در این مطلب از یوآیدی قرار است نگاهی اجمالی بر پولشویی داشته باشیم. این که پولشویی چیست؟ چگونه انجام می‌شود و پیامدهای پولشویی و عواقب ناگوار اقتصادی آن کدام است؟
کسب‌وکارهای جنایی سازمان یافته و بزرگ یا اشخاصی که به شکل گسترده به جرائم مالی می‌پردازند، با مشکلی اساسی مواجه‌اند. این مشکل آن است که آنها پول نقد بسیار زیادی به دست می‌آورند و لازم است که آن را پنهان کنند تا مراجع قانونی درباره آنها تحقیقاتی انجام ندهند.
آنها برای حل این مشکل، راه‌هایی برای پنهان کردن پولی که از فعالیت‌های غیرقانونی به دست آورده‌اند می‌یابند تا بتوانند آن را به روشی “تمیز” پس بگیرند. این کار پولشویی نامیده می‌شود. فرآیندی که سبب می‌شود کارهای مجرمانه، مشروع و قانونی به نظر برسد.
در این مقاله، مطالب بیشتری درباره فرآیند پولشویی مطرح کرده و بیشتر درباره دلایل اولیه‌ای که سبب می‌شود افراد اقدام به پولشویی کنند، چگونگی انجام آن، مبارزه با پولشویی و مثالهای واقعی آن صحبت می‌کنیم.
تعریف پولشویی
فرآیند غیرقانونی “تمیز کردن” مقادیر زیادی از پولی که با فعالیتی مجرمانه به دست آمده، پولشویی نامیده می‌شود. این فعالیت می‌تواند مواردی نظیر قاچاق مواد مخدر، یا تامین مالی تروریسم باشد. پولی که از فعالیت مجرمانه به دست می‌آید پولی کثیف است. پولشویان نیز افرادی هستند که خواسته یا ناخواسته سعی می‌کنند کاری کنند تا این پول، تمیز به نظر برسد.
پولشویی یک جرم مالی جدی است و بیشتر شرکت‌های حوزه مالی، سیاست‌های “ضدپولشویی” (AML) را برای پیشگیری از آن به کار می‌گیرند. پیامدهای پولشویی می‌تواند تاثیراتی اساسی بر صنایع مختلفی مانند بانکداری یا خدمات مالی داشته باشد. هیچ کس مقدار کل پولی که سالانه شستشو می‌شود را نمی‌داند، اما سازمان‌های مختلف تخمین زده‌اند که رقم آن در حدود صدها میلیارد دلار است.
چرا افراد پولشویی می‌کنند؟
از زمانی که ضرورت پولشویی پدید آمد، افراد مختلف راه‌هایی را برای انجام آن یافتند. مجرمان با کمک پولشویی می‌توانند اطمینان یابند از جرمی که انجام داده‌اند، پول به دست می‌آورند. ماجرا ساده است :
- پولشویان، پولی با مبدا مجرمانه دارند.
- آنها باید از هر راه ممکن استفاده کنند تا به نظر برسد این پول قانونی است و از راه اقتصادی قانونی به دست آمده است.
- وقتی پای مقدار زیادی سرمایه در میان است، معمولا مجرمان یکی از این سه گزینه را در ذهن دارند:
-
-
-
-
- سرمایه‌گذاری
- پنهان کردن
- استفاده فوری از آن.
-
-
-
- بازرسان باید رد پول را دنبال کنند تا ریشه آن را بیابند.
- به همین دلیل است که مجرمان می‌خواهند هر چه بیشتر و سریع‌تر، پول را جابجا کنند تا رد آن دنبال نشود. این دلیل اصلی اتفاق افتادن پولشویی است.
