیز به این شکل است:
- صحت مدارک شناسایی ارائه شده (مانند کارت ملی، پاسپورت)
- تطبیق اطلاعات ارائه شده با اطلاعات موجود در پایگاه‌های داده معتبر
- بررسی هرگونه نشانه جعل یا تقلب در مدارک
فرآیند kyc Verification می‌تواند به دو صورت خودکار یا دستی انجام شود:
- تأیید خودکار:
در این روش، از فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای بررسی و تأیید مدارک استفاده می‌شود. این روش معمولاً سریع‌تر است و می‌تواند حجم زیادی از درخواست‌ها را در مدت زمان کوتاهی پردازش کند.
- تأیید دستی:
در این روش، یک اپراتور انسانی مدارک و اطلاعات ارائه شده توسط مشتری را بررسی می‌کند. این روش ممکن است دقیق‌تر باشد، اما زمان بیشتری می‌برد.
مدت زمان لازم برای تکمیل فرآیند kyc Verification بسته به عوامل مختلفی می‌تواند متفاوت باشد. در فرآیندهای خودکار، تأیید ممکن است تنها چند دقیقه طول بکشد؛ اما در فرآیندهای دستی یا در مواردی که نیاز به بررسی‌های بیشتر باشد، ممکن است چند ساعت یا حتی چند روز زمان ببرد.
احراز هویت kyc در ایران
احراز هویت مشتری (kyc) به یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر برای مقابله با جرایم مالی در ایران تبدیل شد. با وجود تلاش‌های صورت گرفته و ظهور پلتفرم‌های داخلی، اجرای مؤثر kyc در کشور با فرصت‌ها و چالش‌های منحصربه‌فردی روبرو است.
برخی از این چالش‌ها عبارتند از:
- تحریم‌های بین‌المللی
- نبود زیرساخت‌های یکپارچه برای احراز هویت دیجیتال
- نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی و امنیت داده‌ها
- سطوح متفاوت بلوغ دیجیتال در میان کاربران
- پیچیدگی قوانین و مقررات موجود
- و تهدید استفاده از هویت‌های جعلی
از جمله موانعی هستند که اجرای یکپارچه و کارآمد kyc را در ایران دشوار می‌سازند.
در ایران و در حوزه kyc، قانون مبارزه با پولشویی به عنوان چارچوب اصلی عمل می‌کند و نهادهای نظارتی مانند بانک مرکزی و پلیس فتا نیز دستورالعمل‌های خاص خود را دارند. با این حال، فقدان یک قانون جامع برای احراز هویت دیجیتال می‌تواند منجر به ناهماهنگی در رویه‌ها شود.
یوآیدی ارائه‌دهنده خدمات احراز هویت الکترونیکی (eKYC) در ایران
رعایت الزامات ” مشتری خودت را بشناس ” و ارائه فرآیندی مقرون به صرفه، کارآمد و کاربرپسند، اغلب بزرگترین چالش برای موسسات مالی است. هزینه تطابق با لیست فزاینده شرایط پیچیده KYC که موسسات مالی را تحت فشار قرار می‌دهد، به طور قابل ملاحظه‌ای در حال رشد است و در تجربه کاربری تاثیر مستقیم دارد.
بسیاری از مصرف‌کنندگان از ارائه‌دهندگان فعلی خود ناامید شده‌اند و مشکلی با تغییر موسسه مالی خود با یک حرکت ندارند. طبق گزارشات هزینه KYC در انگلیس ۴۷ میلیون پوند در سال و در آمریکا ۶۰ میلیون دلار در سال است. با چک‌هایی که برای هر بانک از ۱۰ تا ۱۰۰ پوند هزینه دارد.
استفاده از یک ارائه دهنده شخص ثالث اختصاصی مانند یوآیدی می تواند بسیاری از مشکلات خدمات مشتری و همچنین هزینه کلی بانک‌ها و سایر موسسات مالی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
یوآیدی یک پلتفرم احراز هویت دیجیتال (e-KYC) در ایران است که با استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی، خدمات احراز هویت کاربران را به صورت آنلاین و در لحظه انجام می‌دهد.
