طی قراردادی که بین کارگر و کارفرما بسته می شود موارد متعددی در نظر گرفته می شود. مواردی مانند حقوق کارگر، شرایط کار، تعهدات هر کدام در چهارچوب قانون و سایر موارد الزامی باید در قرارداد ذکر شوند. قانون طی مصوبه هایی برای حوزه کار شرایطی را برای کارگر و کارفرما معین کرده که کارگر و کارفرما موظف به فعالیت در محدوده این مقررات می باشند. خدمات رفاهی برای کارگران از حدود و مقرراتی که در قانون به عنوان حقوق کارگر تعیین شده و کارفرما ملزم به رعایت این حقوق می باشد. در برخی از این موارد، دولت نیز در قوانین وضع شده برای حقوق کارگر، مسئولیت هایی دارد. در ادامه به نمونه های مهمی از مسئولیت های وضع شده که دولت و کارفرمایان باید رعایت کنند، می پردازیم.
خدمات رفاهی کارگران که باید تامین شوند
ماده ۱۴۷ قانون کار، دولت را مکلف به تامین خدمات بهداشتی و درمانی برای کارگران و کشاورزان و خانواده آنها نموده است. همچنین، طبق ماده ۱۴۸ قانون یاد شده، کارفرمایان موظف هستند کارگران کارگاههای خود را بر اساس ضوابط تامین اجتماعی، بیمه نمایند.چنانچه کارفرمایی از اقدام برای بیمه نمودن کارگر خودداری کند، طبق قانون مشمول جریمه خواهد شد. در صورتی که کارگر حتی یک ساعت توافق کرده و مشغول به کار شود، باید بیمه شود. در غیر این صورت کارگر می تواند با احراز رابطه کارگری و کارفرمایی طبق قانون، از کارفرما شکایت نماید. طبق قانون تامین اجتماعی، تاخیر کارفرما در پرداخت حق بیمه به معنی معافیت سازمان تامین اجتماعی از تعهدات خود نیست.
بر اساس ماده ۱۴۹ قانون کار، کارفرمایان مکلفند با کارگران فاقد مسکن، نسبت به تهیه مسکن همکاری نمایند. کارفرمایان کارگاههای بزرگ و کارخانه ها نیز ملزم به احداث خانه های سازمانی در نزدیکی کارخانه و یا محلی دیگر برای اسکان کارگران می باشند. بر این اساس، دولت نیز موظف به همکاری از طریق اعطای تسهیلات بانکی به وسیله شهرداری و وزارت مسکن در این زمینه است.
ایجاد امکانات ورزشی و فرهنگی در محل کار
از جمله خدمات رفاهی کارگران که باید تامین گردد امکانات ورزشی و فرهنگی می باشند. کارفرمایان موظفند محل مناسبی را به منظور ادای فرایض دینی و به جا آوردن نماز معین نمایند. همچنین برای به جا آوردن شعائر مذهبی ماند روزه و صرف افطار و سحری، شرایط لازم را مهیا سازند. شرایط کار نباید مانع به جا آوردن فریضه روزه در محیط کار باشد. به این منظور کارفرما باید اوقات کار را طوری تنظیم نماید که کارگر در ماه رمضان بتواند روزه بگیرد.
طبق ماده ۱۵۱، چناچه محل کار دور از مناطق مسکونی باشد، کارفرما باید سه وعده غذایی ارزان قیمت که حداقل یکی از عده ها غذای گرم باشد، برای کارگران خود فراهم کند. همچنین بسته به شرایط محل کار و فصل و مدت حضور در محل کار، باید خوابگاه مناسبی نیز جهت اسکان آنها فراهم نماید. علاوه بر این، در صورتی که مسیر محل کار دور باشد و وسیله نقلیه عمومی در دسترس نباشد، کارفرما باید وسیله نقلیه مناسب برای رفت و آمد کارگران را در اختیار آنها قرار دهد.
مطابق قانون، کارفرمایان موظفند با توجه به اعلام وزارت کار و با نظارت این وزارتخانه و همچنین با همکاری سازمان آموزش و پرورش محل مورد نظر، کلاس های سواد آموزی بزرگسالان برای کارگران تشکیل دهند. برخی از قوانین دیگر در جهت تامین حقوق کارگر و حمایت از صنف کارگری توسط دولت درحال بررسی برای تصویب می باشند.
نحوه پیگیری خدمات رفاهی کارگران
کارگران در صورت عدم احقاق حقوق قانونی خود می توانند با مراجعه به سامانه روابط کار و انجام فرایند ثبت نام و احراز هویت در سامانه روابط کار، با شکایت علیه کارفرما، پیگیر حقوق خود باشند. سامانه جامع روابط کار، بسیاری از خدمات حوزه کار را به صورت غیرحضوری به فعالین حوزه کار ارائه می نماید. ارائه غیرحضوری خدما هم در هزینه و زمان کاربران این سامانه و هم در سرعت ارائه خدمات وزارت کار تاثیر بسیار مثبتی دارد. کارگران و کارفرمایان برای استفاده از خدمات این سامانه تنها کافیست در این سامانه احراز هویت نمایند. فرایند احراز هویت در سامانه روابط کار با همکاری یوآیدی، به صورت غیرحضوری انجام می پذیرد. یوآیدی فرایند احراز هویت کاربران را با استفاده از الگوریتم های هوش مصنوعی نظیر تشخیص چهره، یادگیری ماشین و تشخیص زنده بودن چهره کاربر انجام می دهد. فرایند احراز هویت دیجیتال یوآیدی به صورت بلادرنگ و با دقت بالای ۹۸ درصد انجام می پذیرد.
