آیا تا کنون به نقش امضای دیجیتال در افزایش امنیت کاربران فکر کرده‌اید؟ به نظر شما آیا امضای دیجیتال امن‌ترین روش موجود برای احراز هویت است؟ برای پاسخ به این سوالات و سوالات مشابه تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
امضای دیجیتال چیست؟
امضای دیجیتال همانطور که از نامش پیداست، یک جایگزین مدرن و امروزی برای امضای مدارک است.
در این روش از فنون پیشرفته ریاضی جهت تایید اعتبار و صحت پیام‌ها و اسناد دیجیتالی استفاده می‌شود. این نوع امضاها اصالت محتوای پیام ارسالی را تضمین کرده و کمک می‌کند تا از مشکلاتی چون جعل هویت و دستکاری پیام‌ها در امان باشیم. همچنین علاوه بر کاربرد فوق، امضاهای دیجیتالی اطلاعات بیشتری از مبدا و وضعیت پیام در اختیار ما قرار داده و خود گویای رضایت فرستنده پیام است.
نقش امضای دیجیتالی
نقش امضای دیجیتالی در بسیاری از نقاط جهان از جمله آمریکای شمالی، کشورهای اتحادیه اروپا و کشورهای آسیا – اقیانوسیه مورد تائید بوده و همانند امضاهای سنتی ارزش و رسمیت قانونی دارند.
علاوه بر امضای مدارک دیجیتالی، از این نوع امضاها در زمینه‌هایی که نیازمند تائید هویت و اصالت ارتباطات دیجیتالی است نیز استفاده می‌شود. از جمله این کاربردها می‌توان به مواردی همچون توزیع نرم‌افزار، ارائه دهندگان سرویس ایمیل و تراکنش‌های مالی اشاره کرد.
جهت حصول اطمینان از اصالت و اعتبار امضای دیجیتالی، از یک فناوری صنعتی استاندارد به نام “زیرساخت کلید عمومی” استفاده می‌شود.
نحوه کار امضای دیجیتال به چه صورت است؟
ارائه دهندگان سرویس‌های تایید اعتبار امضاهای دیجیتال مانند “زوهو ساین” با استفاده از الگوریتم‌های ریاضی، دو کلید تولید می‌کنند: یک کلید عمومی و یک کلید خصوصی. زمانی که فرد یک سند دیجیتالی را امضا می‌کند، یک هش رمزنگاری برای سند مذکور تولید می‌شود.
سپس این هش رمزنگاری با استفاده از کلید خصوصی شخص فرستنده که در یک جعبه HSM ایمن ذخیره شده، رمزنگاری می‌شود. سپس، امضای دیجیتال به سند مورد نظر ضمیمه شده و به همراه کلیدعمومی شخص، به فرد گیرنده ارسال می‌شود. اینجاست که نقش امضای دیجیتال مشخص می‌شود.
شخص گیرنده می‌تواند با استفاده از کلید عمومی شخص فرستنده، هش رمزنگاری شده را رمزگشایی کند. پس از رمزگشایی پیام، مجددا یک هش رمزنگاری از سوی گیرنده تولید می‌شود.
با مقایسه هر دو هش رمزنگاری می‌توان به اصالت پیام دریافتی پی برد. اگر این دو هش با یکدیگر تطابق داشته باشند، می‌توان مطمئن شد که پیام دستکاری نشده و معتبر است.
انواع امضای دیجیتال
گواهی‌های امضاهای دیجیتال به ۳ نوع کلاس مختلف طبقه‌بندی می‌شوند:
کلاس ۱
از این نوع امضاها نمی‌توان برای اسناد کسب و کارهای حقوقی استفاده کرد. دلیل این امر آن است که برای تائید این نوع اسناد، آدرس ایمیل و نام کاربری کفایت می‌کند. امضاهای کلاس ۱ سطح پایه و ابتدایی از امنیت را فراهم کرده و مناسب محیط‌هایی است که به لحاظ امنیت داده‌ها پایین هستند.
کلاس ۲
از این نوع امضاها اغلب در بایگانی الکترونیکی اسناد مالیاتی استفاده می‌شود. اسنادی چون اظهارنامه‌های مالیات بر درآمد و اظهارنامه‌های مالیات بر کالا و خدمات.
جهت تایید هویت امضاکنندگان این نوع از امضاهای دیجیتالی، هویت فرد امضا کننده با یک پایگاه داده‌ای معتبر تطبیق داده می‌شود. امضاهای دیجیتالی کلاس ۲ بیشتر مناسب محیط‌هایی هستند که میزان احتمال نقض داده‌ها در آن متوسط است.
