سرویس احراز هویت غیرحضوری روز به روز در حال نفوذ بیشتر در زندگی و انجام امور روزانه ما می باشد. این امر ناشی از مزایای احراز هویت غیرحضوری و نیز شرایط بهداشتی حاکم بر جامعه است. از این رو برخی از سرویس های دولتی و خصوصی در کشور برای احراز هویت غیرحضوری کاربران ایجاد شده و با استفاده از رویه های مشخص در حال خدمت دهی به کاربران می باشد. سامانه های احراز هویت که توسط دولت ایجاد شده اند از این قرار می باشند:
سرویس احراز هویت غیرحضوری سجام
سامانه سجام دارای روندی است که در آن برای احراز هویت، اطلاعات مختلفی از متقاضی دریافت می‌کند و احراز هویت کاربر شامل بررسی اطلاعات هویتی و همچنین احراز هویت تصویری است. بخش احراز هویت ویدیویی و تشخیص زنده بودن تصویر در سامانه سجام، از طریق ارائه‌دهندگان بیرونی مانند شرکت یوآیدی صورت می‌پذیرد و متولیان امر سجام تنها بر آن نظارت می‌کنند.
ثبت‌احوال؛ سامانه هویت و دسترسی ایرانیان (هدا)
سامانه هدا در واقع سامانه‌ای جهت استعلام برخط هویت ایرانیان است. فرآیند اجرایی آن به این شکل است که با بهره‌گیری از سخت‌افزارهای جانبی اسکن اثرانگشت که در مکان‌ها و سازمان‌های مختلف تعبیه می‌شود برای احراز هویت فرد، اثرانگشت کاربر را اسکن کرده و با الگوی آن در پایگاه داده اطلاعات ثبت‌احوال مقایسه کرده و در صورت تطابق، فرد احراز هویت می‌شود.
بانک مرکزی و سرویس احراز هویت غیرحضوری
نظام بانکی از بخش‌هایی است که موضوع احراز هویت و شناسایی مشتری در آن از اهمیت بسزایی برخوردار است که به‌منظور شفاف‌سازی فرآیند این امر، بانک مرکزی دستورالعمل چگونگی شناسایی مشتریان موسسات اعتباری را در سال ۱۳۹۸ تصویب کرده است. در این دستورالعمل به‌صورت شفاف بیان نشده است که شناسایی مشتری به‌صورت حضوری یا غیرحضوری باید انجام شود؛ اما با توجه به الزامات شناسایی مشتری در مؤسسات مالی تا چند سال اخیر می‌بایست به‌صورت حضوری، احراز هویت انجام شود.
سامانه‌های بانک مرکزی
بانک مرکزی از نظر اجرایی نیز درزمینۀ احراز هویت چندین سامانه را پیاده‌سازی کرده است به اسم‌های نهاب و برنا که توضیحات آنها در زیر آورده شده است.
سامانه نظام هویت سنجی الکترونیکی بانکی (نهاب)
سامانه‌ای یکپارچه حاوی اطلاعات هویتی مشتریان است که تخصیص شماره شناسایی منحصربه‌فرد برای هر یک از افراد جامعه را در شبکه بانکی میسر می‌سازد. شهاب یا شناسه هویت الکترونیک بانکی، شناسه منحصربه‌فردی است که جهت شناسایی مشتریان بانکی به هریک از اشخاص حقیقی و حقوقی اختصاص می‌یابد.
پلتفرم برنا
این پلتفرم که در بستر بلاک‌چین طراحی‌شده توسط شرکت خدمات انفورماتیک زیر نظر بانک مرکزی توسعه داده شده است. طبق گفته این شرکت، برنا فعلاً برای احراز هویت و شناخت مشتری (KYC) به شکل بین‌بانکی، صدور و کنترل توکن و رمز ارز خدماتی را ارائه می‌دهد و در خصوص حسابرسی نیز خدمات پایه‌ای را پوشش می‌دهد.