برای دریافت وب سرویس های احراز هویت در کسب‌وکار خود، از طریق فرم با کارشناسان یوآیدی ارتباط بگیرید.
ارائه‌دهندگان راهکارهای دیجیتال kyc چه کاری انجام می‌دهند؟
ارائه‌دهندگان راهکارهای kyc شخص ثالث، برای موسسات مالی راهکارهای احراز هویت غیرحضوری و دیجیتال را پیشنهاد می دهند. بنابراین این موسسات می‌توانند بجای نگرانی درباره بحث امنیت، ارائه سرویس‌های مالی را انجام دهند.
یک تیم متخصص ویژه در حوزه امنیت و تایید کاربر، می‌تواند یک راه حل سریع، دقیق، مقرون به صرفه و سازگاری ارائه دهد. این راه‌حل می‌تواند از طریق اتصالات API به صورت یکپارچه درون سیستم‌های خود موسسه مالی ادغام شود.
توانایی ردیابی افزایش ثبت نام‌های متعدد و وضعیت امنیتی آن‌ها از طریق گزارش دقیق، امکان بهینه‌سازی بیشتر روند پردازش مشتری را فراهم می‌کند. در نتیجه، می‌توان از توقعات مشتری فراتر رفت و به رضایت کلی زودتر، از طریق یک تجربه آسان و راحت موبایل و آنلاین رسید.
تفاوت kyc و aml
در رابطه با تفاوت kyc و aml باید در ابتدا بدانید که اصلا aml چیست؟
AML مخفف “Anti-Money Laundering” یا همان “مبارزه با پولشویی” است. این مفهوم به مجموعه قوانین، مقررات و رویه‌هایی اشاره دارد که برای جلوگیری از پنهان کردن منشاء غیرقانونی پول و مشروع جلوه دادن آن طراحی شده‌اند.
مقاله پیشنهادی: اسمورفینگ در پولشویی
تفاوت عملکرد و هدف:
kyc بر شناسایی و تایید هویت مشتریان تمرکز دارد. هدف آن اطمینان از این است که موسسات مالی می‌دانند با چه کسی سروکار دارند و از ورود افراد و نهادهای مشکوک به سیستم مالی جلوگیری کنند.
AML یک مفهوم گسترده‌تر است که شامل تمام تلاش‌ها برای جلوگیری از پولشویی می‌شود. این تلاش‌ها شامل وضع قوانین، ایجاد رویه‌ها، نظارت بر تراکنش‌ها و گزارش فعالیت‌های مشکوک است.
اما چرا اغلب این دو مفهوم با هم استفاده می‌شوند؟
kyc بخشی اساسی از AML است. بدون kyc، اجرای موثر AML امکان‌پذیر نیست. به عبارت دیگر، kyc ابزار کلیدی است که به موسسات مالی کمک می‌کند تا الزامات AML را برآورده کرده و از سیستم مالی در برابر سوء استفاده محافظت کنند.
kyc برای صرافی‌های رمزارز
صرافی‌های رمزارز، به عنوان بستری برای خرید، فروش و تبادل ارزهای دیجیتال، نقش مهمی در اکوسیستم رمزارز ایفا می‌کنند. با این حال، ماهیت غیرمتمرکز و تا حدودی ناشناس این فضا، آن‌ها را مستعد سوء استفاده برای فعالیت‌های غیرقانونی مانند پولشویی، تامین مالی تروریسم و کلاهبرداری می‌کند. به همین دلیل، احراز هویت مشتری (KYC) برای این صرافی‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
حال، با در نظر گرفتن این مقدمه، به دلایل اصلی اهمیت KYC برای صرافی‌های رمزارز می‌پردازیم:
- اهمیت KYC برای جلوگیری از تخلف و پولشویی در صرافی‌های رمزارزی:
همانطور که اشاره شده، KYC ابزاری حیاتی برای جلوگیری از فعالیت‌های غیرقانونی مالی است. صرافی‌های رمزارز، به دلیل ماهیت تراکنش‌های خود، در معرض خطر پولشویی قرار دارند. KYC با احراز هویت کاربران و نظارت بر تراکنش‌ها، به کاهش این خطر کمک می‌کند.