کلاس ۳
امضاهای دیجیتالی کلاس ۳ دارای بیشترین سطح امنیت بوده و اشخاص حقیقی یا حقوقی که از آن‌ها استفاده می‌کنند، می‌بایست پیش از امضای اسناد، نزد یک مرجع صدور گواهی دیجیتال احراز هویت شوند. از این نوع امضاها در مزایده و مناقصه‌های الکترونیکی، صدور بلیط‌های الکترونیکی، بایگانی پرونده‌های دادگاه استفاده شده و مناسب محیط‌هایی هستند که خطرات و عواقب سنگینی امنیت داده‌ها و اطلاعات را تهدید می‌کند.
کاربرد امضای دیجیتال
صنایع از نقش امضای دیجیتال جهت تسهیل فرآیندها و افزایش یکپارچگی در اسناد و مدارک خود استفاده می‌کنند. صنایعی که از امضاهای دیجیتال استفاده می‌کنند، شامل:
دولت
دفتر انتشارات دولت آمریکا نسخه‌های الکترونیکی از بودجه، قوانین عمومی و خصوصی و لایحه‌های کنگره این کشور را منتشر کرده و با استفاده از امضاهای دیجیتالی، به امضا می‌رساند. این نوع امضاها توسط بسیاری از دولت‌ها در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله مواردی که دولت‌ها از این نوع امضاها استفاده می‌کنند شامل پردازش اظهارنامه‌های مالیاتی، تائید پرداخت‌های صورت گرفته از سوی مشاغل به دولت، تصویب قوانین و مدیریت قراردادها است.
اکثر نهادهای دولتی جهت استفاده از امضاهای دیجیتال، ملزم به پیروی از سرسخت‌ترین قوانین، مقررات و استانداردها هستند. بسیاری از دولت‌ها و شرکت‌ها نیز برای احراز هویت شهروندان و کارکنانشان از کارت‌های هوشمند استفاده می‌کنند. این کارت‌های فیزیکی نیز حاوی نوعی امضای دیجیتال هستند که دارندگان آن‌ها می‌توانند با استفاده از آن، به ساختمان یا سامانه‌‌های الکترونیکی سازمان خود دسترسی پیدا کنند.
بهداشت و درمان
صنایع بهداشتی درمانی از امضاهای دیجیتال جهت افزایش بازدهی درمان و مراقبت‌های پزشکی، افزایش امنیت داده‌ها، ارائه نسخه‌های الکترونیکی به بیماران و پذیرش بیماران در بیمارستان‌ها استفاده می‌کنند. استفاده از امضاهای دیجیتال می‌بایست به طور کامل با قانون قابلیت انتقال و مسئولیت بیمه سلامت»که در سال ۱۹۹۶ تصویب شده است، مطابقت داشته باشد.
صنایع تولیدی
شرکت‌های تولیدی از امضاهای دیجیتال جهت افزایش سرعت فرآیندها استفاده می‌کنند. این شرکت‌ها از امضاهای دیجیتالی در زمینه‌هایی چون طراحی محصول، تضمین کیفیت، بهبود تولید، بازاریابی و فروش استفاده می‌کنند. مسئولیت نظارت بر امضاهای دیجیتالی در صنایع تولیدی برعهده ۳ نهاد سازمان جهانی استاندارد، موسسه ملی استاندارد و فناوری و گواهی ساخت دیجیتال است.
خدمات مالی
بخش مالی در آمریکا برای قراردادها، بانکداری الکترونیکی، اعطای وام، اسناد بیمه، وام مسکن و … از امضاهای دیجیتالی استفاده می‌کند. استفاده از امضاهای دیجیتالی در این بخش، منوط به پیروی کامل از قوانین و مقررات تعریف شده در قانون امضاهای الکترونیک در تجارت ملی و جهانی، قانون یکپارچگی تراکنش‌های الکترونیکی، قوانین دیوان حمایت مالی از مصرف‌کنندگان و قوانین شورای بررسی موسسات مالی فدرال است.
رمز ارزها
بیت‌کوین و دیگر رمزارزها برای تایید تراکنش‌ها در بلاکچین از امضاهای دیجیتالی استفاده می‌کنند. همچنین، از امضاهای دیجیتال برای مدیریت داده‌های مربوط به تراکنش رمزارزها و تشخیص مالکیت ارزها نیز استفاده می‌گردد.
امضای دیجیتالی و امضای الکترونیکی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
اگرچه این دو مفهوم شبیه به یکدیگر هستند، با این وجود امضای دیجیتال با امضای الکترونیکی متفاوت است. امضای دیجیتال واژه‌ای فنی و مشخص کننده نتیجه یک فرآیند رمزنگاری یا الگوریتم ریاضی است که می‌توان از آن جهت تایید اعتبار و اصالت داده‌ها استفاده کرد. در مقابل، امضای الکترونیکی واژه‌ای حقوقی است که در قانون تعریف مخصوص به خود را دارد.
به عنوان مثال، قانون امضای الکترونیک در سال ۲۰۰۰ در ایالات متحده تصویب شده و آن را اینگونه تعریف کرد:
هرگونه صدا، نماد یا فرآیندی که توسط یک شخص به قرارداد یا هر سند دیگری با هدف امضا کردن آن ضمیمه شده باشد، امضای الکترونیکی نامیده می‌شود.