پولشویی چگونه صورت می‌گیرد؟
بیشتر راهبردها و تکنیک‌های پولشویی، سه گام پایه مشترک دارند. این سه گام عبارتند از :
- جای گیری
- لایه‌بندی
- یکپارچه‌سازی
هر یک از این سه گام می‌توانند فعالیت‌هایی بسیار پیچیده و ترکیبی را در بر گیرند. بیاید آنها را بیشتر توضیح دهیم:
جای گیری
مرحله‌ای است که پول کثیف و غیرقانونی، در سیستم‌های مالی قانونی، جای می‌گیرد. به این ترتیب مجرمان مالی، پول نقدی که از راهی نادرست به دست آمده است را از مبدا آن جابجا می‌کنند. در این مرحله، پول “شسته” می‌شود تا آماده فعالیت پولشویی شود. معمولا در این مرحله پول نقد به دارایی‌هایی تبدیل می‌شود که قانونی به نظر برسد.
لایه‌بندی
این دومین مرحله فرآیند پولشویی است که در آن، معاملات ترکیبی انجام می‌شود. این معاملات اغلب شامل معاملات برون مرزی است و هدف آن، فاصله گرفتن سرمایه‌ها از مبدا اصلی است. یک راه انجام این کار، خرید دارایی قابل جابجایی است. املاک یا ماشین‌های گران قیمت معمولا گزینه‌های مناسبی برای این کار هستند. این مرحله به مجرمان کمک می‌کند منبع اولیه پول غیرقانونی را پنهان کنند.
یکپارچه‌سازی
زمانی است که پول کثیف در اقتصاد جذب شده و به مجرم اولیه که آن را کسب کرده، سود می‌رساند. ممکن است آنها در یک کسب‌وکار قانونی سرمایه‌گذاری شود یا افراد با استفاده از آن شروع به انجام امور خیریه کنند یا مقادیر زیادی درآمد به خودشان پرداخت کنند. یکپارچه سازی باید با دقت زیادی از منابع مشروع انجام شود تا توضیحاتی مناسب درباره مبدا پول ارائه شود.
فرایند و پیامدهای پولشویی
پولشویی، فرایند قانونی‌سازی کارهای مجرمانه است. تکنیک‌ها و روش‌های مختلفی در طی قرن‌ها به کار رفته‌اند تا فرآیند پولشویی با موفقیت انجام شود. هر سه مرحله جای گیری، لایه‌بندی و یکپارچه‌سازی، همچنان در حال توسعه و تکامل هستند تا راهکارهای دفاعی برای خود بیابند.
فرایند کلاسیک پولشویی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ساختار بندی مقادیر زیادی از پول در مقادیر کوچک و با معاملات بانکی
- انجام سرمایه‌گذاری در کالاهای گران قیمتی نظیر طلا
- خرید و فروش املاک
به علاوه، اکنون مجرمان از فناوری‌های پیشرفته برای دستیابی به اهداف خود و پولشویی آنلاین استفاده می‌کنند. هر چند روش‌ها تغییر می‌کند اما این فرایند و پیامدهای پولشویی همیشه یکسان باقی می‌ماند.
تکنیک‌های رایج و پیامدهای پولشویی
چندین روش و تکنیک به صورت مشترک در شستشوی مقادیر قابل توجه پول استفاده می‌شوند. البته این کار به تلاش، مشاهده و توجه بسیار زیاد به جزئیات نیاز دارد. زیرا راهکارهای بیشتر و بیشتری برای ممنوعیت چنین فعالیت‌هایی اجرا می‌شوند. اما تکنیک‌های کلاسیک همچنان تا حد زیادی جواب می‌دهند. این تکنیک‌ها شامل موارد زیر است:
۱) پولشویی با استفاده از ارزهای مجازی
استفاده از رمزارزهایی مانند بیت کوین، اتریوم و غیره، یکی از راحت‌ترین روش‌های شستشوی پول هستند. زیرا آنها به هویت فرد وابسته نیستند و به کلید خصوصی متصل به یک حساب مرتبط هستند. نهادهای مالی درباره “همراهی سکه‌های کریپتو با جرائم سایبری و پولشویی” نگرانی‌هایی را در این زمینه مطرح می‌کنند.
