در دنیای پیچیده و سریع امروزی، سازمانها و کسب و کارها، به خصوص بانک ها نسبت به کلاهبرداران بسیار آسیب پذیر شده اند. مفهوم مشتری خودت را بشناس یا همان (KYC : Know Your Customer ) ارائه شده است تا بانک ها را از کلاهبرداری، پولشویی و فعالیتهای تروریستی حفظ کند. همچنین کسب و کار ها در کشورهای پیشرفته دنیا ملزم شده اند تا از قوانینی تبعیت کنند که آنها را در برابر کلاهبردارانی که در پوشش مشتری قصد انجام کارهای مخرب دارند ایمن میسازد. به عنوان مثال، در آمریکا، بانک‌ها باید از قانون مشتری خودت را بشناس KYC استفاده کنند که اهمیت این موضوع موقعی پدیدار میشود که طی گزارشی در سال ۲۰۱۷ بیان شد؛ بیش از ۲ میلیون از فعالیتهای مشکوک در فضای بانکی با بهره‌گیری از قانون خودت را بشناس KYC کشف و از آن جلوگیری به عمل آمده است.
مفهوم مشتری خودت را بشناس
مشتری خودت را بشناس یک سری از قوانینی است برای کسب و کارهایی است که فعالیتهای مالی انجام می‌دهند. همانطور که از اسم این مفهوم پیداست هرچه بیشتر کسب و کار ها مشتری خود را بشناسند و از فعالیت‌ها و تراکنش‌های مالی مشتری اطلاع داشته باشند، سیستم بانکی بیشتر قادر خواهد بود تا فعالیتهای مظنون را شناسایی کند. در ادامه به بیان اجزای KYC اشاره کرده و از اهمیت آنها صحبت خواهیم کرد.
احراز هویت مشتریان
اولین گام در KYC احراز هویت مشتریان قبل از حساب باز کردن در بانک است. بنگاه‌ها باید در ابتدا مشخص کنند چگونه هویت مشتری خود را شناسایی می‌کنند و چگونه مطمئن می‌شوند که آنها همان اشخاصی هستند که ادعا می‌کنند. طریقه این شناخت مشتری متناسب با اندازه و نحوه کار بنگاه‌ها متغیر است، اما اطلاعاتی را که می‌توان گفت برای همه کسب و کار ها الزامی است، عبارتند از:
نام و نام خانوادگی، تاریخ تولد، آدرس محل سکونت، کد ملی و شماره شناسنامه
بانک ها اطلاعات مشتریان خود را از طریق مدارک آنها مثل شناسنامه، کارت ملی و پاسپورت احراز می‌کنند. لازم به ذکر است در کشورهای اروپایی و آمریکایی بانک ها می‌توانند از شخص سومی مثل سازمان ثبت احوال یا از دیگر موسسات مالی هویت مشتری خود را شناسایی کنند که متأسفانه در ایران از روش اول استفاده میشود که هزینه بر و زمانبر است.
شاید این مطلب برایتان جالب باشد: احراز هویت مسئله اصلی کسب و کار های اقتصاد مشارکتی
پیش‌بینی رفتارهای مالی
قدم بعدی در شناخت هویت مشتری، پیش‌بینی و رصد کردن فعالیتهای مالی آنهاست. امروزه در دنیا با استفاده از داده‌های تراکنش مالی مشتریان و داده‌کاوی می‌توانند رفتار مشتریان خود را پیش بینی کنند. بانک ها با درست کردن حساب کاربری برای مشتریان خود و تحلیل داده‌های تراکنش مالی می‌توانند مشتریان خود را بر اساس رفتار آنها دسته بندی کنند. بنابراین زمانی که رفتار مشتریان خارج از چارچوب مدل رفتاری آنها باشد، بانک ها بهتر قادر خواهند بود تا با رفتارهای مشکوک آمیز برخورد کنند.
شاید این مطلب برایتان جالب باشد: داده کاوی، منطق پنهان دولت الکترونیک
مزایای استفاده از این روش‌ها این است که در عین حالی که بانک ها از کلاهبرداری مصون خواهند بود، می‌توانند با دادن پیام اخطار به مشتریان خود آنها را از تراکنش‌های مشکوک مطلع سازند و به نحو احسن به مشتریان خود خدمت رسانی کنند.
نظارت بر ریسک
بانک ها با رتبه‌بندی کردن مشتریان خود بر اساس قدرت خطرپذیری آنها می‌تواند احتمال پولشویی در بین مشتریان خود را شناسایی کند. به زبان دیگر: اگر بانک ها ببینند که یک مشتری بیش از اندازه ریسک پذیر است، بانک ممکن است فعالیتهای آنها را زیر ذره بین قرار دهد. لازم به ذکر است راه‌های شناسایی پولشویی می‌تواند نظارت بر تعداد دفعات تراکنش‌ها، شناسایی حساب کاربرانی که انتقال پول با آنها انجام شده و نظارت بر تراکنش‌های بین‌المللی باشد. با توجه به روش‌های ذکر شده، بانک ها به رتبه‌بندی خطرپذیری مشتریان، میزان تراکنش مالی مشتریان هر دسته و تعدد تراکنش آنها را رصد خواهد کرد.
شاید این مطلب برایتان جالب باشد: چرا هویت دیجیتال نقش حیاتی در امنیت اطلاعات ایفا میکند؟
جمع بندی
مشتری خودت را بشناس در واقع به منظور کاهش کلاهبرداری در بانک ها و موسسات مالی به کار گرفته میشود. هرچقدر سازمانها از مشتریان خود اطلاعات بیشتری داشته باشند و از هویت واقعی آنها مطمئن باشند، زودتر قادر به شناسایی فعالیتهای مشکوک خواهند بود تا منجر به پولشویی و کلاهبرداری نشود. علاوه بر وظیفه اصلی KYC، یعنی شناخت دقیق هویت مشتری، می‌توان فایده‌های دیگری هم برای آن متصور شد. یکی از راه‌های دقیق احراز هویت مشتریان استفاده از پلتقرم احراز هویت دیجیتال یوآیدی است که سازمانها و نهادهای مالی با استفاده از آن قادر خواهند بود تا خدمات شبانه‌روزی به مشتریان خود ارائه دهند. این کار مستلزم احراز هویت دقیق مشتریان است که در فضای آنلاین نیز امکان پذیر است. این ویژگی‌های KYC نه تنها به خدمات رسانی بهتر مشتریان منجر شده، بلکه با حذف شعبات فیزیکی به اندازه قابل توجهی از هزینه‌ها خواهد کاست.
