رگ تک چیست
رگ تک یا regtech کوتاه‌شده‌ی Regulatory Technology یا به عبارتی دقیق‌تر و ترجمه شده: فناوری نظارتی است که به مجموعه‌ای از ابزارها و نرم‌افزارها اطلاق می‌شود که به موسسات مالی کمک می‌کند تا با قوانین و مقررات پیچیده مالی مطابقت پیدا کنند، یعنی بر اساس قوانین و چارچوب‌های نظارتی تعیین شده توسط سازمان‌های مختلف پیش بروند و فعالیت داشته باشند.
این فناوری با استفاده از ابزارهای تحلیلی و یادگیری ماشین، به موسسات مالی اجازه می‌دهد تا ضمن مدیریت ریسک‌های مالی، فرآیندهای خود را خودکارسازی کنند و در مصرف انرژی و نیروی کار موجود، عملکردی بسیار بهینه داشته باشند.
رگ تک در ایران
رگ تک در ایران در مراحل اولیه توسعه‌ی خود است و پیشرفت‌های قابل توجهی در برخی حوزه‌ها در آن به دست آمده است. مثلا بخش مالی بیشترین تمرکز را به خود اختصاص داده است. بانک‌ها و مؤسسات مالی به دنبال راهکارهایی برای بهبود فرآیندهای KYC (شناخت مشتری)، AML (مبارزه با پولشویی) و مدیریت ریسک هستند.
یا در سمت دیگر، سازمان بورس به سمت استفاده از فناوری‌های نوین برای نظارت بر معاملات و شفاف‌سازی اطلاعات حرکت کرده است. حتی می‌توان به صنعت بیمه اشاره کرد که به تدریج به اهمیت رگ تک پی برده و در حال بررسی راهکارهای نوین برای مدیریت ریسک و انطباق با قوانین است.
با وجود پیشرفت‌های حاصل شده در این زمینه، رگ تک در ایران همچنان با چالش‌ها و موانع زیادی رو به رو است که می‌توانند سرعت پیشرفت این فناوری را کند کنند. مثل:
- نبود قوانین شفاف و به‌روز در حوزه فناوری مالی و رگ تک
- کمبود افراد متخصص در حوزه فناوری و رگ تک
- ترس از تغییر و عدم آشنایی با فناوری‌های جدید، در برابر پذیرش رگ تک در برخی از سازمان‌ها و نهادها
- عدم دسترسی به فناوری‌های پیشرفته و همکاری با شرکت‌های خارجی به سبب تحریم‌های صورت گرفته
- هزینه‌های قابل توجه پیاده‌سازی سیستم‌های رگ تک برای بسیاری از سازمان‌ها
خوشبختانه با رشد روزافزون اقتصاد دیجیتال، نیاز به ابزارهای نظارتی دقیق‌تر و کارآمدتر بیش از پیش احساس می‌شود. دولت نیز به اهمیت فناوری و نوآوری پی برده و در تلاش است تا با ایجاد زیرساخت‌ها و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، اکوسیستم رگ تک را تقویت کند.
فناوری قانونگذاری یا رگ تک بر چه اصلی استوار است؟
فناوری قانونگذاری یا رگ تک بر به کارگیری فناوری اطلاعات برای بهبود فرآیندهای نظارتی و انطباق با قوانین استوار است. به عبارت ساده‌تر، رگ تک از تکنولوژی برای کمک به سازمان‌ها، به ویژه موسسات مالی، استفاده می‌کند تا به طور موثرتر و کارآمدتر با قوانین و مقررات پیچیده مالی مطابقت کنند.
اصل اساسی رگ تک این است که با استفاده از فناوری، بتوان فرآیندهای نظارتی را خودکار، داده‌ها را به صورت دقیق تحلیل و در نتیجه، ریسک‌های مرتبط با عدم انطباق را کاهش داد.
چرا باید فناوری قانونگذاری یا رگ تک مورد استفاده قرار گیرد؟
وقتی مشتریان از فناوری و خدمات فین‌تک‌ها استفاده می‌کنند، قوانین و مقررات نظارتی نیز باید به روز شده و متناسب با ماهیت این کسب‌وکارها تنظیم شوند. استفاده از قوانین و رویه‌های قدیمی برای نظارت بر فین‌تک‌ها مناسب نیست.
