سابقه استفاده از گذرنامه و کارتهای شناسایی ملی، متفاوت است. شکل و فرمت اکثر کارتهای شناسایی امروزی در سال ۱۹۸۵ به صورت یک قالب استاندارد درآمد درحالیکه استانداردسازی گذرنامهها در سال ۱۹۲۰ انجام شد. در هر حال در دهه گذشته نیز تغییراتی اساسی در اسناد کارت شناسایی ملی اتفاق افتاد.
ناپلئون بناپارت پیشگام اصلی کارت شناسایی ملی در نظر گرفته میشود. ناپلئون در فرانسه قرن نوزدهم، حقوق دارایی را توضیح داده و سیاستهای بروکراتیک جدیدی معرفی کرد. همچنین ناپلئون شخصی بود که سیستم اسناد کارت شناسایی داخلی را در سال ۱۸۰۳ تا ۱۸۰۴ برای کارگران معرفی کرد. و با وجود اینکه قرار بود این سیستم فقط برای کارگران فرانسوی استفاده شود، سایر رهبران را نیز بر آن داشت تا سیستمهای شناسایی مشابهی را در کشورهای خود معرفی کنند.
مثلا سلطان محمود دوم که تحت تاثیر موفقیت اصلاحات ناپلئون قرار گرفته بود، در سال ۱۸۴۴ کارت شناسایی ملی را در امپراتوری عثمانی معرفی کرد. البته لازم است این نکته یادآوری شود که بسیاری از کشورها تا جنگ جهانی دوم نیز این جنبش را دنبال نکردند و فقط پس از این دوران بود که رهبران کشورها برای تقویت امنیت خود شروع به معرفی سیستمهای اسناد هویت کردند.
امروز کارتهای هویت ملی در بیش از ۱۰۰ کشور جهان وجود دارد. این کارتها به عنوان سندی هویتی به کار میروند که میتوانند در مواردی نظیر رای دادن ملی (مثلا انتخابات ریاست جمهوری)، مسافرت، فرایندهای پیوسته بانکداری (باز کردن حساب، درخواست وام)، یا خرید محصولاتی با محدودیت سنی به کار روند. چنین شرایطی بر پایه سه رکن از کاربرد روزانه اسناد شناسایی ملی توسط شهروندان در نظر گرفته میشوند – احراز هویت، عبور از مرزها، دسترسی به خدمات از راه دور.
تعریف شناخته شده «کارت هویت ملی»، آن را به عنوان یک سند معرفی میکند که عموما به شکل یک کارت پلاستیکی به اندازه کارت اعتباری است و اطلاعات شخصی و تصویر مالک حقیقی آن به صورت دیجیتالی روی کارت جای میگیرد.
سیر تکامل کارتهای شناسایی ملی
لازم است به این نکته توجه شود که تعریف شناخته شده کارت شناسایی ملی – اغلب با ذکر و توصیف ویژگیها و مشخصات فیزیکی و ملموس آن – به زودی موضوعی متعلق به گذشته خواهد بود.
درحقیقت در دو دهه گذشته، کارتهای شناسایی ملی تا حد زیادی تغییر کردهاند. علت آن، تغییر جهانی فناوری و توسعه راهکارهایی است که بر چگونگی تولید، شخصی سازی و دسترسی و کاربرد اسناد هویتی، تاثیر گذاشته است.
کارتهای شناسایی ملی مسیری طولانی را طی کردهاند و از دفترچههای کاغذی و کارتهایی که به صورت دستی نوشته میشد و ویژگیهای امنیتی نداشت، به کارتهای شناسایی امروزی رسیدهاند که تقریبا هیچ شباهتی با گذشته ندارند. در حال حاضر کارتهای شناسایی ملی به جای اینکه روی کاغذ صادر شوند – به شکل کارتهای پلی کربنات صادر میشوند و چندین ویژگی امنیتی از جمله هولوگرام، جایگشتهای فلورسنت، و بارکدها را در بر دارند.
در حال حاضر بیتردید قویترین تاثیری که روند کارت شناسایی ملی را شکل داده و تعریف میکند، توسعه فناوری زیست سنجی بوده است.
زیستسنجیها به ویژگیهای بیولوژیکی متمایز و شخصی اشاره دارند که میتواند برای شناسایی فرد به کار روند. به این ترتیب شامل مشخصاتی مانند اثر انگشت، پرینت کف دست، و هندسه دست، دیانآ، بازشناسی چهره، بازشناسی عنبیه، و اسکن سیاهرگ و شبکیه است.
در چند سال گذشته، تغییری مشهود به سوی استفاده از فناوری زیست سنجی در تولید کارت شناسایی ملی اتفاق افتاده است. تغییر اصلی شامل معرفی تراشه NFC است – یک ویژگی امنیتی جدید که امکان اسکن بدون تماس و بازیابی اطلاعات فردی را فراهم میکند، که شامل اثر انگشت، تصویر چهره صاحب کارت، و سایر ویژگیهای زیست سنجی است. دادههای به کار رفته در اسناد، در تراشه ذخیره میشوند و ممکن است از کشوری به کشور دیگر، با توجه به مقررات و الزامات ملی، متفاوت باشند.
