محل کار، به خصوص محیط‌های صنعتی، می‌تواند برای کارگران خطرناک باشد. عوامل متعددی وجود دارند که باعث بروز حوادث می‌شوند، از عدم رعایت نکات ایمنی گرفته تا استفاده نادرست از ابزارها و کار با مواد سمی و خطرناک. همچنین متغیرهای زیادی وجود دارد که می تواند در یک حادثه محل کار نقش داشته باشد یا بر آن تأثیر بگذارد. اگر کارگری در این میان دچار حادثه شود، سوالات متعددی هم برای کارگر و هم برای کارفرما به وجود می‌آید که ما در این مطلب تصمیم داریم به مهم‌ترین آن‌ها بپردازیم. با ما همراه باشید تا در این مقاله به سوالات متداول در مورد حوادث ناشی از کار پاسخ دهیم.
- حادثه ناشی از کار به چه حوادثی گفته می‌شود؟
حوادث ناشی از کار به اتفاقات پیش‌بینی نشده‌ای گفته می‌شود که حین کار اتفاق می‌افتند و باعث صدمات شغلی مرگبار و غیر مرگبار می‌شود.
- تعریف صندوق تأمین اجتماعی از حادثه ناشی از کار چیست؟
بر اساس مادّه ۶۰ قانون تأمین اجتماعی، حوادث ناشی از کار به حوادثی گفته می‌شود که «حین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه شده اتفاق می‌افتد». اما منظور از حین انجام کار در این تعریف چیست؟ این عبارت به معنی تمامی زمان‌های زیر است:
- بیمه شده در کارگاه یا موسسات وابسته یا ساختمان‌ها و محوطه آن مشغول کار باشد؛
- به دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه عهده‌دار انجام ماموریتی باشد؛
- زمانی گه کارگر به درمانگاه و یا بیمارستان و یا برای معالجات درمانی و توانبخشی مراجعه کرده باشد؛
- زمانی که بیمه شده در حال رفت و برگشت از منزل به کارگاه در ساعت‌های عادی باشد؛
- حوادثی که برای بیمه شده حین اقدام برای نجات سایر بیمه شدگان و مساعدت به آنان اتفاق می‌افتد.
- تعریف خطر از نظر علم ایمنی چیست؟
خطر از نظر علم ایمنی به شرایطی اطلاق می‌شود که پتاسیل صدمه زدن به افراد، خسارت زدن به تجهیزات و ساختمان‌ها و از بین بردن مواد را دارد و می‌تواند باعث کاهش عملکرد یا قدرت شود.
- منظور از ایمنی در کار چیست؟
ایمنی به شرایطی گفته می‌شود که در آن از موقعیت‌هایی می‌توان گریخت که منجر به مرگ، جراحت، بیماری‌های شغلی، صدمه و خسارت به اموال و تجهیزات می‌شود. در واقع ایمنی شرایطی است به کمک آن می‌توان منابع انسانی را از مشکلاتی مصون می‌دارد که سلامت او را به خطر می‌اندازد.
- ضریب تکرار حادثه چیست؟
ضریب تکرار حادثه (Injury Frequency Rates) به تعداد آسیب‌هایی گفته می‌شود که باعث آسیب‌های ناتوان‌کننده در تعداد معین ساعات کاری کارگران در یک سال می‌شود و موجب زمان از دست رفتن کاری می‌شود.
- ضریب شدت حادثه چیست؟
ضریب شدت حادثه (Injury Severity Rate) به تعداد روزهای کاری گفته می‌شود که در اثر بروز حادثه در تعداد معین ساعات کاری کارگران در یک سال از دست رفته‌اند.
- در صورت بروز حوادث ناشی از کار، مسئولیت کیفری آن بر عهده چه کسی است؟
بر اساس نظر بازرسان کار و کارشناسان رسمی دادگستری و همچنین طبق رأی قضایی، مسئولیت کیفری حادثه بر عهده مقصر یا مقصرین حادثه است. طبق مادّه ۹۵ قانون کار، اجرای مقررات و ضوابط فنی و بهداشتی در حین کار بر عهده کارفرما و یا مسئولین واحدهایی است که در مادّه ۸۵ قانون کار به آن اشاره شده است. اگر حادثه‌ای به علت عدم رعایت قوانین از سوی کارفرما یا مسئولان واحد اتفاق بیفتد، کارفرما یا مسئول واحد از نظر کیفری و حقوقی مسئول شناخته می‌شوند و مجازات‌هایی برای آن‌ها در نظر گرفته شده است.
