تفاوت خدمات پایه و غیرپایه بانکی در چیست؟

خدمات ارائه شده توسط بانک‌ها و موسسات اعتباری به دو گروه خدمات پایه و غیرپایه بانکی تقسیم می‌شوند. شاید شما هم تا کنون چندین بار با این اصطلاحات مواجه شده باشید. در این مطلب قصد داریم تفاوت خدمات پایه و غیرپایه بانکی را مورد بررسی قرار دهیم. برای کسب اطلاعات در این مورد تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

قبل از این که بخواهیم در مورد تفاوت خدمات پایه و غیرپایه بانکی صحبت کنیم، به بررسی برخی از کاربردی‌ترین اصطلاحات رایج در سیستم بانکداری می‌پردازیم.

خدمات بانکی و اعتباری چیست؟

خدمات بانکی و اعتباری عبارت است ار کلیه خدماتی که بانک‌ها و موسسات اعتباری به مشتریان یا ارباب رجوعان خود ارائه می‌دهند. خدمات بانکی و اعتباری بانک‌ها و موسسات اعتباری به دو گروه خدمات پایه و غیرپایه بانکی تقسیم می‌شود.

مشتری یا ارباب رجوع کیست؟

هر شخص حقیقی یا حقوقی که از خدمات ارائه شده توسط بانک‌ها و موسسات اعتباری استفاده می‌کند، به عنوان مشتری یا ارباب رجوع شناخته می‌شود. هر مشتری یا ارباب رجوع معمولا در بانک یا موسسه اعتباری مورد نظر حساب دارد و یا به نمایندگی از سوی او و یا با مراجعه خودش افتتاح حساب برایش انجام می‌شود.

البته ناگفته نماند که تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی که به نحوی با خدمات بانکی و موسسات اعتباری در ارتباط باشند و ریسک‌های مختلفی مانند ریسک‌های عمیاتی را متوجه بانک یا موسسه اعتباری کند، به عنوان مشتری یا ارباب رجوع شناخته می‌شود.

مشتریان بانک‌ها و موسسات اعتباری معمولا در دو گروه مشتری گذری و مشتری دائمی قرار می‌گیرند.

• مشتریان گذری
  مشتریان گذری عبارت است از کلیه مشتریانی که برای دریافت خدمات غیرپایه به بانک یا موسسه اعتباری مراجعه می‌کنند. برای ارائه خدمات به این مشتریان نیازی به تشکیل پرونده نمی‌باشد. زیرا این ارتباط تنها در دریافت خدماتی مانند وصول چک، حواله، پرداخت قبوض و واریز وجه خلاصه می‌شود و ارتباط ادامه‌داری نیست.
• مشتریان دائمی
  مشتریان دائمی تمامی مشتریانی هستند که مراجعه آن‌ها به بانک یا موسسات اعتباری منجر به شکل‌گیری ارتباطی مستمر می‌شود. ماهیت دریافت خدمات مشتریات دائمی به شکلی است که بری درج اطلاعات هویتی و سایر اطلاعات مورد نیاز برایشان پرونده تشکیل می‌شود. استفاده از خدماتی مانند افتتاح حساب، دریافت دسته چک، استفاده از تسهیلات و … سبب ایجاد مشتریان دائمی می‌شود.

خدمات پایه و غیرپایه بانکی چه تفاوتی با هم دارند؟

اکنون که با برخی از اصطلاحات رایج در سیستم بانکداری آشنا شدید. جای دارد که اطلاعاتی را در مورد خدمات پایه و غیرپایه بانکی و تفاوت آ‌ن‌ها اطلاعاتی را با شما به اشتراک بگذاریم.

الف) خدمات پایه بانکی

خدمات پایه بانکی ارائه شده توسط بانک‌ها و مووسلت اعتباری در حقیقت پیش نیاز و لازمه ارائه سایر خدمات به مشتریان است. ارائه خدمات پایه به مشتریان سبب می‌شود که آن‌ها برای دریافت این خدمات به صورت مستمر و متمادی به این موسسات مراجعه کنند. در ادامه برخی از مهم‌ترین خدمات پایه ارائه شده در بانک‌ها و موسسات اعتباری را با شما عزیزان به اشتراک می‌گذاریم:

• افتتاح حساب بانکی (اعم از قرض‌الحسنه، کوتاه مدت، بلند مدت، جاری و …)
• اعطای تسهیلات بانکی
• صدور انواع ضمانت‌نامه بانکی و ظهرنویسی
• خرید، وصول یا تنزیل انواع اسناد تجاری و بانکی اعم از چک یا سفته
• عملیات مرتبط با اعتبار اسناد
• اجاره صندوق امانت
• صدور کارت بانکی

ب) خدمات غیرپایه بانکی

خذمات غیرپایه بانکی به مجموعه‌ای از عملیاتی اطلاق می‌شود که ارائه آن به مشتری پیش‌نیازی برای ارائه سایر خدمات نیست. همچنین استفاده مشتریان از این خدمات آن‌ها را به مشتری دائمی بانک یا موسسه تبذیل نمی‌کند. یعنی لزومی به استمرار مراجعه آن‌ها به این موسسات نمی‌باشد. مشتریانی که قصد دریافت خدمات غیرپایه بانکی از موسسات اعتباری یا بنک‌ها را دارند، با استفاده از یک کارت شناسایی معتبر مانند کارت ملی می‌توانند شناسایی اولیه شده و خدمات بهره ببرند. برخی از مهم‌ترین خدمات غیرپایه بانکی ارائه شده به مشتریان عبارتند از:

• حواله وجه
• استفاده از خدمات دریافت و پرداخت
• وصول چک
• صدور انواع چک بین بانکی و چک رمزدار
• خرید و فروش حواه یا چک مسافرتی ارزی

قوانین و مقررات مرتبط با خدمات پایه و غیرپایه بانکی

استفاده از خدمات پایه و غیرپایه بانکی نیز مانند هر خدمت دیگری مستلزم رعایت برخی از قوانین و مقررات می‌باشد. در ادامه برخی از این قوانین را به صورت خلاصه در اختیار شما قرار می‌دهیم:

• ارائه خدمات پایه و غیرپایه بانکی بدون ارائه کارت شناسایی معتبر امکانپذیر نمی‌باشد
• ارائه خدمات پایه بانکی حتی اگر به صورت الکترونیکی انجام شود، مستلزم شناسایی مشتری و ردیابی او در صورت نیاز است. انجام تراکنش‌های مالی الکترونیکی و دریافت یا پرداخت اقساط تسهیلات نیز در این گروه قرار دارد.
• ارائه خدمات به موسسات غیرمالی بدون دریافت کارت‌های شناسایی معتبر و تعهدات لازم در خصوص رعایت قوانین مبارزه با پولشویی امکانپذیر نمی‌باشد.
• ارائه خدمات به اشخاص و اصناف مستلزم مطابقت آن‌ها با اسامی اعلام شده توسط بانک مرکزی است. به این ترتیب اصناف فاقد کد اصناف و افرادی که نام آ‌ها در لیست سیاه انجام اعمال تروریستی و جرایم مرتبط به پولشویی قرار دارد، امکان استفاده از خدمات بانکی و موسسات اعتباری را نخواهند داشت.
• رعایت قوانین مرتبط با مبارزه با پولشویی برای همه افرادی که قصد استفاده از خدمات پایه و غیرپایه بانکی را دارند، الزامی است.
• ارائه مدارک معتبر و مورد نیاز برای استفاده از خدمات الزامی است.
• استفاده از خدمات پایه بانکی تنها از طریق نماینده و وکیل قانونی و در صورت شناسایی و ثبت مشخصات امکانپذیر است.
• درج شماره شناسایی معتبر در تمامی فرم‌های مرتبط با ارائه خدمات پایه و غیرپایه بانکی و مطابقت دقیق آن با کارت شناسایی ارائه شده هنگام استفاده از خدمات، الزامی است.
• اطلاعات ثبت شده در پایگاه داده موسسات اعتباری و بانک‌ها باید هر سه ماه یک بار با اطلاعات موجود در سیستم بانک مرکزی مطلبقت داده شوند تا هر گونه تغییر در اطلاعات یا فوت اشخاص حقیقی و حقوقی را ثبت کنند.
• به‌روز رسانی اطلاعات مشتریان به منظور مطابقت اطلاعات ثبت شده برای آن‌ها و رعایت قوانین مبارزه با پولشویی برای تمامی بانک‌ها و موسسات اعتباری الزامی است.
• ارائه خدمات پایه و غیرپایه بانکی به مشتریان به منزله تایید شناسایی و احراز هویت صحیح مشتریان می‌باشد. بنابراین مسئولیت هر گونه نقص در این زمینه دامن‌گیر موسسه اعتباری یا بانک ارائه دهنده خدمات خواهد بود.
• طبق قوانین بانک مرکزی کشور، تمامی حساب‌های فاقد شناسه یا کد ملی باید مسدود شوند. رفع انسداد این حساب‌ها بلافاصله پس از ارائه کارت شناسایی معتبر توسط صاحب حساب و ثب اطلاعات هویتی انمکانپذیر خواهد بود.

همانگونه که در مباحث ذکر شده در این مطلب مشاهده می‌کنید مرحله احراز هویت یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های موجود برای استفاده از خدمات پایه و غیرپایه بانکی است. زیرا احراز هویت امکان سواستفاده از سند هویتی افراد را به حداقل می‌رساند و با اقداماتی نظیر پولشویی به شدت مقابله می‌کند.

در این راستا راهکار احراز هویت یوآیدی نیز که به به عنوان اولین سرویس احراز هویت دیجیتال در کشور شناخته می‌شود. فرآیند احراز هویت سامانه سجام جهت دریافت کد بورسی و احراز هویت سامانه ثنا و همچنین احراز هویت سامانه روابط کار را با سرعت و دقتی بسیار بالا انجام می دهد. یوآیدی این فرایند را با استفاده از الگوریتم های هوش مصنوعی مانند یادگیری عمیق و تشخیص زنده بودن چهره کاربر انجام می دهد. با یوآیدی نیازی به تعیین رمزهای عبور و یا حفظ آنها نیست. چرا که خود چهره کاربر و حضور وی، مجوز ورود و استفاده کاربر از خدمات مورد نظر می باشد.