سرقت هویت یکی از جدی‌ترین تهدیدات دنیای مدرن است که می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای قربانیان داشته باشد. با پیشرفت فناوری، سرقت هویت دیجیتالی نیز به یکی از روش‌های رایج برای دسترسی غیرمجاز به حساب‌های بانکی، شبکه‌های اجتماعی و حتی اطلاعات سازمانی تبدیل شده است. در این مقاله، به بررسی انواع سرقت هویت، روش‌های پیشگیری و راه‌های مقابله با این تهدید خواهیم پرداخت.
سرقت هویت چیست؟
سرقت هویت زمانی اتفاق می‌افتد که یک فرد بدون اجازه، اطلاعات شخصی یا مالی شخص دیگری را برای اهداف متقلبانه به دست آورده و از آن سوء استفاده کند. این اطلاعات می‌تواند شامل نام، شماره تأمین اجتماعی، شماره کارت اعتباری، اطلاعات بانکی و حتی حساب‌های آنلاین باشد.
تأثیرات سرقت هویت
سرقت هویت می‌تواند عواقب گسترده‌ای داشته باشد که هم افراد و هم کسب‌وکارها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برخی از این تأثیرات شامل موارد زیر هستند:
- خسارات مالی: مجرمان می‌توانند با استفاده از اطلاعات دزدیده شده، خریدهای غیرمجاز انجام دهند، وام بگیرند یا از حساب بانکی قربانی برداشت کنند.
- آسیب به اعتبار مالی: قربانی ممکن است با بدهی‌های ناخواسته، کاهش امتیاز اعتباری و مشکلات در دریافت وام یا خدمات مالی مواجه شود.
- مشکلات قانونی و اداری: اثبات بی‌گناهی و بازیابی هویت ممکن است پیچیده و زمان‌بر باشد. قربانیان اغلب مجبور به پیگیری‌های قانونی و مکاتبات متعدد برای بازگرداندن اعتبار خود هستند.
- عوارض روحی و روانی: تجربه سرقت هویت می‌تواند استرس، اضطراب و احساس ناامنی شدیدی ایجاد کند، زیرا فرد متوجه می‌شود که اطلاعات شخصی‌اش در دسترس افراد سودجو قرار گرفته است.
به صورت کلی، سرقت هویت یکی از تهدیدهای جدی در دنیای دیجیتال امروز محسوب می‌شود و آگاهی از روش‌های پیشگیری و مقابله با آن برای محافظت از اطلاعات شخصی ضروری است.
تفاوت سرقت هویت سنتی و سرقت هویت دیجیتالی
سرقت هویت به طور کلی به دو شکل سنتی و دیجیتالی انجام می‌شود. هر یک از این روش‌ها دارای ویژگی‌های خاصی هستند که در نحوه سرقت اطلاعات، ابزارهای مورد استفاده، میزان خطر و تأثیرات بر قربانی تفاوت دارند. در ادامه، این دو نوع سرقت هویت را از جنبه‌های مختلف مقایسه می‌کنیم:
۱. تفاوت سرقت هویت سنتی و سرقت هویت دیجیتالی در روش‌های سرقت اطلاعات
در سرقت هویت سنتی:
استفاده از مدارک فیزیکی مانند کارت‌های شناسایی، گواهینامه رانندگی، پاسپورت، صورت حساب‌های بانکی و رسیدهای خرید.
دزدیدن کیف پول، نامه‌ها و اسناد شخصی برای به دست آوردن اطلاعات حساس.
جعل هویت از طریق ایجاد مدارک شناسایی تقلبی.
سرقت از طریق فیشینگ تلفنی، جایی که فرد کلاهبردار خود را به عنوان یک سازمان رسمی معرفی می‌کند و اطلاعات را مستقیماً از قربانی دریافت می‌کند.
سرقت هویت دیجیتالی:
استفاده از حملات سایبری مانند هک کردن حساب‌های بانکی، ایمیل، شبکه‌های اجتماعی و داده‌های ذخیره شده در فضای ابری.
فیشینگ ایمیلی و پیامکی، جایی که مجرمان لینک‌های مخرب ارسال می‌کنند و کاربر را فریب می‌دهند تا اطلاعات ورود خود را فاش کند.
سرقت اطلاعات از طریق بدافزارها، کی‌لاگرها (Keyloggers) و باج‌افزارها که روی دستگاه قربانی نصب شده و اطلاعات را ثبت می‌کنند.
نفوذ به داده‌های سازمانی و سرقت اطلاعات هویتی مشتریان از پایگاه‌های داده.
استخراج اطلاعات از طریق شبکه‌های وای‌فای عمومی ناامن.