۲) سیستم‌های پرداخت بی‌نام
روش‌های پرداخت مختلف از جمله کارت‌های هدیه، کارت‌های اعتباری پیش پرداخت و غیره در این روش به کار می‌روند. افراد می‌توانند از این روش‌ها برای خرید هر کالایی به روشی کاملا بی‌نام استفاده کنند. این کار نیازی به آشکار سازی هویت فرد ندارد، از این رو به فرایند پولشویی کمک می‌کند.
۳) کلاهبرداری با ایمیل‌های تجاری
هدف اصلی این مورد، کسب‌وکارهایی هستند که با تامین کنندگان خارجی کار می‌کنند و انتقال‌های فیزیکی انجام می‌دهند. مجرمان با استفاده از این روش‌های فیشینگ، حساب ایمیل یک شرکت را به خطر می‌اندازند تا انتقال‌های غیرمجاز انجام دهند.
انواع پولشویی
همانطور که قبلا اشاره کردیم، روش‌های مختلفی برای تمیز کردن ظاهری یک پول کثیف وجود دارد. تقریبا در همه موارد می‌توانید مراحل مشابهی را که پولشویان برای انجام این کار استفاده می‌کنند، مشاهده کنید. ساختار و طول این فرایندها اغلب بستگی به هر مورد خاص دارد.
مقامات دولتی و نهادهای مالی، این نوع اقدامات را به دقت مشاهده می‌کنند تا فعالیت‌های پولشویی را نمایان و آشکار کنند. در ادامه رایج‌ترین انواع پولشویی که احتمالا با آن مواجه شده‌اید را شرح می‌دهیم:
۱) شبکه‌های کنترل کننده پول نقد
این نوع از پولشویی در مقیاس جهانی انجام می‌شود. در این روش لازم است که گروهی از افراد در بخش‌های مختلف جهان و یک مدیر مالی متمرکز که همه معاملات را اجرا می‌کند، با یکدیگر تیم تشکیل دهند.
به این ترتیب آنها می‌توانند درخواست‌های مجرمانه را با کارمزدی مشخص دریافت کرده و انجام دهند و پول را منتقل کنند. فهمیدن روش کار این فرایند آسان است اما انجام آن دشوار است. ایده اصلی این است که یک شبکه توزیعی داشته باشیم. به این ترتیب مالک پول کثیف با مدیر تماس می‌گیرد و توضیح می‌دهد چه مقدار پول باید شسته شود.
۲) شبکه‌های نماینده
پولشویان متخصص از شبکه‌های نماینده استفاده می‌کنند. این گروه از افراد، نوعی از خدمات بانکی را برای گروه مجرم ارائه می‌کنند. هدف اصلی، جابجایی پول ارباب رجوع به یک مقصد نهایی از طریق معاملات مالی پیچیده است. انجام این کار بسیار دشوار است و به همین دلیل است که معمولا، از شرکت‌های پوششی مختلف برای دستیابی به آن استفاده می‌شود. تنها هدف این شرکتها، توزیع مجدد و ترکیب سرمایه‌هایی از منابع مختلف است.
۳) شبکه‌های پول دیجیتال
پیش از عصر دیجیتال، جابجایی پول از محلی به محل دیگر دشوار بود. همیشه هم ریسک این وجود داشت که افراد، با پول ناپدید شوند. اکنون به لطف فناوری‌هایی مانند دیفای فرستادن پول به فاصله‌ای طولانی، ساده‌تر است.
پولشویان حرفه‌ای از این فرصت استفاده کرده‌اند تا عملیات خود را به صورت آنلاین انجام دهند و مجموعه کاملی از ریسک‌های جدید را نیز به زندگی خود وارد کرده‌اند. زیرا نظارت بر معاملات آنلاین و اخطار درباره فعالیت‌های مشکوک، برای بانک‌ها و موسسات مالی بسیار آسان‌تر است. به همین دلیل است که عملیات‌هایی مانند دارک وب را راه‌اندازی کردند تا مقامات، سخت‌تر بتوانند رد معاملات را دنبال کنند.