- مراحل بررسی حوادث ناشی از کار چیست؟
حوادث ناشی از کار به صورت مرحله به مرحله عبارتند از:
- گردآوری اطلاعات و تشکیل بانک داده به کمک ابزارهای تخصصی آماری؛
- تجزیه و تحلیل متغیر با استفاده از شیوه‌های آمار توصیفی؛
- . استفاده از آزمون‌های آماری برای تحلیل دقیق صدمه‌های ناشی از کار؛
- تعیین نرخ ضریب و ارائه راه حل‌های مورد نیاز برای کاهش حوادث ناشی از کار باتوجه به عوامل آسیب زا.
- تقاضای بررسی حوادث ناشی از کار شامل چه مواردی می‌شود؟
برای تقاضای بررسی حوادث ناشی از کار، باید مراحلی طی شود که در زیر به آن اشاره می‌کنیم:
قدم اول: ابتدا شخص آسیب دیده و یا اولیای دم او برای طرح داد‌خواست یا شکواییه به مراجع قضایی رجوع می‌کنند.
قدم دوم: در وهله دوم، شکواییه‌ی شخص حادثه دیده یا اولیای دم او توسط مقام قضایی و انتظامی بررسی می‌شود.
قدم سوم: اولیای دم و یا شخص حادثه دیده برای تشکیل پرونده ابتدا به کلانتری مراجعه می‌کند و سپس برای اخذ نظریه به اداره‌های پزشکی قانونی، کار و امور اجتماعی مراجعه می‌کنند.
قدم چهارم: شخص حادثهدیده باید برای مطالعه پرونده و تحقیق و بررسی صحنه‌ی حادثه به واحد بازرسی کار اداره کل کار امور اجتماعی استان و اداره شهرستان مراجعه کند و نامه کلانتری را برای اعمال تحقیقات، ارائه دهد.
قدم پنجم: اداره کل کار وامور اجتماعی استان یا اداره شهرستان باید گزارش انجام شده را برای ابلاغ نظریه بازرس کار و صدور رای به کلانتری تحویل دهد.
- هنگام وقوع آسیب در محل کار، وظیفه کارفرما در مقابل شخص حادثه دیده چیست؟
- طبق مادّه ۶۵ قانون تامین اجتماعی، کارفرما موظف است هنگام وقوع حوادث ناشی از کار، اقدامات لازم را برای جلوگیری از تشدید وضع شخص آسیب دیده انجام دهد.
- براساس تبصره‌ی مادّه ۹۵ قانون کار، کارفرما یا مسئولان واحدهایی که در مادّه ۸۵ به آن‌ها اشاره شده است، باید تمام حوادث ناشی از کار را طبق فرمی که وزارت کار و امور اجتماعی ارائه دهند، در دفتری ثبت کنند و به صورت کتبی تمامی اتفاقات را به اداره کار و امور اجتماعی محل گزارش دهند.
طبق مادّه آیین نامه ۹ حفاظتی کارگاه‌های ساختمانی و مادّه ۶۵ قانون تامین اجتماعی، سرپرست و یا کارفرما باید ظرف سه روز کاری تمامی حوادث پیش آمده را به صندوق تامین اجتماعی محل اطلاع دهد و فرم ویژه حادثه را تکمیل و ارائه کند.
- براساس قانون تامین اجتماعی، شخص حادثهدیده از چه خدمات درمانی می‌تواند استفاده کند؟
طبق مادّه ۵۴ قانون تامین اجتماعی، تمامی افراد بیمه شده و خانواده آن‌ها می‌توانند از تمامی خدمات پزشکی استفاده کنند که برعهده صندوق تامین اجتماعی است. این خدمات شامل: درمان سرپایی، بیمارستانی، انجام آزمایش‌های طبی و تحویل داروهای شخص آسیب دیده است.
- بیمه مسئولیت مدنی حوادث ناشی از کار چیست و شامل چه تعهداتی از سوی بیمه‌گر است؟
این نوع از بیمه، خسارت وارد شده به شخص آسیب دیده را پوشش می‌دهد.
- آیا برای بررسی حوادث ناشی از کار توسط بازرسان، طرفین ملزم به پرداخت هزینه‌ای هستند؟
اقدامات لازم برای بررسی حوادث ناشی از کار توسط بازرسان کار کاملاً رایگان انجام می‌شود. تنها زمانی طرفین ملزم به پرداخت هزینه می‌شوند که اعتراضی نسبت به نظر بازرس کار داشته باشند.
- تهیه گزارش بازرسان کار هنگام وقوع حادثه به چه عنوانی انجام می‌شود؟
تهیه گزارش بازرسان کار هنگام وقوع حادثه به عنوان گزارش ضابطین قضایی صورت می‌گیرد.