۲. تفاوت سرقت هویت سنتی و سرقت هویت دیجیتالی از نظر ابزارهای مورد استفاده
در سرقت هویت سنتی:
- دزدی اسناد کاغذی و فیزیکی
- جعل مدارک
- شنود مکالمات تلفنی
- استفاده از روش‌های فریبکاری حضوری
در سرقت هویت دیجیتالی:
- بدافزارها، کی‌لاگرها و باج‌افزارها
- حملات فیشینگ و اسپوفینگ (جعل هویت آنلاین)
- سوءاستفاده از رمزهای عبور ضعیف یا لو رفته
- نفوذ به سیستم‌های امنیتی ضعیف
۳. تفاوت سرقت هویت سنتی و سرقت هویت دیجیتالی از نظر میزان خطر و گستردگی تأثیرات
سرقت هویت سنتی:
معمولاً تأثیر آن محدود به یک یا چند حساب بانکی یا کارت اعتباری است.
بازیابی اطلاعات و حل مشکلات معمولاً زمان کمتری نسبت به سرقت دیجیتال می‌برد.
نیاز به دسترسی فیزیکی به مدارک دارد، بنابراین وقوع آن دشوارتر است.
سرقت هویت دیجیتالی:
می‌تواند به سرعت به چندین حساب آنلاین و حتی هویت کامل یک فرد گسترش یابد.
اطلاعات به سرقت رفته می‌تواند در دارک وب فروخته شود و افراد مختلف از آن سوء استفاده کنند.
بازیابی حساب‌ها و اصلاح آسیب‌های مالی و اعتباری ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد.
مجرمان می‌توانند به صورت ناشناس فعالیت کنند و ردیابی آن‌ها دشوار است.
۴. تفاوت سرقت هویت سنتی و سرقت هویت دیجیتالی از نظر نحوه پیشگیری و مقابله
برای جلوگیری از سرقت هویت سنتی:
- اسناد مهم را در مکان‌های امن نگهداری کنید.
- رسیدها، صورت‌حساب‌های بانکی و مدارک حساس را قبل از دور انداختن، خرد کنید.
- از افشای اطلاعات شخصی به تماس‌های مشکوک خودداری کنید.
- گزارش سرقت اسناد هویتی را فوراً به مراجع قانونی بدهید.
در مقابل، برای جلوگیری از سرقت هویت دیجیتالی:
- از رمزهای عبور قوی و احراز هویت دو مرحله‌ای (۲FA) استفاده کنید.
- ایمیل‌های مشکوک و لینک‌های ناآشنا را باز نکنید.
- نرم‌افزارهای امنیتی و آنتی‌ویروس را به‌روز نگه دارید.
- در سایت‌های حساس (مانند بانکداری آنلاین) از وای‌فای عمومی استفاده نکنید.
- داده‌های حساس را فقط در پلتفرم‌های ایمن و رمزگذاری‌شده ذخیره کنید.
سرقت هویت سنتی بیشتر به استفاده از روش‌های فیزیکی برای دستیابی به اطلاعات قربانی متکی است، در حالی که سرقت هویت دیجیتالی با پیشرفت فناوری به یک تهدید گسترده‌تر و پیچیده‌تر تبدیل شده.
در دنیای امروزی، مجرمان سایبری می‌توانند با یک حمله سایبری، اطلاعات هزاران نفر را به طور همزمان به سرقت ببرند. در نتیجه، محافظت از اطلاعات شخصی در فضای دیجیتال اهمیت بیشتری نسبت به گذشته دارد و نیازمند اقدامات امنیتی پیشرفته‌تر است.
مقاله پیشنهادی: احراز هویت چیست
انواع سرقت هویت
دزدی هویت عبارتی کلی و جامع است و هر موردی را که کسی اطلاعات شخصی شما را سرقت کند، در بر می‌گیرد. برای مثال زمانی که فردی شماره ملی شما را سرقت و از آن برای ایجاد حساب کاربری جدید، خرید یا ارتکاب جرم استفاده می‌کند. انواع سرقت هویت را می‌توان در این موارد خلاصه کرد:
- سرقت هویت مالی:
این نوع سرقت زمانی اتفاق می‌افتد که کلاهبردار بدون اجازه از اطلاعات بانکی، کارت‌های اعتباری یا سایر جزئیات مالی شما برای برداشت پول، دریافت وام، انجام خریدهای آنلاین یا سوءاستفاده از اعتبار شما استفاده می‌کند.
- سرقت هویت پزشکی:
در این حالت، فرد مجرم با استفاده از اطلاعات پزشکی شما، خدمات درمانی دریافت می‌کند یا هزینه‌های پزشکی را به نام شما ثبت می‌کند.