۴) پولشویی از طریق رمزارز
این جدیدترین نوع پولشویی است. رمزارز طبق تعریف، نوع غیرمتمرکزی از پول مجازی است. رمزارز بیش از پیش در بسیاری از نقاط جهان در حال پذیرفته شدن است که تهدید پولشویی را نیز افزایش می‌دهد.
کنترل مبدا یا مقصد سرمایه‌های مربوط به آن، به دلیل رمزنویسی سطح بالایی که در این سیستم اجرا می‌شود، دشوار است. به این ترتیب بسیاری از پولشویان متخصص ترغیب می‌شوند تا از هر فرصتی برای استفاده از آنها، بهره ببرند و مثالهای واقعی زیادی در این باره وجود دارد.
مثالهایی از پولشویی و پیامدهای پولشویی
همانطور که در مثالهای بالا مشاهده کردیم، شستشوی پول برای مبهم کردن سرمایه تولید شده از فعالیت‌های غیرقانونی، کار رایجی است. فهرست کاملی از موارد کاربرد وجود دارد که در آن، افراد رایج‌ترین روش‌ها و تکنیک‌ها را به کار می‌برند و با موفقیت، پول را شستشو می‌دهند. رایج‌ترین صنایع برای این فعالیت‌ها، قاچاق مواد مخدر، اختلاس، قاچاق سلاح، و غیره هستند.
معمولا موارد پولشویی به ندرت در اخبار یک کشور مطرح می‌شوند. هر چند هر سال عملیات زیادی در این حیطه انجام می‌شود، اما افکار عمومی هنوز مطلب زیادی درباره آن نشنیده است.
اما تحقیق در هر یک از اخبار، بی‌شمار داستان جالب را پیش رویتان می‌آورد از جمله مورد “اینفلوئنسر نیجریه‌ای” که اوایل امسال، پذیرفت که پولشویی انجام داده است. اقدامات مرجع راهبرد امور مالی انگلستان (FCA) علیه NatWest به دلیل قصور در پیشگیری از پولشویی و داستان باورنکردنی OneCoin که تبدیل به یک مجموعه پادکست جذاب شد.
تاثیرات پولشویی
طرح‌های موثر پولشویی، می‌توانند پیامدهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی داشته باشند. پولشویی تاثیراتی منفی بر کسب‌وکارها و جوامع دارد. با توجه به مقیاس جرم، ممکن است اقتصاد را تخریب کند، بخش بانکداری را ضعیف کند و اعتماد به فناوری‌های جدیدی مانند رمزارز را از بین ببرد.
به همین دلیل است که بخش‌های دولتی و نهادهای مرتبط باید از هر روشی برای پیشگیری از این نوع فعالیت‌ها استفاده کنند. مهم‌تر از این، کسب‌وکارهای خصوصی نیز از عملیات پولشویی آسیب جدی دیده‌اند.
لازم است همه پیامدهای این فرایندها در حوزه‌های دولتی و خصوصی در نظر گرفته شوند. این کار بر اقتصاد کشور و رفاه اجتماعی آن تاثیر می‌گذارد. فعالیت‌های پولشویی، بخش‌های خصوصی مشروع را تحلیل می‌برند و موجب بی‌ثباتی و انحراف اقتصادی و زیان در درآمد و اعتبار شرکتها می‌شوند.
عمل پولشویی چیست؟
قانون کنترل پولشویی در ۱۹۸۶ در کنگره امریکا تصویب شد که پولشویی را یک جرم فدرال تعریف کرد. این اولین بار بود که پولشویی واقعا به عنوان یک جرم تعریف شد. این عمل از دو بخش اصلی تشکیل می‌شود :
- بخش اول مانع از مشغولیت افراد به هر نوع معامله به وجود آمده از جرمی خاص است. همچنین طبق قانون لازم است افراد، منبع سرمایه را بدانند یا مالکیت یا کنترل آن را تایید کنند.
