بازرسی کار یکی از بخش‌های اساسی سیستم اداری کار است که وظیفه‌ی اجرای قانون کار و انطباق مؤثر را بر عهده دارد. انصاف را در محل کار تضمین می‌کند و به توسعه اقتصادی کمک می‌کند. در اصل نهاد بازرسی کار ماهیتی دوگانه دارد. از یک سو بر اجرای مقررات قانونی به ویژه در مورد کارگران نظارت دارد. از سوی دیگر، بازرسی کار به ارائه‌ی اطلاعات و مشاوره و همچنین آموزش نیز می‌پردازد. این ماهیت دوگانه به این معنی است که سیستم های بازرسی کار نقش کلیدی در دنیای کار دارند. بازرسان کار هم به صورت دوره‌ای و هم به صورت موردی (در صورت تقاضای کارگر، کارفرما یا مراجع ذیربط) بر اساس وظایف قانونی خود از شرکت‌ها و کارگاه‌ها بازرسی می‌کنند. در این مطلب با حدود وظایف و اختیارات اداره بازرسی کار بیشتر آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.
مختصری درباره تاریخچه تشکیل بازرسی کار
طبق آثار مستند، اولین اقدامات مکتوب مربوط به بازرسی کار، در سال ۱۳۰۲ توسط والی سیستان و بلوچستان و کرمان و برای حمایت از کارگران قالیبافی به اجرا درآمده است. با این حال، اولین قانون کار در تاریخ ۲۸/۲/۱۳۲۵ تصویب و به صورت آزمایشی اجرا شد. در مرداد ماه سال ۱۳۲۵ وزارتخانه جدیدی به نام وزارت کار و تبلیغات تشکیل شد و مسئول اجرای این قانون شد. سپس در تیرماه سال ۱۳۲۸، اداره بازرسی کار و حفاظت فنی در سازمان وزارت کار با تصویب مجلس ایجاد شد و تا به امروز به کار خود ادامه داده است.
مهم‌ترین وظایف اداره بازرسی کار
مهم‌ترین وظایف اداره بازرسی کار طبق مادّه ۹۶ قانون کار جمهوری اسلامی ایران عبارتند از:
- نظارت بر اجرای قوانین کار به خصوص قوانین حمایتی مرتبط با کارهای سخت و زیان‌آور، مدت زمان کار، حقوق و دستمزد، رفاه کارگران، اشتغال زنان و نوجوانان.
- آموزش حفاظت ایمنی به کارگران، کارفرمایان و تمامی افرادی که در معرض خطرات و حوادث کار قرار دارند.
- تحقیق و بررسی در مورد حوادث کار در کارگاه‌ها و بررسی علل وقوع حوادث و ارائه راهکارهای پیشگیری از حوادث کار و اعلام نتایج به مراجع ذیربط.
- بازرسی از کارگاه‌ها به صورت مستمر و تذکر دادن برای رفع مشکلات، معایب و نواقص و تقاضای تعقیب متخلفان قانون در صورت نیاز.
- نظارت بر تشکیل کمیته‌های حفاظت فنی و بهداشت کار در کارگاه‌های مشمول قانون کار و پیگیری نسبت به تشکیل کمیته.
انواع وظایف و اختیارات اداره بازرسی کار
در بالا به بررسی کلی مهم‌ترین وظایف اداره بازرسی پرداختیم. در ادامه با حدود وظایف و اختیارات اداره بازرسی کار بیشتر آشنا خواهیم شد.
بازرسی ادواری کارگاه‌ها
یکی از وظایف بازرس کار این است که به صورت دوره و بر اساس یک برنامه زمان‌بندی شده از کارگاه‌ها بازدید کنید تا اطمینان حاصل شود که تمامی موارد قانونی در کارگاه‌ها رعایت می‌شود. بازرس پس از بازدید از کارگاه‌ها، اطلاعات را به نرم افزار بازرسی وارد می‌کند و در صورتی که نواقصی در کارگاه وجود داشته باشد، آن را به ریاست اداره گزارش می‌کند و سپس برای انجام کارهای قانونی ابلاغیه تنظیم می‌کند. درصورتی که یک کارگاه در سوابق خود نواقص عمده‌ای داشته باشد و در چندین گزارش، تخلفات آن ثبت شده باشد و نسبت به رفع مشکلات اقدامی انجام نداده باشد، کارفرما تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرد.
بازرسی موردی کارگاه‌ها
در بازرسی موردی، بازرس کار بر اساس چند دلیل کار بازرسی را انجام می‌دهد:
- شکایت از کارفرما یا کارگر؛
- تشخیص ریاست بازرسی اداره کار؛
- پروندههای مراجع حل اختلاف (تحقیق).
بازرس بعد از مراجعه به کارگاه و بررسی شکایت، تحقیقات لازم را انجام می‌دهد و گزارش را در نرم افزار بازرسی ثبت می‌کند و سپس به ریاست بازرسی ارائه می‌دهند تا به مراجع ذیربط ارسال شود.