- سرقت هویت دیجیتالی:
این شامل جعل حساب‌های کاربری در شبکه‌های اجتماعی، دسترسی غیرمجاز به ایمیل و حساب‌های آنلاین شخصی، همچنین استفاده از روش‌هایی مانند فیشینگ و سایر کلاهبرداری‌های اینترنتی برای به دست آوردن اطلاعات شماست.
- سرقت هویت کیفری:
مجرمان در این نوع سرقت از اطلاعات هویتی دیگران برای ارتکاب جرایم استفاده می‌کنند، که می‌تواند منجر به مشکلات قانونی جدی برای قربانی شود.
- سرقت هویت مالیاتی:
این زمانی رخ می‌دهد که فردی از اطلاعات شخصی شما برای ثبت اظهارنامه مالیاتی جعلی یا دریافت بازپرداخت مالیاتی به نام شما استفاده می‌کند.
- سرقت هویت بیمه‌ای:
در این روش، شخصی با استفاده از اطلاعات شما اقدام به دریافت خدمات بیمه‌ای، مانند بیمه خودرو یا بیمه سلامت می‌کند.
- سرقت هویت کودکان:
متاسفانه، اطلاعات شخصی کودکان نیز مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد و برای باز کردن حساب‌های بانکی، دریافت وام یا انجام فعالیت‌های غیرقانونی استفاده می‌شود.
- سرقت هویت اجتماعی:
در این نوع، فرد کلاهبردار از اطلاعات شما برای دریافت مزایای تأمین اجتماعی، کمک‌های دولتی یا سایر مزایای اجتماعی سوءاستفاده می‌کند.
همانطور که می‌بینید، سرقت هویت اشکال مختلفی دارد و مجرمان همواره به دنبال راه‌های جدیدی برای سوءاستفاده از اطلاعات شخصی افراد هستند. هوشیاری و محافظت از اطلاعات شخصی در برابر این تهدیدات بسیار مهم است.
سرقت هویت دیجیتالی چیست و چگونه رخ می‌دهد؟
سرقت هویت دیجیتالی به معنای استفاده غیرمجاز از اطلاعات شخصی افراد در محیط آنلاین به منظور کلاهبرداری، دسترسی غیرقانونی به حساب‌های کاربری و انجام فعالیت‌های متقلبانه است.
در این نوع سرقت، مجرمان سایبری می‌توانند به طیف وسیعی از اطلاعات حساس دسترسی پیدا کنند و از آن‌ها سوء استفاده نمایند. این اطلاعات شامل نام کاربری، رمز عبور، آدرس ایمیل، شماره تلفن، اطلاعات کارت‌های بانکی و حتی جزئیات کامل هویت فرد می‌شود.
روش‌های متداول سرقت هویت دیجیتالی:
- فیشینگ (Phishing):
یکی از رایج‌ترین روش‌ها، ارسال ایمیل‌ها، پیامک‌ها یا لینک‌های جعلی است که ظاهری قانونی و معتبر دارند. هدف از این پیام‌ها فریب دادن افراد برای وارد کردن اطلاعات حساس خود در وب‌سایت‌های تقلبی یا افشای آن‌ها به طور مستقیم است.
مقاله پیشنهادی: فیشینگ چیست و انواع آن کدام است
- جعل حساب‌های کاربری:
مجرمان با ساختن پروفایل‌های تقلبی در شبکه‌های اجتماعی یا سایر سرویس‌های آنلاین، خود را به جای شخص دیگری جا می‌زنند و از این طریق به کلاهبرداری یا جمع‌آوری اطلاعات می‌پردازند.
دسترسی غیرمجاز به ایمیل و حساب‌های آنلاین:
استفاده از رمزهای عبور ضعیف و قابل حدس زدن یا لو رفتن اطلاعات ورود به سیستم، به مهاجمان این امکان را می‌دهد که به حساب‌های ایمیل، حساب‌های بانکی آنلاین، شبکه‌های اجتماعی و سایر پلتفرم‌های آنلاین دسترسی پیدا کنند.
- نرم‌افزارهای مخرب (Malware):
بدافزارها برنامه‌هایی هستند که به طور مخفیانه بر روی سیستم کاربر نصب می‌شوند و می‌توانند اطلاعات حساس او را، از جمله رمزهای عبور و اطلاعات بانکی، به سرقت ببرند. این نرم‌افزارها ممکن است از طریق ایمیل‌های آلوده، وب‌سایت‌های مخرب یا دانلودهای ناامن منتشر شوند.
- حملات مهندسی اجتماعی (Social Engineering):
در این روش، کلاهبرداران با استفاده از ترفندهای روانشناختی و فریب دادن افراد از طریق تماس‌های تلفنی، پیام‌های جعلی یا تعاملات آنلاین، آن‌ها را متقاعد به افشای اطلاعات شخصی خود می‌کنند.