حجم بالای کاربران و تراکنش‌ها در این کسب‌وکارها، داده‌های بسیار زیادی تولید می‌کند که تحلیل و انطباق آن با قوانین برای فین‌تک‌ها هزینه‌بر و زمان‌بر است. این موضوع باعث می‌شود که فعالیت‌های نظارتی از توان فین‌تک‌ها خارج شده و ریسک کلاهبرداری و جرایم افزایش یابد.
به عنوان مثال، بعد از بحران اقتصادی ۲۰۰۸، بانک ها به دلیل سوء استفاده سودجویان از تکنولوژی مجبور به پرداخت جریمه ۳۵۰ میلیارد دلاری شده‌اند و در ایران ۲۷ هزار پرونده فیشینگ ایجاد شده است.
رگ تک ها کدام شرکت ها هستند و چه مشکلی را حل می‌کنند؟
در دنیا برای حل این مشکلات، شرکت‌های رگ تک ایجاد شده‌اند به عبارتی از همان فناوری که باعث شد مراجعه حضوری به بانک ها به صفر برسد از همان فناوری برای قانونگذاری، تجزیه و تحلیل داده ها، انطباق با قوانین و جلوگیری از انجام اعمال مجرمانه استفاده می‌شود.
اما در ایران با سیاست‌های قهریه با چنین مشکلاتی مقابله می‌کنند. به طور مثال در صورت فیشینگ حسابی، کسب و کار فین تک ارائه دهنده خدمات مربوطه فیلتر می‌شود که این سیاست نه تنها مشکل را حل نمی‌کند، بلکه باعث ایجاد موانع جدی در توسعه چنین کسب و کارهایی می‌شود.
علاوه بر فیشینگ حساب‌ها، به دلیل سیاست‌های توزیعی ایران مانند توزیع بنزین یارانه‌ای، سبد کالا و غیره نیاز به فناوری برای تجزیه و تحلیل داده ها و انطباق با قوانین بیشتر احساس می‌شود.
علاوه بر این ایران با مشکلات ویژه‌ای از جمله؛ اجاره دفترچه بیمه درمانی، فروش پک احراز هویت، خرید و فروش داروهای خاص یارانه‌ای در بازار سیاه، کلاهبرداری در فضای مجازی، ۳۰ تا ۴۰ هزار میلیارد فرار مالیاتی، حساب‌های بانکی بی‌هویت، حساب‌های بانکی اجاره‌ای، کارت بازرگانی اجاره‌ای به نام افراد معتاد، پولشویی با استفاده از بیت‌کوین، فیلتر شدن فین تک‌ها به اتهام پولشویی و عملیات تروریستی با استفاده از سیم کارت مجهول الهویه دست به گریبان است. کسب و کارهای رگ تک می‌توانند از ایجاد بسیاری از چنین اعمال مجرمانه جلوگیری کنند.
مقاله پیشنهادی: پولشویی چیست
مزایای رگ تک
مزایای اصلی رگ تک (regtech) را می‌توان در این موارد خلاصه کرد:
- کاهش قابل توجه هزینه‌ها و افزایش سرعت انجام کارها به دلیل خودکارسازی بسیاری از فرآیندهای نظارتی
- کاهش قابل توجه احتمال وقوع خطاهای انسانی در تحلیل داده‌ها به خاطر استفاده از الگوریتم‌ها و هوش مصنوعی در رگ تک
- کاهش ریسک‌های قانونی و مالی مرتبط با عدم انطباق با قوانین و مقررات
- افزایش شفافیت با ارائه داده‌های دقیق و قابل اعتماد، شفافیت در فعالیت‌های مالی
- انطباق بهتر با قوانین و مقررات و کاهش ریسک متقبل شدن جریمه‌های سنگین
- بهبود تصمیم‌گیری در زمان تحلیل داده‌های بزرگ و پیش‌بینی روندها
- افزایش اعتماد مشتریان به سازمان‌ها و کسب و کارها
در کل، رگ تک با ارائه ابزارها و فناوری‌های نوین، به سازمان‌های مالی کمک می‌کند تا به طور موثرتر و كارآمدتر با چالش‌های نظارتی و انطباق مقابله کنند.
