شغل کارگری طیف وسیعی از مشاغل را شامل می‌شود که بنیاد همه‌ی آن‌ها ارائه خدمات است. این خدمات تحت قراردی با کارفرما ارائه می‌شود و در نهایت بابت آن مزدی به کارگر پرداخت می‌شود. همان طور که کارفرما تحت قراردادی که امضا می‌شود به کارگر تعهداتی دارد، کارگر نیز طبق قرارداد و همچنین آیین نامه انضباطی قانون کار، به کارفرما تعهداتی دارد. برای اطلاعات بیشتر در مورد وظایف کارگر طبق آیین نامه انضباطی قانون کار نسبت به کارفرما، در این مطلب تصمیم داریم تا به طور خلاصه این وظایف را بررسی کنیم.
کارگر از نگاه قانون کار چه تعریفی دارد؟
طبق ماده ۲ قانون کار، کارگر کسی است که به هر عنوان در ازای دریافت حق کار از جمله مزد، پاداش، حقوق و سایر مزایا به درخوست کارفرما انجام کاری را می‌پذیرد. با توجه به این که در این تعریف از واژه «کسی» استفاده شده است، بدیهی است که کارگر جزو اشخاص حقیقی است و اشخاص حقوقی مانند مؤسسات و شرکت‌ها کارگر محسوب نمی شوند و مشمول این بند از قانون نیستند. در واقع این موضوع هویت کارکر را مشخص می کند، زیرا شخص حقیقی اساساً یک فرد است که می‌تواند مشمول حقوق و تکالیف باشد. موضوع دیگری که در رابطه با وضعیت کارگران است، عبارت «به هر عنوان» است که این عبارت نشان دهنده کلی بودن مفهوم «کارگر» است و انجام هر شغلی اعم از یدی یا فکری بخشی از فعالیت کارگری محسوب می‌شود و عناوینی مانند دکتر یا مهندس هیچ ربطی شامل شدن یا نشدن این مادّه از قانون کار ندارند. مثلاً پزشک شاغل در بیمارستان یا مؤسسه تحقیقاتی یا کارخانه، کارگر محسوب می‌شود و در شمول این مادّه از قانون قرار می گیرد. بر اساس این تفاسیر می توان گفت که هرکس به هر عنوان در ازای دریافت حق الزحمه (همان مزد) برای کارفرما کار انجام دهد مشمول حمایت قانون کار است، مگر اینکه در شرایطی خاص از آن مستثنی باشد.
کارگران در مقابل کارفرمایان چه تعهداتی دارند؟
طبق آیین نامه انضباطی قانون کار، کارگران در برابر کارفرمایان تعهداتی دارند که عدم رعایت آن تخلف محسوب می‌شود. مهم‌ترین تعهدات کارگر به کارفرما عبارتند از:
کوتاهی نکردن در انجام وظایف
طبق قانون کار، انجام کار توسط کارگر مبتنی بر شخص است و کارگر باید کار محول شده را به طور شخصی انجام دهد. طبق مادّه ۱ آیین نامه انضباطی قانون کار، هر گونه کوتاهی در انجام وظایف از سوی کارگر یا هرگونه کار یا عدم انجام کار که موجب نقض آیین نامه انضباطی کار شود، یا اختلال و بی‌نظمی در کار به وجود آورد، یا باعث کاهش کمی و کیفی میزان تولید و خدمات شرکت شود یا افزایش ضرر و زیان را به همراه داشته باشد، قصور در کار محسوب می‌شود. این قصور در کار به معنای عدم رعایت حسن انجام کار و بی‌دقتی از سوی کارگر تلقی می‌شود و می‌تواند از سوی کارفرما قابل پیگیری باشد.
مراعات امانت در کار
مراعات امانت در کار از سوی کارگر هم در رعایت امانت در اجرای کار است و هم امانت داری نسبت به اشیایی که کارفرما برای کار در اختیار او قرار می‌دهد. هر نوع استفاده غیر مجاز از اموال شرکت یا مشتری از سوی کارگر تخلف محسوب می‌شود.
اجرای دستورهای قانونی کارفرما و تبعیت از او
با توجه به مادّه ۲ قانون کار، با استخدام کارگر و آغاز ارتباط کاری میان کارگر و کارفرما، کارگر باید تحت مدیریت کارفرما وظایف خود را به درستی و با رعایت امانت انجام دهد.
کارگر موظف است دستورات کارفرما را اجرا کند و در صورتی که کارفرما شخصی را به عنوان مدیر یا سرپرست واحد انتخاب کرده است، این اشخاص به عنوان نماینده کارفرما محسوب می‌شوند و کارگر موظف است دستورات آن‌ها را نیز به درستی انجام دهد.
در مورد تبعیت کارگر از کارفرما، دو نوع وجود دارد که عبارتند از :
- تبعیت حقوقی کارگر از کارفرما: با آغاز همکاری میان کارگر و کارفرما، با توجه به این که مالکیت کارگاه در اختیار کارفرما قرار دارد، کارگر وظیفه دارد بر اساس دستورالعمل‌ها و درخواست‌های کارفرما، وظایف کاری خود را به بهترین نحو انجام دهد. در صورتی که کارگر از دستورالعمل‌های کارفرما تبعیت نکند، کارفرما می‌تواند کارگر را اخراج کند.