بررسی حوادث ناشی از کار
در صورتی که از سوی کارفرما، کارگر، مراجع قضایی و انتظامی شورای اسلامی کار، کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار و سازمان تأمین اجتماعی اعلام شود که در یک کارگاه حادثه‌ای رخ داده، رئیس اداره بازرسی کار به بازرس دستور می‌دهد تا اقدامات لازم برای بررسی محل حادثه را انجام دهد. بازرس کار بعد از انجام کارهای اولیه و بررسی محل حادثه، در صورت نیاز به مراجع انتظامی یا قضایی مراجعه می‌کند تا پرونده را مطالعه کند، و در نهایت گزارش حادثه را تنظیم می‌کند و اطلاعات آن را در نرم افزار وارد می‌کند. سپس گزارش همراه با نامه‌ای با امضای مدیر کل یا افراد دارای حق امضا، به مراجع قضایی و انتظامی ارسال می‌شود.
بررسی صورت‌جلسات کمیته‌های حفاظت فنی و بهداشت کار
کمیته‌های حفاظت فنی و بهداشت کار با استناد به مادّه ۹۳ قانون کار و آیین‌نامه کمیته های حفاظت و بهداشت کار در دوره‌های حداقل یک ماهه و در کارگاه‌هایی برگزار می‌شود که بیش از ۲۵ کارگر دارند و یا، بنابر تشخیص بازرس کار یا کارشناس بهداشت، کمتر از ۲۵ کارگر دارند.
صورت‌جلسه‌های کمیته‌های حفاظت فنی و بهداشت کار به بازرس کار ارجاع داده می‌شود. بازرس با توجه به سوابق کارگاه و صورت‌جلست قبلی موارد را بررسی می‌کند و اگر نقصی را مشاهده کند، پس از ثبت نواقص در نرم افزار بازرسی، آن را به صورت مکتوب به کارفرما ابلاغ می‌کند. در صورتی که هیچ نقصی وجود نداشته باشد، وصول صورت‌جلسه را به صورت کتبی به کارفرما اعلام می‌کند.
بررسی نقشه‌های ساختمانی
طبق مادّه ۸۷ قانون کار، کارگاه‌ها قبل از اجرای نقشه‌های ساختمانی باید ابتدا تاییدیه اداره بازرسی کار را دریافت کنند. برای این کار، کارفرما ابتدا نقشه‌های اجرایی کارگاه را که مهندس ناظر آن‌ها را تایید کرده به بازرس کار ارائه می کند. بازرس کار بر اساس مادّه ۸۷ قانون کارف میزان هزینه‌ها را بر حسب کل متراژ زیربنا محاسبه می‌کند و به کارفرما اعلام می‌کند تا وی هزینه را به حساب ویژه‌ای مربوط به خزانه واریز کند و فیش ر به اداره کار ارائه دهد. بعد از دریافت فیش، بازرس کار شرایط عمومی کارگاه را با آیین نامه‌های حفاظتی و دستورالعمل‌های مربوطه مطابقت می‌دهد و در صورت وجود نواقص، آن‌ها را اعلام می‌کند. کارفرما بعد از رفع نواقص و اصلاح نقشه، مجدداً آن را به بازرس کار ارائه می‌دهد.
بازرس کار پس از آن که نقشه نهایی را تایید کرد، آن را ممهور به مهر اداره بازرسی کار می‌کند. یک نسخه از تصویر نقشه‌ها در بایگانی اداره بازرسی کار نگهداری می‌شود و اصل نقشه به کارفرما ارائه می‌شود.
بررسی مشاغل سخت و زیان‌آور
یکی دیگر از وظایف و اختیارات اداره بازرسی کار، بررسی مشاغل سخت و زیان‌آور طبق ماده ۵۲ قانون کار است. اگر شغل مورد بررسی، شرایط تعریف شده برای مشاغل سخت و زیان‌آور را داشته باشد، کارگر می‌تواند با مراجعه به دبیرخانه مشاغل سخت و زیان‌آور که در اداره کار قرار دارد، فرم‌های مربوطه را تکمیل کند و مدارک و مستندات را ارائه دهد.
و در پایان، امیدواریم این مطلب اطلاعات کاملی در مورد حدود وظایف و اختیارات اداره بازرسی کار ارائه داده باشد. فرایند احراز هویت سامانه روابط کار مدتی است که با همکاری وبسایت یوآیدی به صورت غیرحضوری انجام می شود. کاربران با انجام فرایند ثبت نام و احراز هویت سامانه روابط کار با یوآیدی و با استفاده از گوشی هوشمند، می توانند از خدمات حوزه روابط کار به صورت غیرحضوری و شبانه روزی استفاده نمایند. یوآیدی اولین سرویس احراز هویت دیجیتال در کشور است که فرایند احراز هویت کاربران را با الگوریتم های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین نظیر تشخیص چهره و تشخیص زنده بودن چهره کاربر انجام می دهد. فرایند احراز هویت غیرحضوری با یوآیدی به صورت آنی و با دقت بالای ۹۸ درصد انجام می پذیرد. برای دریافت مشاوره رایگان جهت احراز هویت کاربران خود با کارشناسان ما تماس بگیرید.