تاریخچه رگ تک
اداره رفتار مالی بریتانیا (FCA) در سال ۲۰۱۵ برای اولین بار از اصطلاح “regtech” استفاده کرد. با این حال، ریشه‌های آن به قبل از این بازمی‌گردد و مفهوم استفاده از فناوری برای حمایت از تلاش‌های انطباق با قوانین، چیز جدیدی نیست.
در حقیقت، ریشه‌های regtech را می‌توان در دهه ۹۰ میلادی یافت، زمانی که بانکداری دیجیتال تازه شروع به شکل‌گیری می‌کرد. در آن زمان، بانک‌ها از نرم‌افزار برای شناسایی و گزارش فعالیت‌های بالقوه مشکوک استفاده می‌کردند که به عنوان محرک برای راه‌حل‌های پیشرفته‌تر ضد پولشویی عمل می‌کرد. در طول زمان، این فناوری‌ها به تکامل و بهبود خود ادامه داده‌اند.
اما بحران مالی سال ۲۰۰۸ نقطه عطفی مهم برای regtech را رقم زد. در پی این فاجعه جهانی بی‌سابقه، به سرعت مشخص شد که ساختار نظارتی مالی به بازنگری اساسی نیاز دارد. روش‌های سنتی انطباق و کاهش ریسک برای رسیدگی به پیچیدگی‌های امور مالی مدرن نیاز به اصلاح داشتند. در نتیجه، مقررات نظارت خود را تشدید کرده و تمرکز خود را بر انطباق دو چندان کردند.
در پرتو محیط نظارتی جدید در حال تحول، تعداد فزاینده‌ای از استارت‌آپ‌ها شروع به توسعه راه‌حل‌های تکنولوژیکی پیشرفته برای کمک به موسسات مالی در برآورده کردن تعهدات انطباقی خود کردند.
روزهای اولیه regtech راه‌حل‌هایی مانند ضد پولشویی و نرم‌افزار شناخت مشتری را به موسسات مالی معرفی کرد. با اجرای این ابزارهای regtech، آن‌ها توانستند با رعایت الزامات انطباق و در عین حال کاهش آسیب‌پذیری خود در برابر جرایم مالی، عمل کنند.
با پیشرفت سریع فناوری، صنعت regtech نیز پیشرفت کرد. از آن زمان تاکنون، این صنعت در سطح جهانی رشد کرده است و شرکت‌ها و راه‌حل‌های جدیدی از همه جای دنیا ظهور کرده‌اند. همچنین با ورود گسترده سرمایه‌گذاری‌ها و مشارکت با موسسات مالی و مقامات نظارتی برای ایجاد راه‌حل‌هایی که مدیریت انطباق و کاهش ریسک کارآمدتر را ممکن می‌سازد، مشهود است.
پیش‌بینی می‌شود که بازار جهانی regtech تا سال ۲۰۲۷ به بیش از ۲۸ میلیارد دلار برسد و آن را به نیروی اصلی در اقتصاد جهانی تبدیل کند.
مقاله پیشنهادی: برای کسب اطلاعات کامل‌تر در رابطه با بانکداری دیجیتال چیست و بانکداری الکترونیکی کلیک کنید.
دسته بندی های رگ تک
بر اساس منابع مختلف، رگ تک (regtech) را می‌توان به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد که هر کدام بر روی جنبه خاصی از نظارت مالی و انطباق تمرکز دارند. مثل:
- شناسایی مشتری (KYC):
این دسته از رگ تک بر جمع‌آوری، ذخیره و تحلیل داده‌های مربوط به مشتریان تمرکز دارد تا اطمینان حاصل شود که مشتریان مطابق با قوانین شناخته شده و احراز هویت می‌شوند.
- ضد پولشویی (AML):
رگ تک AML بر شناسایی و جلوگیری از فعالیت‌های مشکوک مالی مانند پولشویی و تامین مالی تروریسم تمرکز دارد.
- مدیریت ریسک:
این دسته از رگ تک به سازمان‌ها کمک می‌کند تا ریسک‌های مالی را شناسایی، ارزیابی و مدیریت کنند.
- گزارش‌دهی نظارتی:
رگ تک گزارش‌دهی نظارتی به سازمان‌ها کمک می‌کند تا گزارش‌های دقیق و به موقع را به نهادهای نظارتی ارائه دهند.
