شکایت از کلاهبرداری اینترنتی

کلاهبرداری، یکی از جرایمی است که در قوانین مجازات اسلامی و تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری تعریف شده و جرمی است که با استفاده از ترفندها و تقلب، افراد از طریق فراهم کردن شرایط غیر قانونی، به تحصیل مال یا منافع دیگران برای خود می‌پردازند. این جرم فقط مختص فضای فیزیکی و حقیقی نیست! از زمان گسترش اینترنت و فضاهای مجازی، به علت امکان پنهان کردن هویت مجرمان و اجتناب از مجازات، جرم کلاهبرداری در فضای آنلاین نیز گسترش یافته است.

در این زمینه، قانون جرایم رایانه‌ای مصوب سال ۱۳۸۸ مجازات خاصی را برای کلاهبرداری اینترنتی تعیین کرده است. بر اساس مادّه ۱۳ این قانون، هر فردی که از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی به طور غیرمجاز برای تحصیل مال یا منافع دیگران استفاده کند، با حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی تا بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات خواهد شد. متن کامل مادّه ۱۳ قانون جرایم رایانه‌ای عبارت است از:

«هر کس به طور غیر مجاز از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل محو، ایجاد یا متوقف کردن داده‌ها یا مختل کردن سامانه، وجه یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند  علاوه بر رد مال به صاحب آن، به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»

علاوه بر این، قانون تجارت الکترونیکی نیز جرم کلاهبرداری را در مادّه ۶۷ این گونه تعریف کرده است که هر کسی که با سوءاستفاده از داده‌ها، پیام‌ها، برنامه‌ها و سیستم‌های رایانه‌ای در مبادلات الکترونیکی، اقدام به فریب دیگران و تحصیل اموال یا امتیازات مالی نماید، با حبس از یک تا سه سال و پرداخت جزای نقدی معادل مال سرقت برده شده محکوم خواهد شد. متن کامل مادّه ۶۷ قانون تجارت الکترونیکی عبارت است از:

«هر کس در بستر مبادلات الکترونیکی با سوء استفاده و یا استفاده غیر مجاز از داده پیام‌ها ، برنامه‌ها و سیستم‌های رایانه ای و وسایل ارتباط از راه دور و ارتکاب افعالی نظیر ورود، محو، توقف داده پیام، مداخله در عملکرد برنامه یا سیستم رایانه‌ای و غیره دیگران را بفریبد و یا سبب گمراهی سیستم‌های پردازش خودکار و نظایر آن شود و از این طریق برای خود یا دیگری وجوه اموال یا امتیازات مالی تحصیل کند و اموال دیگران را ببرد، مجرم محسوب و علاوه بر رد مال به صاحبان اموال به حبس از یک تا سه سال و پرداخت جزای نقدی معادل ماخوذه محکوم می‌شود.»

روش‌های مختلفی برای انجام کلاهبرداری اینترنتی وجود دارد، از جمله مثلثی که در آن مجرم از فروشنده واقعی کالا خریداری می‌کند و سپس آگهی‌ای کاملاً مشابه با فروشنده را منتشر می‌کند و از خریدار مبلغ را دریافت می‌کند و بدون اینکه هزینه واقعی را پرداخت کند، جنس را خود تحویل می‌گیرد و خریدار واقعی جنسی دریافت نمی‌کند. یک روش دیگر نیز مرتبط با انتشار آگهی‌های مرتبط با کار در منزل است که با جمع‌آوری اطلاعات حساب‌های افراد، به پولشویی و کلاهبرداری اقدام می‌کنند.

در این زمینه، آگاهی کاربران از راهکارهای پیشگیری از کلاهبرداری‌های اینترنتی اهمیت دارد، زیرا این جرایم می‌توانند از طریق برداشت غیرمجاز وجه یا فیشینگ انجام شوند. همچنین، فروشگاه‌های آنلاین نیز باید توجه ویژه‌ای به امنیت معاملات داشته باشند تا از وقوع کلاهبرداری‌های اینترنتی جلوگیری نمایند.