- اگر نیروی کار آسیب‌دیده کمتر از پانزده سال سن داشته باشد، مسئولیت ناشی از حوادث کار به عهده چه کسی است؟
طبق ماده ۷۹ قانون کار، اشتغال افراد کمتر از ۱۵ سال ممنوع است و در صورتی که نیرو دچار آسیب شود، کارفرما مقصر خواهد بود.
- آیا مسئول ایمنی کارگاه هنگام وقوع حادثه موظف به تهیه گزارش است؟
براساس مادّه ۹۳ قانون کار، وظیفه مسئول ایمنی، اعمال اقدامات لازم برای پیشگیری از وقوع حادثه است؛ تهیه گزارش جزو مسئولیت‌های کارفرما یا نماینده وی است که این اقدام یکی از روش‌های پیشگیری از اتفاقات و حوادث مشابه محسوب می‌شود.
- چه کسی مسئول تعیین میزان دیه در حوادث ناشی از کار است؟
بر اساس دستور قاضی پرونده، پزشک قانونی مسئولیت تعیین میزان دیه‌ی حوادث ناشی از کار است و مقام قضایی مسئولیت صدور رأی آن را دارد.
- چرا بازرس کار هنگام بررسی حادثه به گزارش پزشکی قانونی نیاز دارد؟
بر اساس مادّه ۱۳ آئین‌نامه چگونگی بازرسی کار موضوع تبصره ماده ۹۹ قانون کار، بازرسان کار موظف هستند برای قابل استدلال بودن گزارش، به نظریه پزشکی قانونی توجه کنند و آن را مورد بررسی قرار دهند.
- آیا بازرسان کار مسئولیت تشخیص بیماری ناشی از کار را برعهده دارند؟
خیر. طبق تبصره ماده ۹۲ و ۹۶ قانون کار، تشخیص بیماری های ناشی از کار وظیفه شورای پزشکی است.
- به چه مواردی بیماری ناشی از کار گفته می‌شود؟
براساس مادّه ۷ قانون تامین اجتماعی، عوارضی که به مرور زمان براثر کار در فرد ایجاد می‌شود و موجب عدم توانایی وی می‌شود و در نتیجه باعث می‌شود که فرد ملزم به انجام خدمات درمانی شود، بیماری ناشی از کار گفته می‌شود.
- برای رسیدگی به بیماری‌های ناشی از کار باید به کجا مراجعه کرد؟
برای رسیدگی به امور بیماری ناشی از کار باید به کمسیون پزشکی یا شورای پزشکی مراجعه کرد.
- تجربه و مهارت کاری کارگر چه تاثیری در تعیین میزان قصور ناشی از حوادث کار دارد؟
سابقه‌ی کاری کارگر در شغل او موجب می‌شود که به مرور مهارت و تبحر او افزایش پیدا کند؛ این دوعامل در میزان قصور فرد بسیار موثر است.
- آیا بازرس کار مسئول رسیدگی به حوادث ترافیکی است؟
خیر. تحقیق و بررسی حوادث ترافیکی برعهده کارشناسان ترافیکی است. البته اگر وقوع حادثه در محل کارگاه باشد، باید به دستور مقام محترم قضایی به طور تلفیقی مورد بررسی قرار گیرد.
- کارفرما برای ارسال گزارش حادثه به صندوق تامین اجتماعی چند روز مهلت دارد؟
طبق مادّه ۹ آئین نامه حفاظتی کارگاه های ساختمانی و مادّه ۶۵ قانون تامین اجتماعی، کارفرما برای تکمیل و ارائه گزارش هر گونه حادثه ناشی از کار به صندوق تامین اجتماعی محل، ۳ روز اداری مهلت دارد.
- آیا کارگر حادثهدیده می‌تواند رضایت خود را پس بگیرد؟
زمانیکه کارفرما تمامی خسارت‌های شخص آسیب دیده را پرداخت کرده باشد، فرد نمی‌تواند رضایت خود را پس بگیرد، اما در غیر این صورت کارگر می‌تواند شکایت کند.
- آیا کارفرما باید هزینه‌های درمان کارگر آسیب دیده را پرداخت کند؟
طبق مادّه ۶۵ قانون تامین اجتماعی، کارفرما موظف است هنگامی که کارگر آسیب دیده است، اقدامات لازم را برای جلوگیری از وخیم شدن اوضاع انجام دهد و طی سه روز اداری به صندوق تامین اجتماعی محل به طور کتبی اطلاع دهد. اگر او برای انجام اقدامات اولیه هزینه‌ای پرداخت کرده باشد، صندوق تامین اجتماعی تمامی هزینه‌ها را برعهده خواهد گرفت.