- امنیت سایبری:
رگ تک امنیت سایبری بر حفاظت از داده‌های حساس و جلوگیری از حملات سایبری تمرکز دارد.
- انطباق با مقررات:
رگ تک انطباق با مقررات به سازمان‌ها کمک می‌کند تا با قوانین و مقررات پیچیده مالی مطابقت کنند.
علاوه بر این، شرکت‌ها و کسب‌وکارهای مختلف ممکن است بر اساس زمینه فعالیت خود، دسته‌بندی‌های متفاوتی از رگ تک داشته باشند. به طور کلی، رگ تک یک حوزه تخصصی وسیع است که شامل چندین دسته‌بندی و زیرشاخه می‌شود که هر کدام وظایف و مسائل مرتبط خود را دارند.
قوانین رگ تک
قوانین رگ تک (regtech) به مقرراتی اشاره دارند که فناوری‌های نظارتی را هدایت می‌کنند و چارچوب‌هایی را برای استفاده از فناوری در جهت پایبندی به الزامات قانونی و مقرراتی فراهم می‌کنند. رگ‌تک (Regulatory Technology) ترکیبی از فناوری‌های نوین است که به شرکت‌ها کمک می‌کند تا فرآیندهای پیچیده انطباق با قوانین را ساده‌تر، سریع‌تر و دقیق‌تر انجام دهند.
اصول کلی و قوانین مرتبط با رگ‌تک:
- حفظ حریم خصوصی و امنیت داده‌ها:
فناوری‌های رگ‌تک باید با قوانین مرتبط با حفاظت از داده‌ها مثل GDPR (مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها در اتحادیه اروپا) یا قانون حفاظت از داده‌های شخصی در کشورها مطابقت داشته باشند.
داده‌های کاربران باید رمزگذاری و از دسترسی‌های غیرمجاز محافظت شوند.
- پایبندی به مقررات مالی:
در حوزه‌های مالی، رگ‌تک به شناسایی تقلب، جلوگیری از پولشویی (AML)، و اجرای قوانین KYC (شناخت مشتری) کمک می‌کند.
شرکت‌ها باید از استانداردهای محلی و بین‌المللی برای گزارش‌دهی مالی و شفافیت پیروی کنند.
- شفافیت در فرآیندها:
ابزارهای رگ‌تک باید فرآیندهای خود را شفاف ارائه دهند تا اطمینان حاصل شود که قوانین به درستی رعایت می‌شوند.
سوابق تصمیمات و اقدامات باید قابل پیگیری باشند.
- انعطاف‌پذیری و سازگاری:
فناوری‌های رگ‌تک باید قابلیت سازگاری با تغییرات مقرراتی جدید را داشته باشند.
ابزارها باید به‌روز باشند و بتوانند تغییرات سریع در قوانین را پشتیبانی کنند.
- پیشگیری از ریسک:
سیستم‌های رگ‌تک برای شناسایی ریسک‌های احتمالی و گزارش‌دهی به موقع طراحی شده‌اند.
این سیستم‌ها باید قابلیت تحلیل داده‌های بزرگ و شناسایی الگوهای غیرعادی را داشته باشند.
- رعایت اصول اخلاقی:
استفاده از فناوری‌های رگ‌تک نباید قوانین اخلاقی یا حاکمیت شرکتی را زیر پا بگذارد.
باید از فناوری برای تقویت انطباق قانونی، نه فرار از آن، استفاده شود.
- رعایت استانداردهای بین‌المللی:
در برخی صنایع، مثل بانکی یا فناوری اطلاعات، استانداردهای جهانی مثل ISO 27001 (مدیریت امنیت اطلاعات) یا Basel III در رگ‌تک اعمال می‌شود.
- همکاری با مراجع قانونی:
ابزارهای رگ‌تک باید داده‌های مورد نیاز برای حسابرسی یا درخواست‌های مراجع نظارتی را در دسترس قرار دهند.
تعامل فعال با رگولاتورهای ملی و بین‌المللی ضروری است.
- رعایت اصول عدالت و بی‌طرفی:
الگوریتم‌ها و فناوری‌های استفاده‌شده در رگ‌تک نباید تبعیض‌آمیز عمل کنند و باید بر اساس داده‌های واقعی و معتبر باشند.