- نقض داده‌ها:
حملات سایبری به سازمان‌ها و شرکت‌هایی که حجم زیادی از اطلاعات شخصی را نگهداری می‌کنند، می‌تواند منجر به افشای گسترده این اطلاعات و در نتیجه افزایش خطر سرقت هویت دیجیتالی شود.
چگونه از سرقت هویت محافظت کنیم؟
سرقت هویت یکی از رایج‌ترین جرایم سایبری است که می‌تواند پیامدهای مالی، حقوقی و شخصی شدیدی داشته باشد. با رعایت نکات امنیتی و پیشگیری از روش‌های سوءاستفاده، می‌توان تا حد زیادی از این خطر جلوگیری کرد.
راهکارهای پیشگیری از سرقت هویت دیجیتالی:
- استفاده از رمزهای عبور قوی و منحصربه‌فرد:
برای هر حساب آنلاین خود از رمز عبوری پیچیده و متفاوت استفاده کنید که شامل ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نمادها باشد.
- فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای (۲FA):
این لایه امنیتی اضافی، حتی اگر رمز عبور شما لو برود، از دسترسی غیرمجاز به حساب‌هایتان جلوگیری می‌کند و مانع از بروز نشت اطلاعات و در نتیجه، احراز هویت جعلی مهاجمان می‌شود.
- پرهیز از کلیک روی لینک‌های مشکوک:
هرگز روی لینک‌های موجود در ایمیل‌ها، پیامک‌ها یا پیام‌های شبکه‌های اجتماعی از منابع ناشناس یا غیر معتبر کلیک نکنید.
- عدم به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات حساس:
از به اشتراک گذاشتن اطلاعات شخصی و مالی خود در شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های متفرقه خودداری کنید.
- به‌روزرسانی منظم نرم‌افزارها:
سیستم عامل، مرورگر وب و نرم‌افزارهای امنیتی خود را به طور مرتب به‌روزرسانی کنید تا از آخرین وصله‌های امنیتی بهره‌مند شوید.
- استفاده از آنتی‌ویروس معتبر:
یک نرم‌افزار آنتی‌ویروس قوی و به‌روز را بر روی تمام دستگاه‌های خود نصب کنید.
- احتیاط در استفاده از وای‌فای عمومی:
هنگام استفاده از شبکه‌های وای‌فای عمومی، از انجام تراکنش‌های مالی یا ورود به حساب‌های حساس خودداری کنید یا از VPN استفاده نمایید.
- بررسی دوره‌ای حساب‌های آنلاین:
به طور منظم فعالیت حساب‌های بانکی، کارت‌های اعتباری و سایر حساب‌های آنلاین خود را بررسی کنید و در صورت مشاهده هرگونه فعالیت مشکوک، فوراً آن را گزارش دهید.
سرقت هویت دیجیتالی یک تهدید جدی است که می‌تواند منجر به خسارات مالی و اعتباری قابل توجهی برای قربانیان شود. افزایش آگاهی در مورد روش‌های وقوع این جرم و رعایت نکات امنیتی می‌تواند به طور موثری از شما در برابر این خطرات محافظت کند.
سخن پایانی:
وب سرویس احراز هویت یوآیدی امکان احراز هویت غیرحضوری را برای سامانه‌های مختلف فراهم کرده است. این خدمات به سازمان‌ها و کسب و کارها کمک می‌کند تا فرآیندهای احراز هویت کاربران خود را به صورت آنلاین، سریع و با دقت بالا انجام دهند، از صورت گرفتن احراز هویت‌های جعلی ممانعت کنند، هزینه‌ها را کاهش داده و تجربه کاربری بهتری ارائه دهند.
برای استفاده از سرویس های احراز هویت در کسب‌وکار خود، از طریق فرم با کارشناسان یوآیدی ارتباط بگیرید.
سوالات متداول
اگر تراکنش‌های مالی مشکوک، پیامک‌های تأیید برای ورودهای ناشناس، تغییرات غیرمجاز در حساب‌های کاربری یا دریافت اخطارهای اعتبارسنجی را مشاهده کردید، ممکن است قربانی سرقت هویت شده باشید.
سرقت هویت سنتی شامل دزدیدن اسناد فیزیکی مانند کارت‌های شناسایی و اطلاعات بانکی است، در حالی که سرقت هویت دیجیتالی از طریق روش‌هایی مانند فیشینگ، بدافزار و هک کردن اطلاعات آنلاین انجام می‌شود.
بله، احراز هویت چندمرحله‌ای (MFA) امنیت حساب‌ها را افزایش داده و احتمال دسترسی غیرمجاز را کاهش می‌دهد، اما به تنهایی کافی نیست و باید همراه با سایر روش‌های امنیتی استفاده شود.