امضاهای الکترونیکی همچنین در بخشنامه امضاهای الکترونیکی که اتحادیه اروپا آن را در سال ۱۹۹۹ تصویب کرد، در قانون تعریف شد. در این بخشنامه، رسمیت امضای الکترونیکی معادل امضاهای فیزیکی تعریف شد. این قانون بعدها در سال ۲۰۱۶ لغو و جای خودش را به قوانین eIDAS (خدمات احراز هویت و اعتماد الکترونیکی) داد. این مجموعه قوانین امضاهای الکترونیکی، تراکنش‌ها و فرآیندهای مربوط به تجارت آنلاین سالم را قاعده‌مند کرد.
این بدین معناست که یک امضای دیجیتال، می‌تواند نوعی امضای الکترونیکی باشد. امضای الکترونیک می‌تواند به اندازه نام امضاکننده کوتاه باشد. درست مانند مواقعی که نام خود را در فیلدهای یک وب‌سایت تایپ می‌کنید.
امضاهای الکترونیکی جهت معتبر بودن باید سه شرط ذیل را دارا باشند:
- امضا می‌بایست روشی جهت احراز هویت شخص امضاکننده را ارائه دهد.
- امضا می‌بایست بیانگر رضایت شخص از امضای مدارک باشد.
- امضا می‌بایست رابطه میان امضای الکترونیکی با اسناد و مدارک امضا شده را تایید کند.
در صورتی که شروط ذیل در یک امضای دیجیتالی رعایت شود، می‌توان آن را یک امضای الکترونیکی قلمداد کرد:
- کلید عمومی امضای دیجیتال باید به هویت الکترونیکی نهاد امضاکننده لینک شده باشد.
- جهت حصول اطمینان از قصد شخص برای استفاده از امضای دیجیتال خود، فقط مالک کلید خصوصی که به کلید عمومی دسترسی دارد می‌تواند امضای دیجیتال خود را ضمیمه اسناد و مدارک کند.
- امضای دیجیتالی به کار رفته در اسناد تنها در صورتی مورد تایید قرار می‌گیرد که اسناد و مدارک ارسالی دستکاری و تغییر نکرده باشند. اگر این مدارک پس از ضمیمه امضای دیجیتال مورد دستکاری یا ویرایش قرار گرفته باشند، امضای دیجیتال تایید نخواهد شد.
اگرچه یک امضای دیجیتالی تایید شده به معنای آن است که سند مربوطه انحصارا توسط نهاد مورد نظر ارسال شده و تغییری در آن صورت نگرفته، با این وجود همه امضاهای الکترونیکی از چنین ضمانتی برخوردار نیستند.
مزایای استفاده از امضاهای دیجیتالی گواهی محور چیست؟
مطمئن و تابع قوانین
هویت‌های دیجیتالی از سوی TSPهای معتبر صادر شده و به شما کمک می‌کند از قوانین و مقررات امنیتی مورد تایید کشورهای جهان بطور محرمانه پیروی کنید.
ایمن
امضای دیجیتالی و مدارک پی.دی.اف شما رمزنگاری شده و توسط یک برچسب آشکار کننده دستکاری دیجیتالی مهر و موم می‌شود.
منحصر به فرد
شما می‌توانید با استفاده از یک گواهی هویت دیجیتالی و رمز PIN، به آسانی اسناد، مدارک و هویت خود را تایید کنید.
سهولت در تمدید
شما می‌توانید اعتبار اسناد امضا شده و امضای دیجیتالی خود را مجددا برای بیش از ۱۰ سال تمدید کنید.
| امضاهای الکترونیکی | امضاهای دیجیتالی |
| جهت تایید امضا، صداها، نمادها و فرآیندهای الکترونیکی ضمیمه شده را با قراردادها و سوابق پیشین مطابقت می‌دهد. | از الگوریتم‌ها و فرآیندهای رمزنگاری برای تایید اعتبار داده‌ها، مبدا و اصالت پیام استفاده می‌کند. |
| شامل هر نوع امضای الکترونیکی قابل ضمیمه می‌شود. | توسط مرجع صدور گواهی دیجیتال صادر می‌گردد. |
| معنی گسترده‌تری نسبت به امضای دیجیتال دارد. امضای دیجیتال نوعی امضای الکترونیک است. | اصالت و اعتبار اسناد، مدارک و امضای فرد را بوسیله اثبات رمزنگارانه تضمین می‌کند. |
| قصد امضا کننده برای امضای اسناد و مدارک را تایید می‌کند اما همیشه هویت شخص فرستنده یا یکپارچگی پیام را تضمین نمی‌کند. | یک نوع امضای الکترونیکی محسوب می‌شود. |
تفاوت‌های اصلی میان امضای الکترونیکی و امضای دیجیتال