- بررسی الزامات قانونی برای صرافی‌های رمزارز:
KYC یک الزام قانونی تحت قوانین مبارزه با پولشویی (AML) است. صرافی‌های رمزارز نیز، به عنوان بخشی از نظام مالی، ملزم به رعایت این قوانین هستند تا از جریمه‌های سنگین و سایر عواقب قانونی جلوگیری کنند.
چه در داخل خود کشور، یا چه در خارج از کشور، احراز هویت صرافی ارز دیجیتال اهمیت زیادی دارد و بسیاری از صرافی‌های متمرکز و برخی غیرمتمرکز رمزارز، با سیستم KYC کاربران خود را ارزیابی می‌کنند. برخی از این صرافی‌ها عبارتند از:
- بایننس
- کوین بیس
- بیتستان
- بیت پین
- بیت ۲۴
- والکس
- نوبیتکس
- و …
چگونه kyc را فعال کنیم؟
فرآیند فعال‌سازی kyc ممکن است بسته به پلتفرم یا سرویسی که استفاده می‌کنید، کمی متفاوت باشد، اما مراحل کلی معمولاً به شرح زیر است:
ثبت‌نام/ایجاد حساب: ابتدا باید در پلتفرم یا سرویس مورد نظر ثبت‌نام کرده و یک حساب کاربری ایجاد کنید.
ارائه اطلاعات شخصی: در این مرحله، از شما خواسته می‌شود تا اطلاعات شخصی خود را ارائه دهید. این اطلاعات معمولاً شامل نام کامل، تاریخ تولد، آدرس و اطلاعات تماس است.
ارائه مدارک شناسایی: برای تایید هویت خود، باید مدارک شناسایی معتبر ارائه دهید. مدارک رایج شامل کارت ملی، پاسپورت یا گواهینامه رانندگی است. در برخی موارد، ممکن است نیاز به ارائه مدارک تکمیلی مانند قبض آب و برق یا اجاره‌نامه برای تایید آدرس باشد.
احراز هویت تصویری/ویدیویی (در صورت نیاز): برخی از پلتفرم‌ها ممکن است برای افزایش امنیت، از شما بخواهند که یک عکس یا ویدیو از چهره خود ارائه دهید. این کار به تطبیق چهره شما با تصویر موجود در مدارک شناسایی کمک می‌کند.
تایید اطلاعات: پس از ارائه تمام مدارک، اطلاعات شما توسط سیستم یا کارشناسان پلتفرم بررسی می‌شود. در صورت تایید، فرآیند kyc شما تکمیل خواهد شد.
نکاتی برای موفقیت در احراز هویت:
هنگام عکس‌برداری یا فیلم‌برداری از مدارک و چهره خود، از نور کافی و مناسب استفاده کنید تا تصاویر واضح و خوانا باشند.
اطمینان حاصل کنید که مدارک شناسایی شما معتبر و دارای تاریخ انقضا نباشند.
تمام اطلاعات شخصی خود را به دقت و مطابق با اطلاعات موجود در مدارک شناسایی وارد کنید.
دستورالعمل‌های ارائه شده توسط پلتفرم را به دقت دنبال کنید تا از بروز هرگونه مشکل یا تاخیر در فرآیند احراز هویت جلوگیری شود.
مزایای احراز هویت kyc چیست؟
همانطور که اشاره کردیم، احراز هویت kyc (مشتری خود را بشناس) به مجموعه‌ای از فرآیندها گفته می‌شود که توسط کسب و کارها و موسسات مالی برای تایید هویت مشتریانشان صورت می‌گیرد.
این فرآیند مزایای متعددی هم برای کسب و کارها و هم برای مشتریان دارد، از جمله کاهش تقلب و پولشویی، افزایش اعتماد و رعایت مقررات قانونی؛ اما مزایای KYC به این‌ها ختم نمی‌شود. دیگر مزایای kyc عبارتند از:
۱. kyc با تایید هویت مشتریان، از ایجاد حساب‌های جعلی و استفاده از خدمات برای فعالیت‌های غیرقانونی جلوگیری می‌کند. این امر به ویژه در دنیای دیجیتال امروزی که کلاهبرداری و پولشویی به طور فزاینده‌ای رایج شده‌اند، اهمیت دارد.