مرکز توسعه تجارت الکترونیکی؛ سامانه احراز مشتریان تجارت الکترونیکی (امتا)
سامانه امتا، با هدف رفع نیاز کسب‌وکارهای الکترونیکی در خصوص شناسایی و احراز هویت مشتریان خود و همچنین تسهیل فرآیند تعامل مشتریان با کسب‌وکارها در بستری امن طراحی و پیاده‌سازی شده است. کسب‌وکارها بسته به نوع کالا و خدمتی که ارائه می‌دهند و همچنین براساس حجم فعالیتی که دارند نیازمند احراز مشتریان در سطوح مختلف هستند که در بستر این سامانه مدل‌های ورود مختلف از جمله رمز ایستا، پیامک ارزش‌افزوده و امضای دیجیتال تعریف و پیاده‌سازی شده است.
مرکز دولتی صدور گواهی الکترونیکی ریشه
مرکز دولتی صدور گواهی الکترونیکی ریشه بازوی اجرایی، سیاست‌گذاری و نظارتی زیرساخت کلید عمومی در کشور است که بر طبق آیین‌نامه ماده ۳۲ قانون تجارت الکترونیکی، مسئول صدور مجوز ایجاد، امضا، صدور و ابطال گواهی الکترونیکی مراکز صدور گواهی الکترونیکی میانی در زیرساخت کلید عمومی کشور است.
سامانه شاهکار
شبکه احراز هویت کاربران ایران (شاهکار)، سامانه‌ای است که زیر نظر سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی فعالیت می‌کند. این سامانه با هدف یکپارچه‌سازی و احراز اصالت سرویس‌گیرندگانِ سرویس‌های ارائه شونده توسط سرویس‌دهندگان طراحی و پیاده‌سازی شده است.
یکی از سرویس‌های معروف این سامانه، سرویس سیم‌کارت آن است که کارکرد آن، بررسی مالکیت سیم‌کارت است که با تطابق شماره تلفن با کد ملی مالک آن است. این سرویس در حال حاضر به‌صورت گسترده در شبکه بانکی و مالی و سایر بخش‌های مورد استفاده قرار گرفته است.
سامانه احراز هویت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (سماوا)
این سامانه به‌نوعی درگاه واحد هویت معتبر در فضای مجازی است که با وظیفه تطبیق کد ملی و شماره تلفن همراه افراد، از دیگر سامانه‌های احراز هویت برخط است. وزارت ارتباطات قصد دارد این سامانه را به عنوان محور احراز هویت در کشور معرفی کند و مقرر شده است که تمام راهکارهای هوشمندانه بر بستر آن ارائه شود.
سرویس احراز هویت غیرحضوری در سامانه ثنا
قوه قضاییه بر اساس ماده ۱۷۵ قانون آیین دادرسی کیفری که در سال ۱۳۹۲ تصویب شده است، موظف به ارسال ابلاغیه های قضایی با استفاده از سامانه های دیجیتالی می باشد. بر همین اساس، قوه قضاییه سامانه ثنا را جهت ثبت نام کاربران و احراز هویت آنها و اختصاص رمز شخصی برای هر کاربر برای دریافت ابلاغیه ها و برخی امور قضایی دیگر راه اندازی کرده است. احراز هویت در سامانه ثنا توسط اپراتورهای ارائه دهنده خدمات احراز هویت غیرحضوری مانند یوآیدی انجام می گردد.
فرایند احراز هویت سامانه سجام برای دریافت کد بورسی و همچنین احراز هویت سامانه ثنا برای کاربران جهت دریافت خدمات غیر حضوری قوه قضاییه به همکاری یوآیدی انجام می پذیرد. همچنین در سرویس احراز هویت صرافی رمز ارز نیز، یوآیدی فرایند تایید و احراز هویت کاربران صرافی های رمز ارز را دیجیتالیزه کرده است. یوآیدی فرایند احراز هویت دیجیتال را با استفاده از الگوریتم های هوش مصنوعی با دقت و به صورت بلادرنگ انجام می دهد.