- بخش دوم، مانع از خرج کردن بیش از ۱۰۰۰۰ دلار پولی که از فعالیت‌های غیرقانونی خاصی به دست آمده می‌شود. به این ترتیب مجازات‌هایی ناچیزتر از پولشویی برای آن تعیین شده است.
پیامدهای پولشویی
کشورهای مختلف اقدامات متفاوتی برای مقابله با پولشویی دارند. همان طور که مشاهده کردیم، پولشویی می‌تواند تاثیرات منفی بسیاری بر اقتصاد کشور و رفاه اجتماعی آن داشته باشد. بنابراین دولت‌ها باید به دنبال مجازاتی متناسب با این جرم باشند. مثلا در انگلیس مجازات زندانی تا ۱۴ سال یا مجازات‌های بیشتر در انتظار افرادی با این جرم است.
همچنین ممکن است مجازات آن بستگی به مقدار پولی باشد که در این جرم رد و بدل شده است. در امریکا، ممکن است شخص مجازات ۲۰ سال زندان و جریمه‌ای تا ۵۰۰۰۰۰ دلار یا دو برابر دارایی شامل در این عملیات را دریافت کند.
آیا پولشویی یک جرم فدرال است؟
در امریکا پولشویی تا سال ۱۹۸۶ رسما به عنوان یک جرم فدرال شناخته نشده بود. پیش از آن، دولت باید جرم مرتبط با پولشویی را با توجه به هر پرونده، تحت پیگرد قانونی قرار دهد. در این سال ماده کنترل پولشویی اجرایی شد و سپس مراجع قانونی توانستند ثروت مربوط به آن را با اثبات این‌که پنهان کاری انجام شده است، مصادره کنند. این روند تاثیرات مثبتی بر پیشگیری از انجام فعالیت‌هایی مانند قاچاق مواد بر مجرمان اصلی داشته است.
پیشگیری از پولشویی با تایید هویت
لازم است فرایند پولشویی و پیامدهای پولشویی را کاملا متوجه شویم و بهترین روش‌ها را برای پیشگیری و مبارزه با آسیب احتمالی به دولت‌ها، نهادهای مالی و جامعه انجام دهیم. خوشبختانه بیشتر کشورها مجموعه قوانین، سیاست‌ها و مقرراتی دارند که نهادهای مالی و شرکت‌های شامل در امور مالی می‌توانند از آنها برای نظارت بر مشتریان خود و پیشگیری از جرم مالی، استفاده کنند. آنها با کمک به اجرای مقررات ضد پولشویی که فعالیت‌های مختلفی را در بر می‌گیرد، این کار را انجام می‌دهند.
شرکت‌های مختلف مانند بانک‌ها و موسسات مالی، برنامه‌های تبعیت از قوانین ضدپولشویی را برای اجتناب از ریسک‌ها و انجام کار خود به امن‌ترین روش ممکن اجرا می‌کنند. نقطه شروع این تبعیت از قوانین در جهان دیجیتال، تایید هویت آنلاین است.
لازم است هنگام پذیرش ارباب رجوع جدید، همه بررسی‌های مربوط به AML انجام شود و به درستی گزارش داده شوند. به همین دلیل است که باید راهکار درستی برای کمک به دستیابی به این هدف در شرکت، انتخاب شود.
بسیاری از شرکتها مانند یوآیدی در تلاش برای ایجاد اعتماد آنلاین هستند و جهان دیجیتال را با ابزارها تبدیل به مکان امن‌تری می‌کنند. در صورتی که نگاهی به راهکار تبعیت از قوانین KYC و AML که داشته باشید که به گروه شما کمک می‌کند از فعالیت‌های مشکوک پیشگیری کنید، مبارزه موثری با کلاهبرداری انجام دهید و پولشویی را پیش از رخ دادن آن متوقف کنید.