۲. اجرای فرآیندهای kyc به مشتریان نشان می‌دهد که کسب‌وکار به امنیت و حفاظت از اطلاعات آن‌ها اهمیت می‌دهد. این امر به ایجاد اعتماد و وفاداری مشتریان کمک می‌کند.
۳. بسیاری از کشورها، موسسات مالی و سایر کسب‌وکارها را ملزم به رعایت قوانین kyc کرده‌اند. رعایت این مقررات از جریمه‌های سنگین و آسیب به شهرت کسب‌وکار جلوگیری می‌کند.
۴. فرآیندهای kyc خودکار می‌توانند فرآیند ثبت‌نام مشتریان را تسریع بخشند و هزینه‌های عملیاتی را کاهش دهند. این امر به ویژه برای کسب‌وکارهای آنلاین که با تعداد زیادی مشتری سروکار دارند، مفید است.
۵. kyc به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا ریسک‌های مالی و اعتباری مرتبط با مشتریان را ارزیابی و مدیریت کنند. این امر به ویژه برای موسسات مالی که وام و سایر خدمات اعتباری ارائه می‌دهند، اهمیت دارد.
آینده kyc در دنیا و ایران و تحولات احتمالی
انتظار می‌رود که در آینده، استفاده از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، بلاک چین و بیومتریک در فرآیندهای kyc گسترش یابد. این فناوری‌ها می‌توانند فرآیند احراز هویت را سریع‌تر، دقیق‌تر و ایمن‌تر کنند.
به جای احراز هویت فقط در زمان ثبت‌نام، انتظار می‌رود که در آینده بر احراز هویت مداوم و پایش رفتار مشتریان تمرکز بیشتری شود. این امر به شناسایی سریع‌تر فعالیت‌های مشکوک و جلوگیری از تقلب کمک می‌کند.
با توجه به تحولات فناوری و تغییرات در الگوهای جرایم مالی، انتظار می‌رود که مقررات و استانداردهای kyc نیز تغییر کنند. این تغییرات احتمالاً شامل الزامات سخت‌گیرانه‌تر برای برخی از صنایع و رویکردهای انعطاف‌پذیرتر برای سایر صنایع خواهد بود.
در مورد آینده kyc در ایران، می‌توان انتظار داشت که همگام با تحولات جهانی، استفاده از فناوری‌های نوین و تمرکز بر احراز هویت مداوم نیز مورد توجه قرار گیرد. همچنین، با توجه به اهمیت مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم، احتمالاً مقررات kyc در ایران نیز سخت‌گیرانه‌تر خواهند شد.
سوالات متداول
هیچ سایت رسمی واحدی برای kyc وجود ندارد. kyc مجموعه‌ای از مقررات و فرآیندها است که توسط نهادهای نظارتی مختلف در کشورهای گوناگون تعیین می‌شود.
kyc Verification یا احراز هویت kyc به طور خاص به مرحله‌ای از فرایند kyc اشاره دارد که در آن هویت مشتری با استفاده از مدارک و اطلاعات ارائه شده، تایید می‌شود.
مدارک مورد نیاز برای kyc معمولاً شامل مدارک شناسایی معتبر مانند کارت ملی، پاسپورت یا گواهینامه رانندگی، و همچنین مدارک تایید آدرس مانند قبض آب و برق یا اجاره‌نامه است.
kyc با تایید هویت مشتریان و نظارت بر تراکنش‌های آن‌ها، شناسایی فعالیت‌های مشکوک و جلوگیری از ورود پول‌های غیرقانونی به سیستم مالی را تسهیل می‌کند.
موسسات مالی مانند بانک‌ها، شرکت‌های بیمه و صرافی‌ها و همچنین سایر کسب و کارهایی که با معاملات مالی سر و کار دارند، ملزم به انجام kyc هستند.