- تبعیت اقتصادی کارگر از کارفرما:هدف کارگر از انجام دستورهای کارفرما، دریافت مزد و پاداش کار است و به همین دلیل کارفرما موظف است حقوق کارگر را به او بپردازد. پرداخت حقوق کارگر نیازمند ضمانت اجرای درست دستورالعمل‌ها است. حداقل حقوق کارگر هر سال توسط دولت تعیین می‌شود و کارفرما باید این حداقل را به کارگر پرداخت کند. کارگر از نظر اقتصادی باید از کارفرما تبعیت کند.
رعایت مقررات آیین نامه انضباطی کارگاه
آیین نامه انضباطی کارگاه مجموعه مقرراتی است که یک کارفرما در چارچوب قانون کار و با توجه به شرایط و وضعیت کارگاه خود تهیه کرده است و پس از اخذ تایید از سوی واحد تعاون، کار و رفاه اجتماعی، آن را اجرایی کرده است. در صورت تخطی کارگر از آیین نامه انضباطی، کارفرما می‌تواند اقدامات قانونی را انجام دهد.
رعایت قوانین ایمنی و بهداشتی حین کار
کارگر موظف است که حین کار از لباس ایمن استفاده کند و قوانین ایمنی و بهداشتی را حین کار رعایت کند.
بر اساس مادّه ۲۷ قانون کار، دو دلیل مهم برای اخراج کارگرها از سوی کارفرما، قصور در انجام وظایف و نقض آیین نامه انضباطی کارگاه (بعد از تذکرات کتبی به کارگر) است.
انواع تخلفات کارگر طبق آیین نامه انضباطی قانون کار
تخلفات کارگر در مقابل کارفرما از نظر مادّه ۸ آیین نامه انضباطی قانون کار به ۴ طبقه مختلف تقسیم‌بندی شده‌اند که در زیر به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
- کم کاری یا سهل انگاری در انجام وظایف محوله از سوی کارفرما؛
- رفتار خلاف شئونات اداری و شغلی؛
- عدم رعایت پوشش مناسب در محیط کار؛
- امتناع از حضور در دوره‌های آموزشی مرتبط با کار؛
- استعمال دخانیات در محل‌های ممنوع؛
- ایجاد نارضایتی در ارباب رجوع به دلیل تاخیر در کار یا انجام ندادن بی‌دلیل آن؛
- سرپیچی از انجام دستورات مقام‌های بالاتر در حدود وظایف کاری تعریف شده؛
- ارائه گزارش یا گواهی خلاف واقع؛
- عدم رعایت ایمنی حین کار؛
- استعمال مواد مخدر یا مشروبات الکلی در محل کار و یا اعتیاد به آن‌ها؛
- جعل اسناد یا اوراق و یا دست داشتن در جعل؛
- استفاده غیر مجاز یا تصاحب غیر مجاز اموال شرکت یا مشتری؛
- افشای اسرار و اسناد محرمانه کارفرما؛
- تحریک سایرین به کارشکنی یا کم کاری.
تنبیه کارگران در صورت عدم انجام وظایف طبق آیین نامه انضباطی قانون کار
فصل سوم آیین نامه انضباطی قانون کار به تنبیهات اداری کارگر در صورت عدم انجام وظایف اختصاص یافته است. این تنبیهات به ترتیب عبارتند از:
- تذکر به صورت کتبی برای بار اول؛
- تذکر به صورت کتبی برای بار دوم؛
- عدم پرداخت تمام یا بخشی از پاداش و تسهیلات؛
- تنزل مقام کاری یا عدم انتصاب کارگر متخلف در مقام‌های بالاتر؛
- اخراج با رعایت ماده ۲۷ قانون کار.
طبق مادّه ۱۳ این آیین نامه، در صورتی که کارفرما از کارگر شکایتی داشته باشد، کمیته انضباط کار بر اساس گزارش ارجاعی شروع به رسیدگی موضوع می‌کند.
لازم به ذکر است دولت در سال‌های اخیر با الکترونیکی کردن اکثر خدمات خود و احراز هویت غیر حضوری سجام، روند انجام امور اداری از جمله شکایت کارفرمایان و کارگران و ثبت درخواست بیمه بیکاری را آسان‌تر کرده است. روند الکترونیکی کردن امور با احراز هویت سامانه ثنا ارتقا پیدا کرد. اکنون با هدف کاهش حضور مراجعه‌کنندگان برای انجام امور اداری، وزارت کار و رفاه اجتماعی با همکاری سرویس یوآیدی، خدمات مربوط به امور کار را به صورت غیر حضوری و با احراز هویت سامانه روابط کار به مراجعه‌کنندگان ارائه می‌دهد. کارفرمایان و کارگران می‌توانند به صورت غیر حضوری با انجام فرایند ثبت نام و احراز هویت سامانه روابط کار با یوآیدی ثبت شکایت و پیگیری امور را از طریق گوشی هوشمند، تبلت یا رایانه انجام دهند.
یوآیدی اولین سرویس احراز هویت دیجیتال در ایران است که فرایند احراز هویت را با الگوریتم‌های هوش مصنوعی نظیر تشخیص چهره و تشخیص زنده بودن چهره کاربر انجام می دهد. فرایند احراز هویت غیرحضوری برای سامانه روابط کار با سرویس یوآیدی به صورت فوری و با دقت بالای ۹۸ درصد انجام می‌شود. برای دریافت مشاوره رایگان جهت احراز هویت کاربران خود با کارشناسان ما تماس بگیرید.