- آموزش و آگاهی‌بخشی:
استفاده از رگ‌تک باید با آموزش مناسب برای کارکنان همراه باشد تا خطاها کاهش یابد و پایبندی به قوانین تقویت شود.
چالش‌ها و نیازهای قانونی:
هماهنگی با مقررات متغیر: یکی از مهم‌ترین چالش‌ها این است که قوانین نظارتی در هر کشور متفاوت و به‌سرعت در حال تغییر است.
قابلیت انطباق سریع: ابزارهای رگ‌تک باید بتوانند با این تغییرات سازگار شوند.
کاربردهای کلیدی:
- مالی: پیشگیری از تقلب و پولشویی.
- سلامت: رعایت مقررات حفاظت از داده‌های بیمار.
- فناوری اطلاعات: محافظت از امنیت سایبری و داده‌ها.
جایگاه یوآیدی در بین شرکت های رگ تک ایران
یوآیدی با ارائه یک پلتفرم امن احراز هویت دیجیتال برای اولین بار به صورت حرفه‌ای به حوزه مدیریت و تایید هویت در فناوری رگ تک وارد شده و توانسته تا خدمات e-KYC را ارائه دهد.
وب سرویس احراز هویت یوآیدی از طریق هوش مصنوعی و استفاده از فناوری‌های Image Processing، OCR، Liveness Detection و متد Deep Learning راهکار خلاقانه‌ای را برای احراز هویت و KYC بر بستر آنلاین فراهم آورده است.
یوآیدی با ارائه هویت دیجیتال احراز شده می‌تواند کسب و کارهایی که نیازمند به احراز هویت کاربران خود هستند را بلادرنگ احراز هویت کند. موارد زیر نمونه هایی از کسب و کارهایی هستند که نیازمند احراز هویت دیجیتال هستند:
- پلتفرم های آگهی فروش آنلاین مثل دیوار
- بانک ها برای باز کردن حساب و انجام تراکنش بالا بدون مراجعه به حضور فیزیکی
- ایجاد سامانه اطلاعاتی یکپارچه در حوزه بهداشت (حذف اجاره دفترچه های بیمه و در نتیجه کوتاه شدن دست دلالان. علاوه بر این نیاز واقعی کشور به داروهای خاص و مدیریت صادرات و واردات شناسایی خواهد شد.)
- کسب و کارهای فین تک (کیف پول های الکترونیکی، وام دهی، رمز ارزها و…)
- اپراتورها تلفن همراه (احراز هویت دقیق سیم کارت ها و بالطبع حذف سیم کارت های مجهول الهویه)
- کارگزاری های بورس برای ایجاد سامانه یکپارچه و ارائه خدمات در مقیاس وسیع‌تر
- و بسیاری دیگر از کسب و کارهای اقتصاد اشتراکی (مانند تاکسی های آنلاین و اجاره محل اقامت) در فضای آنلاین که نیازمند احراز هویت کاربران خود هستند.
برای دریافت سرویسهای احراز هویت در کسب‌وکار خود، از طریق فرم با کارشناسان یوآیدی ارتباط بگیرید.
سوالات متداول
رگ تک به معنای استفاده از فناوری برای کمک به سازمان‌ها در انطباق با قوانین و مقررات است. این حوزه ابزارهایی برای شفافیت، نظارت و مدیریت ریسک ارائه می‌دهد.
رگ تک در حوزه‌های مبارزه با پولشویی (AML)، شناسایی مشتریان (KYC)، مدیریت ریسک، پیشگیری از تقلب و شفاف‌سازی مالی استفاده می‌شود.
بله، در ایران از رگ تک در بانکداری، بورس، مبارزه با پولشویی و ردیابی تراکنش‌های مالی استفاده می‌شود، اما این حوزه هنوز در مراحل ابتدایی است.
رگ تک فرآیندهای نظارتی را سریع‌تر، دقیق‌تر و کم‌هزینه‌تر می‌کند و شفافیت و انطباق با قوانین را افزایش می‌دهد.
نبود قوانین مشخص، ضعف زیرساخت‌های فناوری، تحریم‌ها و مقاومت سازمان‌ها در برابر تغییر، از چالش‌های اصلی در ایران هستند.