- اگر افراد متفرقه‌ای بدون اجازه کارفرما وارد محل کار شوند و حادثه‌ای رخ دهد، مقصر چه کسی است؟
براساس مادّه ۱۰ آئین نامه حفاظتی کارگاه‌های ساختمانی، محیط کارگاه باید به طور کامل محصور و ایمن باشد و از ورود افراد متفرقه جلوگیری شود. درصورت ورود افراد غیر مسئول به کارگاه و بروز حادثه در آنجا، کارفرما نیز مقصر خواهد بود زیرا کارفرما در محدوده‌ی کارگاه دارای مسئولیت قانونی است.
- آیا فرد آسیب دیده بعد از بازنشستگی می‌تواند در مورد حوادث ناشی از کار در زمان اشتغال از کارفرمای خود شکایت کند؟
بله. طبق نظر شورای نگهبان، امور مالی شامل گذشت زمان نمی‌شوند و در هر تاریخی می‌توان اقامه دعوی نمود.
- زمانی که کارفرما تمامی وسایل ایمنی را برای کارگر خود تهیه کند ولی کارگر بر اثر عدم استفاده از این وسایل آسیب ببیند، مقصر چه کسی است؟
براساس تبصره مادّه ۹۵ قانون کار، چنانچه کارفرما یا مدیران ذکر شده در مادّه ۸۵ این قانون، برای رعایت اصول فنی و ایمنی، وسایل لازم را برای کارگر خود تهیه کرده باشند، ولی او با وجود تذاکرات قبلی از آن‌ها استفاده نکرده باشد، کارفرما در قبال حادثه‌ی رخ داده هیچ مسئولیتی نخواهد داشت.
- چگونه مقصر حادثه ناشی از کار مشخص می‌شود؟
تشخیص مقصر حادثه حین کار بر عهده مقام قضایی است اما زمانی که که قاضی پرونده، دستوری مبتنی بر تعیین مقصر حادثه صادر کند، بازرسان کار یا کارشناسان دادگستری می‌توانند نظر مشورتی خود را بیان کنند.
- کارفرما چه اصول ایمنی را باید در کارگاه و محیط کار رعایت کند تا هنگام وقوع حادثه مقصر شناخته نشود؟
کارفرمایان و مسئولان کلیه واحدهای ذکر شده در مادّه ۸۵ قانون کار باید برای حفظ ایمنی و سلامت کارگران، تمامی وسایل ایمنی حین کار را تهیه کنند و چگونگی کار با این ابزارها و وسایل را به آن‌ها آموزش دهند.همچنین کارفرما باید نظارت کلی بر رعایت این اصول و قوانین در محیط کار خود داشته باشد. چناچه تمامی موارد ذکر شده توسط کارفرما رعایت شود، در صورت وقوع حادثه، وی مقصر شناخته نخواهد شد.
- زمانیکه کارگر در محل کار خود آسیب ببیند، کارفرما علاوه بر دیه چه جریمه‌هایی باید پرداخت کند؟
- کارفرما برای برقراری مستمری یا برای غرامت نقص عضو کارگر خود باید به صندوق تامین اجتماعی جریمه پرداخت کند.
- مجازات‌های تعیین شده در فصل یازده قانون کار، از جمله موارد ۱۷۱ و ۱۷۶.
- جرائم موضوع جنبه عمومی جرم.
امیدواریم این مطلب اطلاعات کاملی در مورد انواع قرارداد کار و شرایط آن به شما ارائه داده باشد. فرایند احراز هویت سامانه روابط کار مدتی است که با همکاری وبسایت یوآیدی به صورت غیرحضوری انجام می شود. کاربران با انجام فرایند ثبت نام و احراز هویت سامانه روابط کار با یوآیدی و با استفاده از گوشی هوشمند، می توانند از خدمات حوزه روابط کار از جمله ثبت شکایت در سامانه روابط کار به صورت غیرحضوری و شبانه روزی استفاده نمایند. یوآیدی اولین سرویس احراز هویت دیجیتال در کشور است که فرایند احراز هویت کاربران را با الگوریتم های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین نظیر تشخیص چهره و تشخیص زنده بودن چهره کاربر انجام می دهد. فرایند احراز هویت غیرحضوری با یوآیدی به صورت آنی و با دقت بالای ۹۸ درصد انجام می پذیرد. برای دریافت مشاوره رایگان جهت احراز هویت کاربران خود با کارشناسان ما تماس بگیرید.