تاثیر همهگیری کووید ۱۹ بر کارت شناسایی ملی
از اوایل سال ۲۰۲۰ که شروع همهگیری جهانی ویروس کرونا بود، محدودیتهای جهانی به وجود آمد که تغییر به سوی استفاده از راهکارهای بدون تماس را سرعت بخشید، و دولتهای سراسر جهان را بر آن داشت تا سیستمهای کارت شناسایی ملی را تغییر داده و با استانداردهایی که به تازگی معین شد، تطبیق دهند.
یکی از بزرگترین چالشهایی که نهادهای سراسر جهان با آن مواجه بودند این بود که از مقررات سختگیرانه سیاستهای KYC (مشتری خودت را بشناس) و AML (مبارزه با پولشویی) تبعیت کنند. درنتیجه، استفاده و محبوبیت راهکارهای دیجیتالی تایید هویت و پذیرش سازمانی بیش از هر زمان افزایش یافت. فناوری زیست سنجی یکی از قویترین رشتههای راهکارهای گفته شده است که امکان استفاده از راهکارهایی مانند بازشناسی چهره یا اسکن عنبیه و اثر انگشت در حین حرکت یا راهکارهایی که دادههای تراشه کارتها و اسناد شناسایی را بازیابی میکنند را فراهم کرده است.
یوآیدی یکی از راهکارهای تایید هویت بر اساس ویدئو است که مزایای هوش مصنوعی و انسانی را ترکیب میکند واز نرمافزار بازشناسی چهره استفاده میکند تا مالکیت سند را تصدیق کند. بعلاوه اپراتور میتواند سندیت و صحت سند را با سنجش ویژگیهای امنیتی و صحت اطلاعات شخصی که به شکل خودکار بازیابی شده را تایید کند.
مقررات جدید اروپایی و آینده کارت شناسایی ملی در اروپا
مقررات اروپایی اتحادیه اروپا در ۲۰۱۹/۱۱۵۷ در اوت ۲۰۲۱ اجرایی شد. گفته شده است این مقررات، بازار هویت ملی را تغییر دهد. هدف اولیه آن، هماهنگ سازی کارتهای شناسایی ملی در سراسر اروپاست تا امنیت سیستمهای کارت هویت ملی و کارتهای اقامت که توسط کشورهای عضو اتحادیه اروپا صادر میشود را تقویت کند. تقویت و هماهنگ سازی ویژگیهای امنیت کارتهای شناسایی مانع از جعل آنها میشود که مطابق نظر کمیسیون اروپا، به مقامات امکان میدهد بتوانند مبارزه بهتری با تروریسم و جرائم سازمان یافته و سرقت هویت انجام دهند.
مطابق مقررات جدید، کارتهای شناسایی ملی جدید باید شامل محل قابل خواندن با ماشین (MRZ) باشد تا مقررات سازمان بینالمللی هوانوردی مسافری (ICAO) را رعایت کند و تراشه داشته باشد و به جای کاغذ، از پلاستیک محکم (پلی کربنات) ساخته شده باشد. تراشه آن باید دادههایی مانند تصویر چهره و دو اثر انگشت از صاحب کار را ذخیره کند و گفته میشود ایمنترین راه برای تایید هویت صاحب کارت، و لایهای اضافی از حفاظت در برابر جعل و اقدام به سرقت هویت است.
نسل جدید کارتهای شناسایی ملی (eID) یکی از بهترین حفاظتها را در برابر سرقت هویت ارائه میدهد و به دولتها نیز امکان میدهد راهکارهای جدید آنلاین را اجرا کنند. این راهکارها به شهروندان نیز امکان میدهند خدمات دسترسی عمومی و هویت موبایل خود را به صورت آنلاین دریافت کنند، از جمله اعلامیههای تاکسی، دولتی، سلامتی آنلاین، رای دادن الکترونیکی، و پلتفرمهای آموزش از راه دور.
کارتهای شناسایی ملی – نه تنها در اروپا بلکه در سراسر جهان – تغییراتی واقعی داشتهاند که موجب افزایش سطح امنیت تایید هویت شده است. با اجرای راهکارهایی که سبب شدهاند جعل و سرقت هویت بسیار دشوارتر شوند، سطح امنیت شهروندان و نهادها تا حد زیادی افزایش یافته است.
در سالهای اخیر نه تنها شکل و ساختار اسناد هویتی و کارتهای هویت ملی تغییر کرده بلکه شیوه دسترسی شهروندان به آن در سراسر جهان و کاربرد آنها، و تایید هویت آنها نیز تغییر کرده است. دولتها با تنظیم فرمت اسناد هویتی، راهی برای استفاده از اسناد الکترونیکی (eID، کارتهایeID) به کار گرفتهاند که مطابق با الزامات تغییرات اجتماعی و فناوری باشد و راه را برای استفاده از راهکارهای کاملا از راه دور، باز کند.
با یوآیدی، احراز هویت غیرحضوری از جمله احراز هویت سامانه ثنا و احراز هویت سجام را به کمک هوش مصنوعی در کوتاهترین زمان انجام دهید.